Miễn thuế đối với hàng hóa XK để gia công

Ban soạn thảo Luật Thuế XK, thuế NK (sửa đổi) cho biết, theo quy định tại Khoản 4 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành thì hàng hóa NK để gia công cho nước ngoài rồi XK hoặc hàng hóa XK để gia công rồi tái NK thuộc đối tượng miễn thuế. Tuy nhiên, Luật hiện hành chưa quy định rõ việc chính sách thuế đối với sản phẩm gia công, bao gồm cả trường hợp sử dụng hoàn toàn nguyên vật liệu do bên thuê gia công cung cấp và trường hợp sử dụng một phần nguyên vật liệu do bên nhận gia công tự cung ứng. Ngoài ra, trong thực tế có trường hợp lợi dụng quy định này để XK các sản phẩm thuộc diện bị hạn chế XK như: Các nguyên vật liệu thô. Cụ thể, sau khi sản phẩm được gia công chế biến ở nước ngoài hoặc khu phi thuế quan đã NK trở lại Việt Nam nên được miễn thuế XK. Sau đó, DN sẽ XK sản phẩm này và như vậy sẽ vừa tránh được chính sách mặt hàng, vừa tránh thuế XK (ví dụ DN XK quặng sắt, gia công thành phôi, NK phôi trở lại nhưng sau đó XK phôi thép. Hiện quặng sắt có thuế XK nhưng phôi thép không có thuế XK).

Để khắc phục tình trạng trên, tại dự thảo Luật Thuế XK, thuế NK (sửa đổi) đã quy định rõ: Nguyên liệu, vật tư, linh kiện NK để gia công sản phẩm XK, sản phẩm hoàn chỉnh NK để gắn vào sản phẩm gia công, sản phẩm gia công XK, sản phẩm gia công XK được sản xuất từ nguyên liệu, vật tư trong nước có thuế XK thì không được miễn thuế đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư trong nước tương ứng cấu thành trong sản phẩm XK. Cùng với đó, dự thảo Luật cũng quy định, hàng hóa XK để gia công sau đó NK, trừ một số mặt hàng theo danh mục do Thủ tướng Chính phủ quy định, sản phẩm gia công ở nước ngoài khi NK được miễn thuế trên phần trị giá của nguyên vật liệu XK cấu thành sản phẩm gia công.

Miễn thuế hàng NK tạo tài sản cố định

Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành quy định miễn thuế NK tạo tài sản cố định cho dự án ưu đãi đầu tư, dự án đầu tư bằng vốn ODA, bao gồm: Phương tiện vận chuyển đưa đón công nhân (ô tô 24 chỗ trở lên), phương tiện vận chuyển chuyên dùng trong dây chuyền công nghệ, trang thiết bị NK lần đầu và nguyên liệu, vật tư, linh kiện NK để tạo tài sản cố định.

Tuy nhiên, theo phản ánh của Hải quan một số địa phương thì việc miễn thuế đối với trường hợp vay vốn ODA là chưa hợp lý, chưa bình đẳng với hàng hóa NK bằng các nguồn vốn khác. Bên cạnh đó, đối với phương tiện vận chuyển đưa đón công nhân hiện nay trong nước đã sản xuất được xe ô tô trên 24 chỗ nên việc miễn thuế như hiện hành sẽ không khuyến khích sản xuất trong nước. Cùng với đó, một số quy định về miễn thuế đối với linh kiện, chi tiết, bộ phận rời, phụ tùng, nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo thiết bị, máy móc có vướng mắc, bất cập do chỉ áp dụng miễn thuế đối khi NK đồng bộ với máy móc thiết bị. Ngoài ra, tại Luật Đầu tư 2014 đã bổ sung và điều chỉnh một số quy định về đối tượng miễn thuế NK tạo tài sản cố định, cần bổ sung vào Luật để đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất.

Vì vậy, để chính sách miễn thuế được áp dụng hợp lý hơn, tại Khoản 11 Điều 15 dự thảo Luật Thuế XK, thuế NK (sửa đổi) đã quy định lại nội dung này theo hướng: Bổ sung quy định về miễn thuế hàng hóa tạo tài sản cố định cho các đối tượng ưu đãi đầu tư theo tại Luật Đầu tư 2014 (gồm 5 đối tượng ưu đãi: Lĩnh vực ưu đãi đầu tư; địa bàn ưu đãi đầu tư; dự án đầu tư có quy mô vốn từ 6.000 tỷ đồng trở lên, thực hiện giải ngân tối thiểu 6.000 tỷ đồng trong thời hạn 3 năm; dự án đầu tư tại vùng nông thôn sử dụng từ 500 lao động trở lên; DN công nghệ cao, DN khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ). Quy định rõ dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển cũng thuộc đối tượng này.

Ngoài ra, dự thảo cũng bỏ quy định miễn thuế hàng hóa tạo tài sản cố định cho dự án vay ODA. Đối với dự án ODA không hoàn lại thì thuộc đối tượng không chịu thuế. Bỏ quy định về miễn thuế ô tô trên 24 chỗ ngồi trở lên; đồng thời, quy định rõ phương tiện vận tải chuyên dùng trong dây chuyền công nghệ thuộc đối tượng được miễn thuế là loại sử dụng trực tiếp cho hoạt động sản xuất của dự án.

Miễn thuế đối với linh kiện, chi tiết, bộ phận rời, phụ tùng; nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo thiết bị, máy móc hoặc để chế tạo linh kiện, chi tiết, bộ phận rời, phụ tùng của máy móc thiết bị, không phải chỉ thiết bị đi kèm như Luật hiện hành.

Bỏ quy định về miễn thuế tạo tài sản cố định là trang thiết bị NK lần đầu của dự án ưu đãi đầu tư vào một số lĩnh vực dịch vụ của các dự án đầu tư khách sạn, văn phòng, căn hộ cho thuê, nhà ở, trung tâm thương mại, dịch vụ kỹ thuật, sân golf, khu du lịch, khu thể thao, khu vui chơi giải trí, đào tạo, văn hoá, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, kiểm toán, dịch vụ tư vấn do Luật Đầu tư 2014 đã không quy định các ngành nghề này là lĩnh vực ưu đãi đầu tư và trang thiết bị NK lần đầu trong các lĩnh vực này hiện trong nước đã sản xuất được.

Ưu đãi cho lĩnh vực đặc biệt khuyến khích đầu tư

Tại Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành và Nghị định quy định chi tiết thi hành đã quy định miễn thuế NK 5 năm kể từ khi bắt đầu sản xuất cho một số dự án thuộc lĩnh vực đặc biệt khuyến khích đầu tư hoặc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, trừ sản xuất lắp ráp ô tô, xe máy, điều hòa, máy sưởi điện, tủ lạnh, máy giặt, quạt điện, máy rửa bát đĩa, đầu đĩa, dàn âm thanh, bàn là điện, ấm đun nước, máy sấy khô tóc, làm khô tay, rượu, bia, thuốc lá và những mặt hàng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, để phù hợp với Luật Đầu tư 2014, tại Khoản 13 Điều 15 dự thảo Luật sửa đổi quy định về miễn thuế nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất trong thời hạn 5 năm kể từ khi bắt đầu sản xuất được theo hướng: Bổ sung thêm DN công nghệ cao, DN khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ cũng được miễn thuế nguyên liệu, vật tư, linh kiện. Đồng thời, dự thảo Luật cũng quy định rõ không miễn thuế đối với dự án đầu tư khai thác khoáng sản, sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt theo quy định của Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt, trừ sản xuất ô tô. Cụ thể:

“Nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được nhập khẩu để sản xuất của dự án đầu tư thuộc danh mục ngành nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư và địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ, được miễn thuế nhập khẩu trong thời hạn 05 (năm) năm, kể từ khi bắt đầu sản xuất.

Việc miễn thuế nhập khẩu quy định tại khoản này không áp dụng đối với dự án đầu tư khai thác khoáng sản; dự án sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt theo quy định của Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt; trừ sản xuất ô tô”.