Đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa hải quan

Đánh giá về vai trò của chuyển đổi số trong tiến trình cải cách, hiện đại hóa hải quan thời gian qua, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành cho biết, trong những năm qua, ngành Hải quan đã đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa thông qua ứng dụng CNTT vào hoạt động nghiệp vụ hải quan, qua đó tạo thuận lợi thương mại cho hoạt động xuất nhập của doanh nghiệp, người dân.

Đến nay, Tổng cục Hải quan đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xây dựng hải quan điện tử với 5E (E-Declaration, E-Payment; E-C/O, E-Permit và E-Manifest) về ứng dụng CNTT trong quản lý nhà nước về hải quan; xây dựng hệ thống CNTT tập trung cấp Tổng cục phục vụ công tác quản lý nhà nước về hải quan hoạt động ổn định, thống suốt. Đặc biệt, Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS đã được triển khai đến 100% chi cục hải quan trên cả nước.

Số liệu thống kê cho thấy, năm 2022, Hệ thống VNACCS/VCIS đã xử lý khoảng hơn 14 triệu tờ khai xuất nhập khẩu, trong đó 65,33% tờ khai luồng Xanh, 30,41% tờ khai luồng Vàng và chỉ 4,26% luồng Đỏ. Đáng chú ý, thời gian thông quan với tờ khai luồng Xang chỉ trong vòng vài giây.

Cùng với những lợi ích Hệ thống VNACCS/VCIS mang lại, thời gian qua, ngành Hải quan đã đầu tư trang bị nhiều trang thiết bị hiện đại để phục vụ cho hoạt động nghiệp vụ hải quan.

Riêng năm 2022, Tổng cục Hải quan đã nghiệm thu, bàn giao 13 hệ thống camera giám sát hải quan, 3 phòng quan sát camera, 1 máy soi hành lý di động, 2 máy soi hành lý hàng hóa, 4 máy soi container di động. Các trang thiết bị này đã phát huy hiệu quả, góp phần thông quan hàng hóa nhanh chóng cho doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả quản lý hải quan.

Ngoài việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào hoạt động nghiệp vụ, cơ quan hải quan tích cực triển khai Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 để hướng tới hiện thực hóa mục tiêu “Xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm hải quan các nước phát triển trên thế giới, dẫn đầu trong thực hiện Chính phủ số, với mô hình hải quan số, hải quan thông minh”.

“Có thể đánh giá, chuyển đổi số có vai trò hết sức quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa, đơn giản hóa thủ tục, cắt giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan”, Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành nhấn mạnh.

Thực hiện chuyển đổi số đồng bộ trong hoạt động nghiệp vụ hải quan

Trong Kế hoạch chuyển đổi số, ngành Hải quan đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 có 100% thủ tục hải quan được số hóa và thực hiện bằng phương thức điện tử; 95% chứng từ thuộc hồ sơ hải quan được chuyển sang dạng dữ liệu số; 100% hồ sơ về tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu.

100% hồ sơ nghiệp vụ kiểm soát hải quan cơ bản được chuyển sang dữ liệu điện tử, tiến tới số hóa; 100% thủ tục hành chính có nhu cầu sử dụng cao được cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 cho người dân, doanh nghiệp và được thực hiện trên nhiều phương tiện truy cập khác nhau...

Để đạt được các mục tiêu trên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành cho rằng, thời gian tới, ngành Hải quan tập trung thực hiện chuyển đổi số trong nghiệp vụ hải quan.

Theo đó, Tổng cục Hải quan tập trung nguồn lực để hoàn thành tái thiết kế tổng thể hệ thống CNTT đáp ứng yêu cầu thực hiện nghiệp vụ hải quan số.

Trong đó, rà soát tổng thể các quy trình nghiệp vụ, xây dựng các quy trình để đảm bảo tính liên thông, liên tục, đáp ứng yêu cầu quản lý từ khâu đầu đến khâu cuối, phù hợp với chuẩn mực và thông lệ quốc tế.

Trên cơ sở kết quả tái thiết kế tổng thể quy trình nghiệp vụ, trong giai đoạn 2021 - 2025, Tổng cục Hải quan xây dựng hệ thống CNTT đáp ứng yêu cầu số hóa quy trình nghiệp vụ.

Bên cạnh đó, ngành Hải quan đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác triển khai Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và Cơ chế một cửa ASEAN (ASW).

Để thực hiện nội dung chuyển đổi số trong triển khai NSW và ASW, Tổng cục Hải quan tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành xây dựng Nghị định của Chính phủ về kết nối và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan Chính phủ với các bên liên quan thông qua NSW trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa.

Ngoài các nội dung trên, Tổng cục Hải quan sẽ chú trọng triển khai Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hải quan; phát triển các hệ thống nền tảng số đáp ứng yêu cầu triển khai hệ thống kết nối, chia sẻ số phục vụ kết nối, chia sẻ dữ liệu hệ thống thông tin nội ngành theo mô hình kết nối chia sẻ tập trung; xây dựng các dịch vụ nền tảng để triển khai Chính phủ điện tử cơ quan hải quan và hoàn thiện nền tảng cung cấp dịch vụ công trực tuyến...