Ứng dụng công nghệ thông tin:

Tạo giá trị gia tăng trong hoạt động kiểm toán

Theo Thành Nam/daibieunhandan.vn

Từ năm 2011, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động của đơn vị cũng như thực hiện một số cuộc kiểm toán. KTNN kỳ vọng, việc xây dựng quy trình tạo lập, lưu trữ và khai thác hồ sơ kiểm toán điện tử không chỉ lưu trữ các văn bản trên giao diện điện tử mà còn tạo ra giá trị gia tăng trong hoạt động của mình.

CNTT hỗ trợ rất nhiều cho các kiểm toán viên nhà nước trong hoạt động kiểm toán Ảnh: Đông Sơn
CNTT hỗ trợ rất nhiều cho các kiểm toán viên nhà nước trong hoạt động kiểm toán Ảnh: Đông Sơn

Xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin

Thời gian qua, KTNN đã xây dựng phần mềm quản lý tài chính (sử dụng trong toàn ngành từ cuối năm 2016); các phần mềm về quản lý hồ sơ công việc, nhân sự; cổng thông tin điện tử. Phần mềm quản lý đào tạo và đối ngoại - hợp tác quốc tế dự kiến sẽ xây dựng và triển khai trong thời gian tới.

Phó Tổng KTNN Đoàn Xuân Tiên cho biết, nhóm phần mềm hỗ trợ hoạt động kiểm toán là hệ thống phần mềm lớn, triển khai trong toàn ngành, gồm nhiều module giúp hỗ trợ các công tác khác nhau trong quá trình quản lý hoạt động kiểm toán.

Các module đã được xây dựng bao gồm: Module quản lý, theo dõi nhật ký kiểm toán, nhật ký công tác; module quản lý theo dõi thực hiện kiến nghị kiểm toán; số hóa toàn bộ hồ sơ liên quan đến hoạt động kiểm toán.

Nhóm các phần mềm hỗ trợ kỹ thuật kiểm toán hỗ trợ việc phân tích dữ liệu, trích rút, tổng hợp, chọn mẫu và thực hiện kỹ thuật kiểm toán trên các tệp dữ liệu để xác định những sai sót, những điểm bất thường, xu hướng của thông tin tài chính trên các lĩnh vực kiểm toán ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản...

Phó Tổng KTNN Đoàn Xuân Tiên khẳng định, hệ thống công nghệ thông tin đã trở thành một phần tất yếu trong hoạt động của KTNN, đặc biệt trong thời đại công nghiệp 4.0. Mọi hoạt động quan trọng như khảo sát, báo cáo, thống kê… đều được xử lý và lưu trữ trên hệ thống công nghệ thông tin. Việc xây dựng hệ thống công nghệ thông tin không chỉ thúc đẩy hoạt động nhanh, hiệu quả mà còn phải bảo đảm an ninh bảo mật.

Đây là yếu tố vô cùng quan trọng để tạo ra hạ tầng mạng an toàn, kết nối thông suốt, tạo tiền đề kết nối giữa các hệ thống giúp các đơn vị trong ngành có thể trao đổi thông tin nhanh chóng và an toàn, phục vụ tốt hơn công tác báo cáo, thu thập thông tin.

Tăng tính chuyên nghiệp

Theo TS. Lê Anh Vũ, Trưởng phòng Kiểm toán Công nghệ thông tin, Trung tâm tin học truyền đạt kiến thức về ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm toán ngân sách địa phương (KTNN), kiểm toán công nghệ thông tin là hoạt động kiểm tra và đánh giá các hệ thống công nghệ thông tin và hệ thống kiểm soát liên quan nhằm bảo đảm hoặc xác định các vi phạm, tính hiệu quả, hiệu lực và tính kinh tế của hệ thống công nghệ thông tin và hệ thống kiểm soát liên quan.

Do đó việc vận dụng kinh nghiệm quốc tế về phát triển kiểm toán công nghệ thông tin của KTNN được thực hiện đồng bộ trên các lĩnh vực trong thời gian qua.

Kết quả ban đầu cho thấy, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kiểm toán không chỉ góp phần giúp kiểm toán viên có công cụ tương thích với hệ thống công nghệ thông tin của đơn vị kiểm toán mà còn góp phần tăng cường tính chuyên nghiệp và hiệu quả hoạt động kiểm toán. Đây là tiền đề để KTNN tiếp tục phát huy, xây dựng và ứng dụng các phần mềm, công cụ hỗ trợ kiểm toán trong hoạt động kiểm toán trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, việc lồng ghép kiểm toán công nghệ thông tin trong một số cuộc kiểm toán đối với các đơn vị, lĩnh vực sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành được đánh giá rất hiệu quả.

Trong các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương tại TP. Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam và một số ngân hàng thương mại... đã giúp các kiểm toán viên dễ dàng hơn trong việc theo dõi nguồn kinh phí, tổng hợp số liệu, phát hiện các hành vi theo dõi và báo cáo các thông tin thiếu trung thực về quản lý đất đai, lập sổ bộ thu thuế đất phi nông nghiệp…

Bên cạnh việc nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin, KTNN cũng đã thí điểm tổ chức một cuộc kiểm toán độc lập về “Kiểm toán hệ thống công nghệ thông tin liên quan đến lập báo cáo tài chính tại Ngân hàng Vietcombank”; kiểm toán chuyên đề hệ thống công nghệ thông tin liên quan đến công tác quản lý thu ngân sách tại Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan… nhằm đánh giá tính tuân thủ, hiệu quả và hiệu lực của hệ thống công nghệ thông tin liên lạc. Qua đó, đã chỉ ra nhiều bất cập, trong đó có việc ngân hàng không trả tiền lãi dưới 1.000 đồng cho các khoản không kỳ hạn...

Phó Tổng KTNN Đoàn Xuân Tiên cho biết, mô hình kiểm toán hệ thống công nghệ thông tin mặc dù còn mới nhưng hứa hẹn là lĩnh vực KTNN cần tập trung nghiên cứu, thực hiện trong thời gian tới khi công nghệ 4.0 được ứng dụng trong thực tiễn và môi trường công nghệ thông tin trở nên phổ biến tại các đơn vị.