Thế giới có bao nhiêu "thiên đường thuế"?
Thời gian qua báo chí nói nhiều đến từ “thiên đường thuế”. Vậy “thiên đường thuế” là gì? Trên thế giới có bao nhiêu “thiên đường thuế”?... Những câu hỏi thường trực này là một nhu cầu chính đáng của nhiều người trong bối cảnh hiện nay.
Thiên đường thuế là gì?
Thiên đường thuế được định nghĩa đơn giản là một quốc gia mà tại đó các cá nhân và tổ chức không phải nộp thuế, hoặc nộp thuế với mức cực thấp. Một số thiên đường thuế tại khu vực Caribbean được biết đến như là thiên đường không thuế, vìhọ muốn giảm sự lệ thuộc vào nước ngoài và duy trì nền kinh tế của họ.
Một trong những đặc điểm nổi bật của “thiên đường thuế” đó là các quốc gia đó rất hạn chế trong việc cung cấp thông tin cho cơ quan thuế nước ngoài, nhất là những thông tin về tài chính.
Các cá nhân, tổ chức không phải là đối tượng cư trú tại các thiên đường thuế có thể tận dụng chế độ thuế ưu đãi thuế này để tránh nộp thuế tại quốc gia mà họ cư trú. Thiên đường thuế không yêu cầu doanh nghiệp phải hoạt động (hoặc cá nhân phải cư trú) tại các quốc gia, hoặc vùng lãnh thổ này để được hưởng chính sách ưu đãi thuế.
Tuy nhiên, dưới sức ép của các Chính phủ nước ngoài trong việc giành quyền thu thuế đối với các nguồn thu mà họ tin rằng họ có quyền đánh thuế, đã thúc đẩy các thiên đường thuế phải ký kết thỏa thuận trao đổi thông tin về thuế và hiệp định hỗ trợ pháp lý song phương, để cung cấp thông tin cho Chính phủ nước ngoài dưới hình thức thông tin bảo mật về tài khoản của nhà đầu tư ở nước ngoài.
Nhiều bạn đọc đặt dấu hỏi rằng, với chính sách thuế lỏng lẻo như vậy, thậm chí là không thu thuế thì lấy tiền đâu để nuôi bộ máy chính quyền, đầu tư cơ sở vật chất, an sinh xã hội…? Một số các quốc gia lựa chọn để trở thành thiên đường thuế do mức thuế thấp sẽ giúp hấp dẫn đầu tư trực tiếp nước ngoài và học hỏi công nghệ từ các nước phát triển, hoặc tạo ra công ăn việc làm cho người lao động ở trong nước.
“Thiên đường thuế” cũng có thể ám chỉ các quốc gia, vùng lãnh thổ mà tại đó duy trì một hệ thống bảo mật thông tin tài chính, cho phép các cá nhân nước ngoài che giấu tài sản hoặc thu nhập để tránh thuế, hoặc giảm nghĩa vụ thuế phải nộp tại quốc gia, vùng lãnh thổ mà họ cư trú.
Trên thế giới có bao nhiêu thiên đường thuế?
Các nước thuộc khu vực Caribbean là nơi tập trung nhiều "thiên đường thuế" trên thế giới với các ưu đãi như: Nghĩa vụ thuế cực thấp và độ bảo mật thông tin tài chính cao. Một số "thiên đường thuế" nổi tiếng nhất tại khu vực Caribbean là Bahamas, Pananma và quần đảo Cayman.
Một số "thiên đường thuế" nổi tiếng khác trên thế giới là: Bermuda, British Virgin Islands, Islands, Hong Kong, Thụy Sĩ, Andorra, Belize, Bermuda, British Virgin Islands, Channel Islands, Cook Islands, Hong Kong, Isle of Man, Mauritius, Lichtenstein, Monaco, Panama, Switzerland and St.Kitts and Nevis…Trước kia có nhiều hơn các quốc gia được coi là thiên đường thuế (bao gồm cả các nền kinh tế lớn như Mỹ, Đức, Canada, Nhật…).
Tuy nhiên, sau này các nước G20 đã cam kết tuân theo tiêu chuẩn thuế thống nhất, nên một số quốc gia đã ra khỏi danh sách thiên đường thuế để không bị trừng phạt.
Chiêu thức lách thuế thường áp dụng
Các khoản thu nhập từ bất động sản (ví dụ cho thuê tài sản tại nước ngoài) có thể không bị đánh thuế theo cách này. Nếu thuế được nộp tại thiên đường thuế, các công ty có thể tránh thuế tại quốc gia cư trú của họ, bởi vì thuế đã được nộp tại quốc gia có thuế suất thấp hơn.
Một số loại thuế như: thuế thừa kế tài sản là bất động sản, thuế VAT trên giá mua bất động sản, thuế chuyển nhượng bất động sản… có thể được tránh hoặc giảm nghĩa vụ thuế tại quốc gia nơi có bất động sản.
Điều duy nhất có thể thực hiện được là lựa chọn quốc gia có mức thuế suất thấp nhất đối với các loai thuế nêu trên (hoặc thậm chí là không đánh thuế) trước khi mua bất động sản.
Các cá nhân hoặc công ty có thể thành lập các công ty vỏ bọc, hoặc chuyển doanh nghiệp sang những nơi mà có mức thuế thấp hơn hoặc không đánh thuế liên quan tới các hình thức đánh thuế quốc tế. Điều này tạo nên tình trạng cạnh tranh về thuế giữa các quốc gia. Các quốc gia có thể là những "thiên đường" khác nhau về các loại thuế khác nhau đối với các nhóm đối tượng khác nhau.
Năm 2012, theo báo cáo của mạng lưới thực thi thuế Anh quốc, ước tính có khoảng từ 21 - 32 tỷ USD được ẩn giấu tại các "thiên đường thuế" trên toàn thế giới. Với khối tài sản hàng năm tăng 3% và thặng dư các khoản vốn được đánh thuế với mức 30% thì ước tính số thuế khoảng từ 190 - 280 tỷ USD đang bị thất thu.