Theo đánh giá của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, trong những năm qua, mặc dù các ngành, các cấp và các lực lượng chức năng đã tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó có đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Tuy nhiên, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, chống buôn lậu thuốc lá chưa đạt được chuyển biến căn bản;

Tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, tinh vi, gây thất thu ngân sách, thất thoát tài nguyên, tác động xấu đến môi trường đầu tư và sản xuất, kinh doanh trong nước; nạn hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc với nhiều chủng loại được bày bán công khai, đặc biệt là thuốc lá nhập lậu.

Về thuốc lá nhập lậu, các lực lượng chức năng đã triệt phá nhiều đường dây ổ nhóm buôn lậu, nhưng tình hình buôn lậu vẫn gia tăng, nhất là ở các tỉnh biên giới phía Bắc, Tây Nam Bộ và miền Trung.

Trong nội địa, thuốc lá nhập lậu đang được bày bán công khai, nhất là ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, buôn lậu thuốc lá làm thất thu ngân sách lớn, tác động xấu đến sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp thuốc lá, đến đời sống, công ăn việc làm của người lao động. Các đối tượng buôn lậu ngày càng manh động, sẵn sàng chống trả quyết liệt khi bị phát hiện để chạy trốn hoặc để cướp tang vật phạm tội.

Tuy vậy, đánh giá kết quả kiểm tra 2 năm thực hiện chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về công tác chống buôn lậu thuốc lá tại 6 địa bàn trọng điểm đã đạt được một số kết quả tích cực.

Cụ thể, từ ngày 01/10/2014 đến 30/6/2016, các lực lượng chức năng tại các địa bàn ở phía Nam đã phát hiện, bắt giữ và xử lý: 15.363 vụ buôn lậu thuốc lá với số lượng hơn 11,3 triệu bao; khởi tố hình sự 372 vụ với 471 đối tượng (Long An bắt giữ được hơn 4 triệu bao, TP. Hồ Chí Minh bắt giữ được hơn 2,4 triệu bao, An Giang bắt giữ được hơn 1,8 triệu bao, Tây Ninh bắt giữ được hơn 1,5 triệu bao, Đồng Tháp bắt giữ được hơn 1,2 triệu bao thuốc lá ngoại).

Tại cuộc họp tổng kết hoạt động năm 2016 và đề ra phương hướng hoạt động năm 2017, Ban Chấp hành Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho biết năm 2016, thuốc lá lậu tái gia tăng và diễn biến phức tạp. Lực lượng chức năng bắt và tiêu hủy 6,8 triệu  bao. Lượng thuốc lá lậu ước tăng 10% so với 2015, chiếm 20% thị phần, Jet và Hero chiếm tỉ lệ trên 70% thuốc lá nhập lậu. Thuốc lá lậu đã gây thất thu thuế của Nhà nước ước tính khoảng 8.000 tỉ đồng.

Để công tác chống thuốc lá lậu hiệu quả, hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đã có kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Bộ luật Hình sự 100/2015/QH13, không áp dụng giá trị hàng phạm pháp tối thiểu làm căn cứ để định tội và định khung đối với các tội danh liên quan đến hoạt động buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu. Thay vào đó, cần xử lý hình sự đối với các hành vi kể trên dựa trên cơ sở số lượng từ 500 bao trở lên.

Thống nhất với quy định tại Nghị định 124/2015/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Kiến nghị Chính phủ cho tiêu hủy toàn bộ thuốc lá nhập lậu bị tịch thu nhằm chống tái thẩm lậu. Kiến nghị cho phép xây dựng lò tiêu hủy thuốc lá lậu tập trung nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường. 

Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam còn kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội sửa Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá, cho phép chuyển việc quản lý Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá về Bộ Tài chính để phù hợp với chức năng quản lý chuyên môn.

Đồng thời trích 50% Quỹ cho công tác đấu tranh phòng chống thuốc lá nhập lậu, hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị phương tiện, biên chế cho các lực lượng trực tiếp thi hành công tác chống buôn lậu thuốc lá.