Bộ Xây dựng vừa có báo cáo gửi Ủy ban Kinh tế của Quốc hội liên quan đến tình hình thị trường bất động sản, phát triển nhà ở xã hội.

Số liệu tổng hợp của các địa phương cho thấy, nguồn cung về nhà ở thương mại trong quý I/2023 vẫn còn hạn chế và có xu hướng giảm so với quý IV/2022. 

Cụ thể, số lượng dự án được cấp phép mới trong quý I/2023 là 17 dự án so với 22 dự án của quý IV/2022 và 39 dự án của quý I/2022. Số lượng dự án đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai là 51 dự án so với 59 dự án của quý IV/2022 và 56 dự án của quý I/2022. Số lượng dự án hoàn thành trong quý I/2023 là 14 dự án so với 28 dự án của quý IV/2022 và 22 dự án của quý I/2022.

Bộ Xây dựng cho biết, thời gian qua, Tổ công tác của Thủ tướng đã nhận được 58 văn bản báo cáo khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của địa phương, doanh nghiệp và người dân liên quan đến 115 dự án bất động sản, trong đó Novaland có 6 dự án, Tập đoàn Hưng Thịnh có 44 dự án, HUD có 16 dự án.

Tổ công tác đã nghiên cứu, rà soát và xử lý theo thẩm quyền 50 kiến nghị, trong đó đã gửi 48 văn bản tới UBND các tỉnh, thành phố và 2 văn bản gửi tới Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường để giải quyết theo thẩm quyền.

Đưa ra nguyên nhân dẫn tới các dự án triển khai chậm do gặp khó khăn, vướng mắc, Bộ Xây dựng cho biết, nhiều dự án gặp khó khăn, vướng mắc, triển khai chậm do quy định về phương pháp định giá đất rất khó xác định đâu là giá "thị trường" (chiếm trên 50% vướng mắc của các dự án). Cùng với đó là những khó khăn liên quan đến pháp luật về quy hoạch, đầu tư, quy định về nhà ở, đô thị và xây dựng.

Về những khó khăn trong phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho rằng, theo quy định, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội không sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được giao hoặc cho thuê để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để được miễn tiền sử dụng đất vẫn phải xác định tiền sử dụng đất rồi mới thực hiện thủ tục miễn, làm phát sinh thủ tục hành chính. 

Theo báo cáo của các doanh nghiệp, riêng việc thực hiện những thủ tục này mất thời gian từ 1-2 năm.

Ngoài ra, theo quy định của Luật Nhà ở, các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại tại các đô thị từ loại III trở lên phải dành quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội (tỷ lệ 20% theo quy định của Chính phủ), dẫn đến việc hầu hết các địa phương không bố trí các quỹ đất để phát triển dự án nhà ở xã hội độc lập.

Quy định này cũng dẫn đến việc bố trí quỹ đất không phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương trong khi quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội thời gian qua thiếu nhiều so với nhu cầu và không tạo sự chủ động cho địa phương.

Mới đây, Chính phủ đã có tờ trình dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gửi Quốc hội sau khi tiếp thu hơn 12,1 triệu ý kiến góp ý của Nhân dân về dự thảo Luật này. Trong đó, một trong những nội dung được Nhân dân quan tâm cho ý kiến là vấn đề tài chính đất đai, giá đất.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến của Nhân dân, Chính phủ quy định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Bảng giá đất được ban hành hằng năm, để đảm bảo giá đất phù hợp với nguyên tắc thị trường...