Trong quá trình xây dựng và phát triển, do đặc điểm, yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng, tùy từng giai đoạn lịch sử, tổ chức và hoạt động của ngành Dự trữ Nhà nước (DTNN) đã có nhiều thay đổi.

Tuy nhiên, trong bất kỳ thời kỳ nào, hoàn cảnh nào, với sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và của nhân dân cùng với sự cố gắng nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách của bao thế hệ cán bộ công chức, viên chức, ngành DTNN ngày càng khẳng định được vị thế, vai trò của mình trong nền kinh tế - xã hội của đất nước và có nhiều đóng góp quý báu vào sự nghiệp kháng chiến giành độc lập dân tộc, vào công cuộc kiến thiết, xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc.

Những thành tựu ấn tượng

Ngay từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thành lập và trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm việc vận chuyển một số mặt hàng thiết yếu như gạo, muối, vải, bông, sợi... lên chiến khu Việt Bắc để dự trữ phục vụ cho kháng chiến; lực lượng dự trữ nhà nước tuy còn sơ khai nhưng đã góp phần quan trọng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc ta.

Tháng 9 năm 1955, Quốc hội khoá I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã ra Nghị quyết có tính cấp bách và mang ý nghĩa lịch sử đối với ngành DTNN, đó là: “Phải xây dựng được một lực lượng dự trữ hùng hậu để ứng phó với mọi tình huống bất trắc xảy ra”.

Triển khai nhiệm vụ trong bối cảnh đất nước có chiến tranh; vừa thực hiện nhiệm vụ chính trị, vừa từng bước hoàn thiện cơ cấu tổ chức, với sự chỉ đạo tập trung thống nhất của Nhà nước, Chính phủ; hệ thống kho dự trữ quốc gia (DTQG) được chia lẻ, sơ tán, đã đáp ứng yêu cầu bí mật, bảo vệ an toàn, giảm thiểu thiệt hại do chiến tranh phá hoại; lực lượng hàng DTQG được đảm bảo, phục vụ hiệu quả cho các nhiệm vụ chiến lược, góp phần vào chiến thắng của toàn dân tộc.

Khi đất nước bước sang thời bình, ngành DTNN không chỉ làm nhiệm vụ “tích cốc phòng cơ” mà còn tích cực tham gia công cuộc kiến thiết, xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc. Hàng năm, ngành DTNN đã xuất cấp hàng trăm ngàn tấn lương thực, nhiều mặt hàng vật tư, thiết bị cứu hộ, cứu nạn, vật tư nông nghiệp, trang thiết bị, phương tiện an ninh, quốc phòng và các chủng loại hàng hóa thiết yếu khác có giá trị hàng ngàn tỷ đồng; góp phần phòng chống, khắc phục hậu quả của thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo an sinh xã hội, an ninh quốc phòng của đất nước.

60 năm qua, được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các bộ ngành, ngành DTNN đã có bước trưởng thành vượt bậc; Trở thành một hệ thống tổ chức tại nhiều bộ, ngành, từ Trung ương tới các vùng chiến lược trên địa bàn cả nước theo nguyên tắc tập trung, thống nhất; Được quản lý chặt chẽ, tiềm lực ngày càng được tăng cường; Hoạt động ngày càng hiệu quả, góp phần quan trọng trong sự nghiệp Tài chính Việt Nam nói riêng và công cuộc bảo vệ và xây dựng Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa nói chung.

Một số thành tựu nổi bật mà ngành DTNN đã đạt được như: Hệ thống cơ chế, chính sách, pháp luật về dự trữ quốc gia không ngừng được hoàn thiện với dấu mốc rất quan trọng là Luật DTQG được Quốc hội khóa XIII thông qua vào ngày 20/11/2012;

Tiềm lực DTQG không ngừng được tăng cường; Hệ thống cơ sở vật chất, kho tàng đã và đang được củng cố, sửa chữa, nâng cấp và đầu tư xây dựng mới theo quy hoạch tổng thể hệ thống kho DTQG được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt;

Công tác nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn, công tác thanh tra, kiểm tra quản lý chất lượng... cũng đã được chú trọng đảm bảo quản lý chất lượng hàng DTQG, góp phần cải thiện điều kiện lao động, điều kiện môi trường, giảm chi phí bảo quản, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực của Nhà nước giành cho Dự trữ Quốc gia...

Để có những kết quả trên, biết bao thế hệ cán bộ, công chức ngành DTNN qua các thời kỳ mặc dù còn gian khổ, còn khó khăn nhưng đã phấn đấu, lao động quên mình để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Tuy còn nhiều vất vả nhưng ngành DTNN có vinh dự được chia sẻ với nhân dân trong những lúc khó khăn nhất và tự hào vì những kết quả đã đạt được trong thời gian qua đã tô thắm thêm trang sử vàng truyền thống 60 năm của ngành DTNN.

Đảng, Quốc hội và Chính phủ đã ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực phấn đấu và những thành tích của ngành DTNN trong 60 năm qua. Đến nay, tầm vóc và vị thế của ngành DTNN đã được nâng lên; trách nhiệm được Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính giao ngày càng nặng nề.

Càng phải tăng cường “tích cốc phòng cơ”

Sau 30 năm đổi mới, đất nước ta đang có nhiều cơ hội và thuận lợi lớn nhưng cũng có nhiều khó khăn và thách thức, trước tình hình kinh tế - chính trị trên thế giới và khu vực có nhiều diễn biến khó lường, căng thẳng ở Biển Đông; thiên tai, biến đổi khí hậu nhanh hơn dự báo đã và đang tác động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của nhân dân...

Để phát triển nhanh hơn và bền vững hơn theo Nghị quyết Đạị hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và theo các mục tiêu phát triển bền vững của chương trình nghị sự 2030 của Liên Hợp Quốc, chúng ta càng phải tăng cường “tích cốc phòng cơ” và nhiệm vụ phải xây dựng được một lực lượng dự trữ hàng hóa để ứng phó với mọi tình huống biến trắc xẩy ra như Nghị quyết của Quốc hội khóa I (tháng 9/1955) nước Việt nam Dân chủ Cộng hòa vẫn còn nguyên giá trị và tính thời sự nóng hổi.

Theo đó, ngành DTNN cần đánh giá sâu sắc những hạn chế, tồn tại, yếu kém của ngành là gì, ở đâu; phân tích thấu đáo những nguyên nhân khách quan, chủ quan và đúc kết những bài học kinh nghiệm của ngành sau chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển.

Mặc dù đã được Quốc hội thông qua Luật DTQG với mục tiêu đưa hoạt động DTQG ngày càng đi vào nề nếp, hiệu quả và mang tính chuyên nghiệp cao. Tuy nhiên, thực tế đang đặt ra nhiều vấn đề cần nghiên cứu để tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách về hoạt động DTQG cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Đồng thời, trong quá trình phát triển bền vững của đất nước cần nghiên cứu, rà soát để bổ sung, sửa đổi danh mục các mặt hàng DTQG cho phù hợp với nhu cầu sử dụng; chủ động dự báo, nắm bắt những thay đổi của tình hình trong nước và quốc tế để đổi mới tư duy hoạt động DTNN; từng bước nâng cao quy mô DTQG theo mục tiêu chiến lược đến năm 2020 đạt trên 1% GDP.

Ngành DTNN cũng cần tăng cường tiềm lực, phát huy hơn nữa vai trò của DTQG trong sự nghiệp phát triển KT –XH của đất nước.

Để làm tốt việc này, ngành DTNN cần tập trung nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo hướng chuyên nghiệp; xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách phục vụ mục tiêu DTQG và chính sách an sinh xã hội;

Bên cạnh đó, cần chủ động nghiên cứu và đề xuất phương án sử dụng hiệu quả hàng DTQG cho các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, biến đổi khí hậu; từng bước xây dựng, mở rộng mối quan hệ với các tổ chức dự trữ trên thế giới, các nước thuộc khu vực ASEAN, tiếp tục giúp đỡ Bộ Tài chính Lào trong việc xây dựng cơ chế, chính sách, tổ chức bộ máy, quản lý hàng DTQG.

Ngoài ra, Ngành cần nắm chắc số lượng và chất lượng hàng DTQG tồn kho, chủ động bố trí nguồn lực DTQG trong tư thế sẵn sàng, trong mọi tình huống, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các cấp để đảm bảo kịp thời xuất cấp hàng DTQG phục vụ nhân dân, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh; đảm bảo quốc phòng an ninh.

Đặc biệt là tập trung huy động các nguồn lực tài chính trong và ngoài Ngành để xây dựng hoàn chỉnh hệ thống kho DTQG hiện đại theo quy hoạch được phê duyệt; tăng cường công tác quản lý tài chính, thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, bảo đảm nguồn lực tài chính cho các hoạt động bảo quản, nhập, xuất, cứu trợ, hỗ trợ và viện trợ.

Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, ngành DTNN đã trưởng thành về mọi mặt, góp phần đắc lực, có hiệu quả vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Với tình cảm đặc biệt, đây là dịp để các thế hệ cán bộ ngành DTNN ôn lại chặng đường vẻ vang 60 năm xây dựng và phát triển; trân trọng, tự hào với những thành tựu đã đạt được, với truyền thống vẻ vang mà bao thế hệ cán bộ, công chức ngành DTNN đã xây dựng.

Tôi tin tưởng rằng đội ngũ cán bộ, công chức ngành DTNN sẽ tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, tiếp tục vững bước tiến lên dành nhiều thành tựu và đóng góp to lớn hơn nữa cho ngành Tài chính cũng như cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc; mãi mãi xứng đáng với truyền thống quý báu của ngành DTNN, với niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.