Các nhà phân tích đang kêu gọi cần có những biện pháp từ giảm giá Việt Nam đồng cho tới tăng cường giám sát sản phẩm nhằm đối phó với khả năng hàng Trung Quốc tràn về Việt Nam. Theo Bloomberg, Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế - xã hội quốc gia, trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, đã nộp một báo cáo về ảnh hưởng tiềm năng của chiến tranh thương mại và nhà chức trách cần chuẩn bị như thế nào để bảo vệ nền kinh tế.

“Nếu Trung Quốc và Mỹ tiếp tục có động thái đáp trả lẫn nhau, leo thang căng thẳng thương mại, diễn biến này có thể làm giảm xuất khẩu của chúng tôi, giảm dòng vốn đầu tư nước ngoài và tổn thương sản xuất trong nước”, ông Lương Văn Khôi, phó giám đốc trung tâm, nói. Ông từ chối tiết lộ nội dung báo cáo.

Sự phụ thuộc vào xuất khẩu và đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) để làm động lực tăng trưởng khiến Việt Nam dễ bị tổn thương trong cuộc đối đầu của Mỹ với các đối tác thương mại như Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU). Việt Nam, cũng như những quốc gia đang phát triển khác, đang đối mặt với nguy cơ biến động tài chính do đồng nội tệ và chứng khoán đi xuống còn lạm phát tăng.

“Việt Nam đã tích hợp vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Chính quyền Việt Nam cẩn thận khi điều chỉnh các thiết lập chính sách trong và ngoài nước để loại bỏ những nguy cơ đó”, Eugenia Victorino, nhà kinh tế tại Australia & New Zealand Banking Group, Singapore, nói.

Ngân hàng trung ương Việt Nam nên cân nhắc giảm giá đồng nội tệ so với USD để thúc đẩy năng lực cạnh tranh của các sản phẩm Việt Nam, Viện nghiên cứu chính sách và kinh tế Việt Nam cho biết trong tháng 7. Việt Nam đồng đã mất giá hơn 1% trong năm nay và đang được giao dịch ở mức thấp kỷ lục nhưng vẫn trong tình trạng tốt hơn hầu hết các đồng tiền khác ở châu Á.

“Hạ giá Việt Nam đồng có thể hỗ trợ xuất khẩu nhưng cũng thúc đẩy lạm phát, tăng chi phí trong nhập khẩu nguyên vật liệu để sản xuất nội địa. Do đó, chúng ta cần rất thận trọng”, Cấn Văn Lực, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Hà Nội, nói. “Mất giá khoảng 2% trong cả năm 2018 sẽ là mức thích hợp”.

Mối đe dọa Trung Quốc

Với việc Mỹ dọa áp thêm thuế với hàng hóa Trung Quốc, Việt Nam lo ngại rằng các sản phẩm Trung Quốc như hàng dệt may, da, nội thất sẽ tràn vào thị trường nội địa.

Bộ Công thương đang làm việc để ngăn kịch bản này, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh nói.

Việt Nam nhập khẩu khoảng 57 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc trong năm 2017.

Các bộ nên phối hợp hành động để thiết lập các biện pháp phi thuế quan nhằm hạn chế dòng chảy sản phẩm Trung Quốc, ông Lực và ông Khôi nhận định. Nhà chức trách cần tăng cường kiểm tra chất lượng tại các cửa khẩu, tăng các tiêu chuẩn về chất lượng.

Giảm chi phí cho các nhà xuất khẩu và sản xuất bằng cách giảm số lượng giấy phép, đồng thời giúp họ tìm kiếm thị trường mới cũng hữu ích, theo Nguyễn Anh Dương, đứng đầu bộ phận chính sách kinh tế vĩ mô, Viện Quản lý Kinh tế Trung ương, nói.

Tỷ lệ xuất khẩu so với GDP của Việt Nam và một số nước năm 2017. Ảnh: Bloomberg.

Xuất khẩu Việt Nam, tương đương 102% GDP năm 2017, đang giữ đà tăng. Xuất khẩu giai đoạn 6 tháng đầu năm nay tăng 16% so với cùng kỳ năm trước, vượt qua cả Philippines và Singapore.

Việt Nam sẽ cần xuất khẩu tiếp tục mạnh mẽ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vốn đã chậm lại còn 6,8% trong quý II. Chính phủ Việt Nam dự đoán tăng trưởng tiếp tục giảm trong nửa cuối năm.