Tháo gỡ ngay các vướng mắc trong giải ngân từng dự án

Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, ước đến hết ngày 31/3/2023, còn 27/49 bộ, cơ quan trung ương và 46/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao.

Ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 31/3/2023 là 73.192,092 tỷ đồng, đạt 9,69% kế hoạch, đạt 10,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021.

Theo ông Dương Bá Đức - Vụ trưởng Vụ Đầu tư (Bộ Tài chính), qua quá trình kiểm tra, nhận xét phân bổ kế hoạch vốn theo quy định cho thấy, công tác phân bổ kế hoạch vốn năm 2023 vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: Một số Bộ, cơ quan trung ương, địa phương chưa phân bổ hết số kế hoạch vốn được giao, phân bổ cho dự án khởi công mới chưa có quyết định đầu tư, phân bổ kế hoạch vốn chuẩn bị đầu tư cho dự án không được giao vốn cho nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn... Bộ Tài chính đã có văn bản gửi đến từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị hoàn thiện lại phương án phân bổ theo quy định.

Ông Dương Bá Đức cho biết, để thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 23/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công, 03 Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023, thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính đã có Công văn số 3593/BTC-ĐT ngày 14/4/2023 gửi các Bộ, ngành, địa phương, các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước về việc tăng cường quản lý, thanh toán để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công nguồn NSNN năm 2023 của các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Tại văn bản trên, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương triển khai các giải pháp để đẩy nhanh hoàn thiện thủ tục đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư để phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao theo đúng quy định. Đồng thời, nhập đủ, kịp thời kế hoạch vốn của từng dự án trên Hệ thống Thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (Tabmis) đối với số phân bổ chi tiết đủ điều kiện thanh toán theo quy định.

Các bộ, ngành, địa phương cần thực hiện kiểm tra, giám sát, đôn đốc các chủ đầu tư, ban quản lý dự án thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn của các dự án ngay từ những tháng đầu năm; kịp thời, chủ động tháo gỡ ngay các vướng mắc, khó khăn trong tổ chức thi công và giải ngân của từng dự án.

Theo đó, chỉ đạo tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đầu tư có khả năng giải ngân cao, các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, công tác đấu thầu, phê duyệt hợp đồng; phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các Bộ có liên quan để giải quyết các vướng mắc phát sinh hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét xử lý các vướng mắc vượt thẩm quyền của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Bên cạnh đó, cần rà soát tỷ lệ giải ngân từng dự án, đặc biệt là các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp để đánh giá lại tiến độ; kiên quyết điều chuyển số vốn không có khả năng giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân cao, dự án đã quyết toán hoàn thành, đã hoàn thành nhưng còn thiếu vốn.

Bộ, ngành, địa phương cần quan tâm đến công tác tập huấn về chế độ, chính sách cho các ban quản lý dự án, các chủ đầu tư; định kỳ tổ chức hội nghị giao ban hoặc có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn chủ đầu tư và phổ biến, quán triệt những chỉ đạo từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính về công tác quản lý, giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.

Chỉ đạo chủ đầu tư, ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ thi công

Bộ Tài chính cũng đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chỉ đạo, yêu cầu các chủ đầu tư, ban quản lý dự án ngay khi nhận được kế hoạch vốn được cấp có thẩm quyền giao (điều chỉnh, bổ sung nếu có), gửi ngay đến Kho bạc Nhà nước để có cơ sở kiểm soát, thanh toán theo quy định.

Chủ đầu tư, ban quản lý dự án phối hợp chặt chẽ với các nhà thầu, đơn vị cung ứng vật tư, vật liệu để giải quyết các khó khăn, vướng mắc về nguồn cung nhằm đảm bảo điều kiện thi công, đẩy nhanh tiến độ triển khai các gói thầu.

Trường hợp cần tăng mức tạm ứng vốn để đáp ứng nhu cầu cung ứng vật tư, vật liệu, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án báo cáo người quyết định đầu tư để xem xét, quyết định theo thẩm quyền phù hợp với quy định về nguyên tắc tạm ứng vốn, bảo lãnh tạm ứng, mức vốn tạm ứng và thu hồi vốn tạm ứng quy định tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 và chịu trách nhiệm về việc sử dụng vốn tạm ứng đúng mục đích, có hiệu quả.

Ngoài ra, cần phối hợp với nhà thầu để hoàn thiện hồ sơ tạm ứng, thanh toán gửi Kho bạc Nhà nước kiểm soát chi ngay sau khi đủ điều kiện tạm ứng vốn hoặc có khối lượng hoàn thành. Đối với các dự án ODA và vay ưu đãi nước ngoài, các đơn vị khẩn trương gửi hồ sơ rút vốn tới Bộ Tài chính (Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại) để thực hiện giải ngân theo quy định đối với các khối lượng đã được kiểm soát chi, không để tồn đọng, đặc biệt là các khoản hoàn chứng từ tài khoản đặc biệt.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần chỉ đạo, yêu cầu các chủ đầu tư, ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ thi công, chủ động điều phối, giám sát chặt chẽ việc thực hiện dự án của các bên liên quan (tư vấn, nhà thầu) theo các nguồn vốn (vay, viện trợ đồng tài trợ, đối ứng), đảm bảo việc thực hiện thông suốt, kịp thời phát hiện các vướng mắc để xử lý hoặc báo cáo cơ quan chủ quản xử lý theo thẩm quyền, xin ý kiến “không phản đối” của Nhà tài trợ, đặc biệt là các tranh chấp hợp đồng (nếu có) để có khối lượng hoàn thành.

Bên cạnh đó, chủ động báo cáo cơ quan chủ quản và Bộ, ngành liên quan về các vướng mắc phát sinh trong từng khâu thực hiện dự án để có biện pháp xử lý kịp thời. Ngoài ra, cần tăng cường việc thanh toán theo hình thức trực tuyến trên Trang thông tin dịch vụ công của Kho bạc Nhà nước nhằm tăng tính chủ động, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại.

Giảm thời gian giải ngân vốn cho đơn vị thụ hưởng

Đối với cơ quan kiểm soát thanh toán vốn đầu tư, Bộ Tài chính đề nghị đẩy mạnh việc thanh toán nhanh qua Cổng dịch vụ công trực tuyến, giảm thời gian giải ngân vốn cho đơn vị thụ hưởng, đáp ứng kịp thời nhu cầu chi tiêu của đơn vị.

Cùng với đó, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc “thanh toán trước, kiểm soát sau” cho từng lần giải ngân cho đến khi giá trị giải ngân đạt 80% giá trị hợp đồng thì mới chuyển sang hình thức “kiểm soát trước, thanh toán sau” theo quy định tại Nghị định số 99/2011/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ.

Đối với các khoản chi tạm ứng vốn hoặc thực hiện theo hình thức “thanh toán trước, kiểm soát sau” đảm bảo thời hạn kiểm soát, thanh toán tại Kho bạc Nhà nước là trong vòng 01 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ theo quy định. Đối với các khoản còn lại, thời hạn kiểm soát, thanh toán tại Kho bạc Nhà nước là 03 ngày làm việc sau khi nhận đủ hồ sơ theo quy định.

Đẩy nhanh giải ngân hỗ trợ lãi suất 2%

Đối với việc giải ngân hỗ trợ lãi suất 2% cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong 02 năm 2022-2023 theo quy định tại Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ, NHNN là cơ quan được Chính phủ giao chủ trì trình Chính phủ ban hành Chương trình hỗ trợ lãi suất 2%.

NHNN cũng là cơ quan thanh tra, giám sát việc cho vay hỗ trợ lãi suất của các ngân hàng thương mại; chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai chính sách.

Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị NHNN tăng cường các biện pháp đẩy mạnh triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công nguồn NSNN năm 2023.

Trước đó, Bộ Tài chính cũng đã có các công văn số 03/BTC-ĐT ngày 03/01/2023, số 1177/BTC-QLN ngày 9/2/2023 gửi các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị khẩn trương thực hiện phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công nguồn NSNN năm 2023, nhập dự toán trên hệ thống Tabmis và thực hiện giải ngân kế hoạch vốn được giao.