Bộ trưởng cho biết, hiện nay xăng dầu nhập khẩu chịu thuế nhập khẩu và thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt theo cam kết trong các hiệp định thương mại tự do. Tuỳ theo điều kiện và khu vực cụ thể, các mức thuế suất nhập khẩu này khác nhau.

Cụ thể, trong các nước nội khối ASEAN, thuế nhập khẩu xăng là 20%, dầu hoả, nhiên liệu bay, diesel và mazut là 0% từ năm 2016 trở đi. Trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Hàn Quốc, thuế với xăng là 10% từ ngày 20/12/2015, dầu diesel, hoả, nhiên liệu bay là 5%, dầu mazut là 0%. Trong khi đó, trong Hiệp định Thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc, thuế nhập khẩu xăng là 20%, các mặt hàng dầu là 5%, 8% và 10% kể từ năm 2016.

Với nhiều mức thuế khác nhau như vậy, việc lấy một mức thuế nhập khẩu ưu đãi để tính giá cơ sở xăng dầu đã không còn phù hợp. Vì vậy, mới đây Bộ Tài chính đã đề xuất Chính phủ áp dụng mức thuế để tính giá cơ sở là bình quân gia quyền các mức thuế nhập khẩu ưu đãi, theo thực tế hàng hoá nhập khẩu từng quý, lấy số liệu quý trước tính cho quý sau.

Đồng thời, để giảm mức chênh lệch thuế nhập khẩu giữa các nguồn nhập khẩu, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 48 giảm thuế nhập khẩu ưu đãi của dầu từ 13% xuống 7%, xăng giữ nguyên 20%.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, cách tính bình quân gia quyền sẽ đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng hơn. Mức thuế tính giá xăng trước đây là 20%, nếu theo cách bình quân gia quyền sẽ chỉ còn 18,08%. Với dầu, thuế tính theo mức cũ là 7%, nay giảm mạnh còn 0,6%. Cũng với cách điều hành giá hiện nay, giá xăng dầu của Việt Nam thấp thứ 27/180 nước trên thế giới và thấp hơn nhiều nước trong khu vực.

Chúng tôi thống kê và thấy rằng hiện giá xăng dầu của Việt Nam đứng thứ 27 trên 158 quốc gia và giá xăng dầu Việt Nam thấp hơn các nước khu vực. Giá xăng dầu càng thấp thì càng tốt cho người tiêu dùng, cho nền kinh tế, nhưng cũng phải bảo đảm cân đối, hài hoà lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Báo chí cho rằng Bộ Công Thương và Bộ Tài chính đổ trách nhiệm cho nhau. Không phải như vậy! Sai thì chúng tôi chịu trách nhiệm và nhận sửa” - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.

Chia sẻ thêm về số tiền hoàn thuế giá trị gia tăng do chênh lệch các mức thuế suất, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết: Qua rà soát sơ bộ thì số liệu báo chí đã nêu không chính xác. Theo số liệu thống kê, tổng số thuế xăng dầu nhập khẩu đã thu năm 2015 là 35.000 tỷ đồng và tổng số thuế được hoàn của 23 doanh nghiệp kinh doanh đầu mối trong năm 2015 tính đến ngày 24/3/2016 là 3.475 tỷ đồng. Trong đó, số thuế giá trị gia tăng là 335 tỷ đồng, đây là số được hoàn thuế, không làm giảm tổng thu của ngân sách vì hoàn ở khâu nhập khẩu thì phải nộp tăng ở khâu tiêu thụ. Do đó, thực chất số tiền hoàn thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt còn lại là 3.120 tỷ đồng. Trong đó, có 2.794 tỷ đồng là của 11 doanh nghiệp Nhà nước, chiếm 88% thị phần xăng dầu tiêu thụ và 325 tỷ đồng của 12 doanh nghiệp tư nhân (12% thị phần).

Với tổng số 3.120 tỷ đồng của 23 doanh nghiệp, sau khi hạch toán vào thu nhập và kê khai nộp thuế thu nhập doanh nghiệp vào ngân sách Nhà nước là 668 tỷ đồng (với mức thuế 22%). Số tiền còn lại là 2.434 tỷ đồng, trong đó của 11 doanh nghiệp Nhà nước là 2.179 tỷ đồng, sau khi trích lập các quỹ theo quy định của pháp luật thì đã nộp vào ngân sách Nhà nước theo Nghị quyết của Quốc hội.

Như vậy, số tiền còn lại ở 12 doanh nghiệp tư nhân chỉ là khoảng 254 tỷ đồng, không phải là mức chênh lệch đến 3.500 tỷ đồng như một số thông tin đã nêu. Số tiền này thuộc về các doanh nghiệp tư nhân. Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Công Thương tiến hành thanh, kiểm tra và có hướng xử lý nhưng cũng không thể nhanh được. Bộ Tài chính xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”- Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.