Tạo lập thói quen lấy hóa đơn khi mua hàng cho người tiêu dùng

Thông tin đến các cơ quan truyền thông báo chí, Phó Tổng cục trưởng Đặng Ngọc Minh cho biết, thực tế cho thấy, hàng năm, ngành Thuế quản lý quỹ hoàn thuế với quy mô lớn nên rủi ro gian lận hoàn thuế đối với hóa đơn truyền thống là rất hiện hữu.

Qua công tác quản lý, đã có rất nhiều vụ việc gian lận về hóa đơn thuế đã bị ngành Thuế phát hiện. Việc Luật Quản lý thuế đưa ra các quy định về HĐĐT là bước chuyển quan trọng trong công tác quản lý thuế và tăng trách nhiệm của cơ quan thuế trong việc quản lý, sử dụng dữ liệu HĐĐT.

Theo đó, căn cứ Luật Quản lý thuế, Tổng cục Thuế đã nghiên cứu xây dựng đề án về triển khai Chương trình “Hóa đơn may mắn” dành cho HĐĐT với mục tiêu khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn khi mua hàng, cũng như tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh, mua bán hàng hóa phải có hóa đơn, chứng từ… qua đó, bảo vệ tối đa quyền lợi người tiêu dùng.

Để triển khai đề án, cần rất nhiều yếu tố, trong đó có trách nhiệm của Nhà nước là lớn nhất trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật để thực hiện HĐĐT; tổ chức tuyên truyền đến các doanh nghiệp về ý nghĩa của HĐĐT mà trọng tâm là tăng cường quản trị, tiết giảm chi phí, tạo tiền đề cho việc chuyển đổi số của các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, có một thực tế, đó là việc đại đa số người tiêu dùng, nhất là người tiêu dùng cá nhân thường không phải hạch toán chi phí nên không có thói quen lấy và lưu giữ hóa đơn. Chính vì vậy, thông qua chương trình “Hóa đơn may mắn” trúng thưởng, Nhà nước đã tạo ra một cơ chế để khuyến khích người tiêu dùng hình thành thói quen tiêu dùng văn minh, đó là mua hàng hóa và lấy hóa đơn. Với việc mua hàng lấy và lưu giữ HĐĐT sẽ đem lại lợi ích cho người tiêu dùng khi có cơ hội trúng những giải thưởng trị giá lên hàng chục triệu đồng.

Qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt là tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới như Hàn Quốc, Đài Bắc (Trung Hoa)... đã triển khai thành công việc quay số hóa đơn trúng thưởng, Tổng cục Thuế triển khai chương trình “Hóa đơn may mắn” trúng thưởng nhằm tuyên truyền, khuyến khích việc sử dụng HĐĐT theo Luật Quản lý thuế. Qua đó, vừa đem lại lợi ích cho người tiêu dùng, vừa giám sát việc hạch toán doanh thu của các doanh nghiệp và góp phần nâng cao công tác hiện đại hóa, số hóa quản lý thuế của ngành Thuế.

Việc tổ chức chương trình “Hóa đơn may mắn” với HĐĐT là một cấu phần quan trọng trong đề án lớn nhằm tập trung cơ sở Dữ liệu lớn (big data) về HĐĐT đưa về cơ quan thuế để phục vụ cho công tác quản lý thuế. Có thể nói mục tiêu lớn nhất của HĐĐT, kiểm soát chi phí và đó là chống gian lận về hóa đơn thuế.

Đồng thời, để phát huy hiệu quả của HĐĐT, Tổng cục Thuế xác định cần phải có sự giám sát của bên thứ ba đó chính là người tiêu dùng, đặc biệt là ở khâu bán lẻ. Việc ngành Thuế triển khai chương trình “Hóa đơn may mắn” sẽ là yếu tố góp phần quan trọng để người tiêu dùng thực hiện quyền giám sát việc thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp và người bán hàng.

Hiện nay, trong thực tế theo quy định, doanh nghiệp, hộ kinh doanh đang sử dụng 2 loại HĐĐT, đó là hóa đơn không có mã và có mã của cơ quan thuế. Việc tổ chức chương trình “Hóa đơn may mắn” trước mắt dành cho HĐĐT có mã của cơ quan thuế. Đây là yêu cầu cơ bản nhằm tăng cường công tác quản lý và tăng trách nhiệm của cơ quan thuế trong việc quản lý, sử dụng dữ liệu HĐĐT, đồng thời hướng đến mục tiêu khuyến khích người tiêu dùng sau khi thanh toán chi phí mua hàng hóa hoặc sử dụng các dịch vụ… sẽ yêu cầu người bán hàng thực hiện việc phát hành hóa đơn cho gói hàng hóa, dịch vụ mà mình đã mua hoặc sử dụng.

Các hóa đơn đủ điều kiện tham gia chương trình “Hóa đơn may mắn” phải xác định được rõ danh tính của cả người bán và người mua hàng hóa, dịch vụ. Qua đó, khuyến khích người mua hàng để lại danh tính. Mỗi hóa đơn chỉ được tham dự một lần duy nhất, không bao gồm các hóa đơn hủy, hóa đơn điều chỉnh, hóa đơn bổ sung thay thế.

Hóa đơn trúng thưởng được thực hiện theo nguyên tắc lựa chọn ngẫu nhiên bằng hình thức sàng lọc điện tử trên Hệ thống dữ liệu HĐĐT của cơ quan thuế, đảm bảo công khai, minh bạch, có sự giám sát chặt chẽ của Hội đồng giám sát.

Lựa chọn những hóa đơn may mắn trúng thưởng theo từng khu vực

Ngày 15/4/2022, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn đã ký ban hành Quyết định số 527/QĐ-TCT về việc thành lập Hội đồng giám sát chương trình “Hóa đơn may mắn”. Theo đó, các thành viên Hội đồng giám sát gồm: 01 Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế với vai trò là Chủ tịch Hội đồng giám sát; Các thành viên gồm các đại diện lãnh đạo Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam; Thanh tra Bộ Tài chính; Cục Kiểm tra nội bộ Tổng cục Thuế và một số đơn vị chức năng thuộc Tổng cục Thuế.

Hội đồng giám sát có trách nhiệm giám sát việc tổ chức thực hiện chương trình “Hóa đơn may mắn” đảm bảo công khai, minh bạch, bảo vệ quyền được tham gia dự thưởng của người mua hàng hóa, dịch vụ có HĐĐT có mã của cơ quan thuế theo quy định hiện hành.

Chương trình “Hóa đơn may mắn” được Tổng cục Thuế tổ chức thí điểm 2 kỳ bấm số lựa chọn các hóa đơn may mắn để trao thưởng. Kỳ bấm số lần 1 được tổ chức vào ngày 18/4/2022 được thực hiện đối với toàn bộ HĐĐT có mã của cơ quan thuế đã được các doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh khởi tạo từ tháng 11 đến hết tháng 12/2021. Tương tự, kỳ bấm số lần 2 sẽ tổ chức vào ngày 21/4/2022 đối với những HĐĐT khởi tạo từ ngày 01/01/2022 đến 31/3/2022. 

Cơ cấu giải thưởng “Hóa đơn may mắn” của các kỳ bấm số thí điểm được thực hiện theo tiêu chí: mỗi kỳ sẽ lựa chọn 03 hóa đơn may mắn để trao thưởng. Trị giá mỗi giải thưởng được trao lên đến 50 triệu đồng cho một hóa đơn may mắn. Người nhận giải thưởng “Hóa đơn may mắn” của kỳ bấm số 1 và 2 sẽ được Tổng cục Thuế trao thưởng trực tiếp.

Với cơ cấu giải thưởng như vậy, Tổng cục Thuế mong muốn sẽ tạo sức thu hút đối với người tiêu dùng trong việc tích cực sử dụng HĐĐT khi mua, bán hàng hóa, dịch vụ. Sau giai đoạn thí điểm (kỳ 1 và kỳ 2), Tổng cục Thuế sẽ sơ kết công tác tổ chức và điều chỉnh tần suất thời điểm tổ chức kỳ quay, mở rộng cơ cấu giải thưởng và giá trị phù hợp các giải thưởng nhằm thu hút nhiều hơn nữa sự quan tâm của người tiêu dùng đối với HĐĐT.

Đặc biệt, để khuyến khích việc sử dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế, Tổng cục Thuế dự kiến kế hoạch tổ chức trao thưởng chương trình “Hóa đơn may mắn” theo từng địa bàn từng tỉnh, khu vực. Theo đó, sau khi có kết quả của các lần bấm số “Hóa đơn may mắn”, Tổng cục Thuế sẽ ủy quyền cho Cục Thuế các tỉnh, thành phố tổ chức trao thưởng trực tiếp tại địa bàn các tỉnh, thành phố có người trúng thưởng, đảm bảo tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người trúng thưởng nhận giải thưởng.