Nhiều khoản thu ngân sách tiếp tục giảm

Theo Bộ Tài chính, lũy kế thu ngân sách nhà nước 9 tháng năm 2021 ước đạt 1.077,4 nghìn tỷ đồng, bằng 80,2% dự toán, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, thu nội địa ước đạt 872,28 nghìn tỷ đồng, bằng 77% dự toán, tăng 5,9% so cùng kỳ năm 2020.

Mặc dù chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch bệnh COVID-19, thu nội địa 9 tháng đầu năm vẫn đảm bảo tiến độ dự toán và tăng so với cùng kỳ nhờ đà tăng trưởng của nền kinh tế từ những tháng cuối năm 2020.

Một số ngành, lĩnh vực được hưởng lợi từ chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, duy trì được mức tăng trưởng khả quan (như: ngân hàng, chứng khoán, bất động sản...) tạo thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, từ khi dịch bệnh đợt 4 bùng phát trở lại, diễn biến thu nội địa có xu hướng giảm, trong đó thu nội địa từ thuế, phí (không kể yếu tố gia hạn) từ mức tăng 9,1% của tháng 6, sang tháng 7 giảm 10,8%, tháng 8 giảm 21% và tháng 9 giảm 26,5% so với cùng kỳ năm 2020.

Thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu 9 tháng đầu năm 2021 ước đạt 175,3 nghìn tỷ đồng, bằng 98,2% dự toán, tăng 30,3% so cùng kỳ năm 2020 chủ yếu nhờ kim ngạch xuất nhập khẩu những tháng đầu năm tăng.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 đến hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, số thu từ hoạt động xuất nhập khẩu từ tháng 8 đến nay có xu hướng giảm mạnh (so với tháng trước7, số thu tháng 8 giảm 19,1%; tháng 9 giảm 13,6%). 

Ưu tiên chi ngân sách cho phòng chống dịch, hỗ trợ người dân

Về chi ngân sách, các nhiệm vụ chi ngân sách trong 9 tháng đầu năm 2021 được thực hiện theo dự toán và tiến độ triển khai nhiệm vụ chuyên môn của các đơn vị sử dụng ngân sách. Theo Bộ Tài chính, tổng chi ngân sách nhà nước 9 tháng ước đạt 1.030,5 nghìn tỷ đồng, bằng 61,1% dự toán, trong đó: chi đầu tư phát triển đạt 218,55 nghìn tỷ đồng, bằng 45,8% dự toán Quốc hội quyết định; chi trả nợ lãi đạt 79,3 nghìn tỷ đồng, bằng 72,1% dự toán; chi thường xuyên đạt gần 725,3 nghìn tỷ đồng, bằng 70% dự toán. 

Đặc biệt, cả ngân sách trung ương và ngân sách địa phương đã ưu tiên bố trí chi cho công tác phòng, chống dịch COVID-19. Ước tính đến hết tháng 9/2021, ngân sách nhà nước đã chi 29,1 nghìn tỷ đồng cho phòng chống dịch (19,7 nghìn tỷ đồng) và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 (9,4 nghìn tỷ đồng).

Trong đó, Trung ương đã chi 16,35 nghìn tỷ đồng, bao gồm: 10,83 nghìn tỷ đồng từ dự phòng ngân sách trung ương năm 2021 để mua vắc xin và chi cho công tác phòng, chống dịch; 5,1 nghìn tỷ đồng từ nguồn tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2020 bổ sung cho Bộ Y tế mua vắc xin; 413 tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019 hỗ trợ cho các địa phương thực hiện chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch COVID-19 theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ. Các địa phương đã chi từ ngân sách địa phương là 12,75 nghìn tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch COVID-19. 

Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xuất Quỹ Vắc xin phòng, chống COVID-19 là 5,2 nghìn tỷ đồng để mua vắc xin. Bên cạnh đó, thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đã xuất cấp vật tư, trang thiết bị dự trữ quốc gia cho công tác phòng, chống dịch, xuất cấp 80 nghìn tấn gạo dự trữ quốc gia” để khắc phục hậu quả thiên tai, cứu trợ cho nhân dân trong dịp Tết, giáp hạt đầu năm và một số địa phương bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Bộ Tài chính cũng đã trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định bổ sung 2.199 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2021 mua bù gạo dự trữ quốc gia đã xuất cấp để viện trợ, cứu trợ và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch bệnh COVID-19. 

Bên cạnh đó, cơ quan thuế đã tiếp nhận, xử lý kịp thời, đúng quy định các đề nghị gia hạn thuế theo Nghị định số 52/2021/NĐ-CP của Chính phủ nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp với tổng số thuế và tiền thuê đất được gia hạn ước tính đến hết tháng 9/2021 khoảng 78,5 nghìn tỷ đồng; trong đó số thuế được gia hạn đã nộp ngân sách nhà nước là 36,2 nghìn tỷ đồng...