Theo báo cáo của KBNN, số vốn đầu tư đã thanh toán trong quý I/2014 đạt thấp so với kế hoạch giao. Theo đó, KBNN đã giải ngân ước khoảng 45.350 tỷ đồng, trong đó vốn xây dựng cơ bản giải ngân là 31.150 tỷ đồng, vốn TPCP là 7.000 tỷ đồng, các nguồn vốn khác là 7.200 tỷ đồng. Do vậy, hệ thống KBNN các tỉnh, thành phố cần chủ động phối hợp với các sở, ban ngành và các chủ đầu tư để thực hiện tốt nhiệm vụ nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư, thu hồi tạm ứng vốn đầu tư, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản ở mức cao.

Chia sẻ với phóng viên, Phó Giám đốc KBNN Tuyên Quang, ông Trương Trọng Dũng cho rằng, trong tổng nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn thì nguồn vốn TPCP chiếm tỷ trọng 30%. Tính tổng nguồn vốn TPCP được bố trí cho các dự án trên địa bàn từ năm 2011 đến nay là 2.200 tỷ đồng, chủ yếu đầu tư vào các lĩnh vực như: Y tế, Giáo dục, hệ thống giao thông, thuỷ lợi và đầu tư cho tái định cư di dân Thuỷ điện Tuyên Quang... Trong 3 năm qua, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn TPCP đạt tỷ lệ khá cao (khoảng 95%) góp phần sớm đưa các dự án vào sử dụng.

Ghi nhận những nỗ lực này, ông Phan Đức Thuận, kế toán Ban Quản lý dự án của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tuyên Quang (đơn vị chịu trách nhiệm triển khai Dự án kè Sông Lô - một trong những dự án được thực hiện từ theo nguồn vốn từ TPCP) cho hay, dự án được chia thành 3 giai đoạn, hiện nay đã hoàn thành 2 giai đoạn và đang tiếp tục triển khai giai đoạn 3. Thủ tục giải ngân và tiến độ giải ngân theo tiến độ hoàn thành công trình đều rất thuận lợi. Nhờ đó, dự án có ý nghĩa kinh tế, xã hội quan trọng nhằm bảo vệ khu dân cư và các công trình công cộng trong khu vực; tạo cảnh quan môi trường sinh thái, kết hợp chỉnh trang đô thị của thành phố Tuyên Quang đã đưa vào sử dụng theo đúng kế hoạch đặt ra.

Tại dự án Bệnh viện Lao và Phổi Tuyên Quang, với tổng mức đầu tư 321 tỷ đồng, với quy mô 200 giường bệnh, kế toán Bệnh viện, ông Đỗ Thanh Tám cho biết, trong 4 năm triển khai dự án, mọi thủ tục thanh toán vốn đều được giải ngân kịp thời, đảm bảo tiến độ thi công. Chẳng hạn như: Kế hoạch vốn bố trí cho công trình năm 2014 là 65,6 tỷ đồng, tính đến hết tháng 3, đơn vị đã giải ngân được 45,8 tỷ đồng. Với sự hỗ trợ nhiệt tình của cơ quan Kho bạc, cùng với nỗ lực của đơn vị, đầu năm 2015 bệnh viện sẽ đi vào hoạt động.

Cũng thuộc nhóm địa phương được KBNN xếp loại có tỷ lệ giải ngân vốn TPCP cao vào hàng thứ 12 trong cả nước, Phú Thọ đã vượt qua khó khăn, thách thức, nguồn vốn cho đầu tư phát triển hạn hẹp. "Vấn đề đặt ra làm sao sử dụng có hiệu quả nhất nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản hiện có, một trong những giải pháp để thực hiện mục tiêu đó là đẩy nhanh tiến độ giải ngân thanh toán vốn đầu tư, kết hợp với tăng cường công tác kiểm soát chi vốn đầu tư" - Trưởng phòng Kiểm soát chi-KBNN Phú Thọ, ông Trần Mạnh Hùng nói.

Theo đó, trong năm 2013, tỷ lệ giải ngân vốn TPCP đầu tư các dự án do Trung ương quản lý đạt 100%, tương đương 149,018 tỷ đồng; các dự án do địa phương quản lý cũng đạt xấp xỉ 100%, tương đương 1.217 tỷ đồng. Trong quý I-2014, kế hoạch vốn TPCP cho các dự án do Trung ương quản lý là 57,6 tỷ đồng, đã thanh toán 1,18 tỷ đồng (đạt 20% kế hoạch); vốn do địa phương quản lý được giao là 1.393,1 tỷ đồng, đã thanh toán được 125.725 triệu đồng, tương đương 9% kế hoạch.

Một trong những thuận lợi giúp cho KBNN Phú Thọ đạt chỉ tiêu giải ngân cao là do công tác phân bổ kế hoạch vốn đầu tư của các bộ, ngành, địa phương tương đối kịp thời giúp chủ đầu tư, cũng như cơ quan Tài chính, KBNN chủ động trong công tác giải ngân thanh toán vốn. Bên cạnh đó, phải kể đến sự nỗ lực không ngừng của KBNN Phú Thọ thông qua việc công khai quy trình, thủ tục, thời hạn giải quyết công việc thanh toán vốn; tận tình hướng dẫn chủ đầu tư chủ đầu tư các thủ tục thanh toán khi đến giao dịch nhằm giúp chủ đầu tư hiểu và thực hiện tốt các chế độ, quy trình nghiệp vụ. Do vậy, đến nay việc thực hiện trình tự về thủ tục đầu tư cũng như các thủ tục trong thanh toán vốn đầu tư đã đi vào nề nếp.

KBNN Phú Thọ kiên quyết điều chỉnh hợp lý, kịp thời kế hoạch vốn từ dự án có tiến độ thi công chậm sang dự án khác có khả năng hoàn thành nhanh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, sớm đưa công trình vào khai thác sử dụng.

Theo đánh giá của Giám đốc Vườn Quốc gia Xuân Sơn, ông Phạm Văn Long, nhờ có nguồn vốn TPCP đầu tư hạ tầng đường giao thông mà 2 năm qua, Vườn Quốc gia Xuân Sơn có thể khai thác tốt nhiều loại hình du lịch như du lịch sinh thái, mạo hiểm, khám phá rừng, núi, hang động, các loài động thực vật; du lịch nghỉ dưỡng, nghiên cứu. Mỗi năm, Vườn Quốc gia Xuân Sơn đón từ 5.000 đến 10.000 khách đến làm việc, nghiên cứu, tham quan.

Khẩn trương đôn đốc hoàn thành hồ sơ thanh toán

Thực hiện kế hoạch giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản nói chung và vốn TPCP nói riêng của hệ thống Kho bạc đạt tỷ lệ cao, qua đó, sớm đưa các dự án vào khai thác sử dụng có hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất, tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, các công trình còn góp phần thực hiện công cuộc xoá đói giảm nghèo, cải thiện, nâng cao mức sống của nhân dân, đưa các xã đặc biệt khó khăn thoát khỏi tình trạng đói nghèo, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội của Chính phủ.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện từ cơ sở đã gặp những tồn tại, vướng mắc cần sự hỗ trợ giúp đỡ từ các ngành liên quan. Chẳng hạn tại địa bàn Tuyên Quang, công tác đền bù giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công chậm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Ngoài ra, tình trạng chủ đầu tư chưa chủ động nghiệm thu khối lượng, làm thủ tục thanh toán kịp thời cho nhà thầu mà thường tập trung thanh toán chủ yếu vào cuối năm đã tạo áp lực không nhỏ đến quá trình thực hiện kiểm soát thanh toán vốn.

Vì vậy, KBNN Tuyên Quang kiến nghị các bộ, ngành và địa phương chỉ đạo chủ đầu tư khi có khối lượng nghiệm thu để thanh toán cần khẩn trương làm thủ tục hồ sơ thanh toán ngay với cơ quan Kho bạc, không để dồn khối lượng hoàn thành mới làm hồ sơ thanh toán vào những tháng cuối năm.

Còn tại tỉnh Phú Thọ, cơ quan Kho bạc cho rằng, hiện Bộ Tài chính đã quy định thời hạn thanh toán tạm ứng nhưng công tác thanh toán tạm ứng vốn đầu tư còn chậm, dây dưa kéo dài. Về phía cơ quan Kho bạc phải đôn đốc nhiều lần nhưng nhiều khoản tạm ứng kéo dài nhiều năm mà vẫn chưa được thanh toán dứt điểm.

Theo đó, KBNN Phú Thọ kiến nghị chỉ ưu tiên bố trí vốn cho các dự án đã được phê duyệt quyết toán, các dự án đã hoàn thành, các dự án có khả năng hoàn thành trong năm đưa vào khai thác sử dụng để tránh nợ đọng xây dựng cơ bản kéo dài. Tạo điều kiện để cơ quan Kho bạc tất toán, đưa vào lưu trữ các dự án theo dõi qua nhiều năm.

Bên cạnh đó, cần có chế tài cụ thể đối với trường hợp vi phạm thời gian thanh toán vốn tạm ứng vốn đầu tư. Chẳng hạn như đối với tạm ứng chi đền bù giải phóng mặt bằng, nếu quá thời hạn 30 ngày mà không chi trả được vì lý do chủ quan hay khách quan thì chủ đầu tư phải nộp hoàn trả cho ngân sách nhà nước hoặc nộp vào tài khoản tại cơ quan Kho bạc để theo dõi quản lý. Đối với vốn tạm ứng xây dựng nếu quá 6 tháng nhà thầu chưa thực hiện khối lượng hoặc ứng vốn mà nhà thầu sử dụng sai mục đích, chủ đầu tư có trách nhiệm thu hồi hoàn trả vốn đã tạm ứng cho ngân sách nhà nước.