Ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ quản lý thuế doanh nghiệp lớn-Tổng cục Thuế cho biết, Bộ Tài chính được Thủ tướng Chính phủ giao chủ trì xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế, trình Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2018.

Theo quy trình xây dựng văn bản pháp luật, sau khi tổng hợp ý kiến tham gia của 89 cơ quan (20/21 bộ, ngành, 45/63 địa phương và 24 tổ chức, hiệp hội, cá nhân), đa số ý kiến nhất trí với dự thảo. Hiện Bộ Tài chính đang tiếp tục nghiên cứu, tham vấn ý kiến rộng rãi của các cơ quan, ban ngành và cộng đồng doanh nghiệp. 

Về việc sửa đổi thuế giá trị gia tăng (GTGT), theo ông Nguyễn Văn Phụng, những năm gần đây, cơ cấu thuế của Việt Nam đang có sự chuyển dịch, tỷ trọng thuế tiêu thụ (GTGT, tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), thuế môi trường) chiếm gần 50% tổng thu.

Đây cũng là xu hướng chung của các quốc gia trên thế giới khi hội nhập quốc tế đòi hỏi các nước phải cơ cấu lại thu NSNN theo hướng giảm thuế xuất nhập khẩu, tăng tỷ trọng thu nội địa. Phương án lý tưởng nhất là mỗi lần cắt giảm thuế xuất nhập khẩu, thì bù đắp bằng thuế GTGT đối với hàng hoá xuất nhập khẩu đó.

Theo hướng này, những năm qua, Nhà nước đã giảm mức động viên khi hạ thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) từ 28% xuống còn 20%. Cùng với đó, người tiêu dùng cũng được hưởng nhiều lợi ích từ hội nhập như giảm thuế nhập khẩu, hạ thuế GTGT hàng hoá nhập khẩu.

Đề xuất phương pháp thu thuế đơn giản hơn đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, ông Nguyễn Văn Phụng thông tin, hiện các doanh nghiệp thuộc diện nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp, có thu nhập chịu thuế TNDN xác định được doanh thu nhưng không xác định được chi phí của hoạt động kinh doanh, thì thu theo tỷ lệ ấn định.

Để đạt mục tiêu vừa đơn giản trong quản lý, vừa hạn chế tối đa vướng mắc phát sinh, nên bổ sung vào dự thảo luật phương pháp tính thuế riêng đối với doanh nghiệp siêu nhỏ doanh thu hàng năm dưới 5 tỷ đồng được kê khai nộp thuế TNDN theo tỷ lệ % trên doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ.

Với quy định này, doanh nghiệp siêu nhỏ có thể lựa chọn phương pháp nộp thuế GTGT, TNDN theo tỷ lệ trên doanh thu. Trường hợp xác định được doanh thu, chi phí và thu nhập, hoặc xác định được doanh thu và thuế GTGT đầu vào, thì có thể lựa chọn nộp thuế GTGT theo khấu trừ và thuế TNDN theo thu nhập. 

Phát biểu tại buổi toạ đàm, TS. Phan Hữu Nghị, Đại học Kinh tế quốc dân kiến nghị, Chính phủ cần tăng thuế GTGT theo lộ trình đến ngưỡng 14% (năm 2020 là 1%, 2022 là 2% và 2025 là 4%), đồng thời rà soát lại danh mục không chịu thuế và chịu thuế 5%; xem xét áp dụng kinh nghiệm miễn thuế đối với hàng hoá là thực phẩm thiết yếu như rau củ, sữa cho trẻ em và người già như một số nước đã áp dụng.

Ngoài ra, có thể tăng thuế môi trường từ 1000-2000 đồng/lít xăng theo lộ trình có tính đến mặt bằng giá cả của giai đoạn dự định tăng thuế. Tuy nhiên, không nên tăng thuế TTĐB đối với xe ôtô, bởi xăng dầu dùng cho ôtô, xe máy đã chịu thuế TTĐB 10%.