Cần thiết gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt

Liên tiếp 3 năm từ năm 2020 đến năm 2022, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành các nghị định quy định thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước với thời gian gia hạn cụ thể nhằm hỗ trợ và phục hồi sản xuất kinh doanh do chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Thực hiện nhiệm vụ được giao về chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, các cơ quan liên quan nghiên cứu chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ cụ thể phương án đề xuất.

Theo đó, trong trường hợp không gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, việc này sẽ giúp Việt Nam đảm bảo tuân thủ các quy định về Đối xử quốc gia của WTO và các Hiệp định FTA mà Việt Nam tham gia, trong đó có Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EVFTA).

Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là nhiều doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước có thể sẽ gặp khó khăn do lãi suất ngân hàng tăng, hạn mức tín dụng thấp, sức mua thị trường giảm...

Về trường hợp gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, Bộ Tài chính cho biết, việc ban hành chính sách gia hạn nộp thuế thuộc thẩm quyền của Chính phủ được quy định tại Điều 63 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14.

Hiện nay, trên cả nước có tổng cộng 12 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô, trải qua quãng thời gian dịch bệnh bùng phát với nhiều khó khăn, thách thức. Nhờ sự hỗ trợ đúng đắn thông qua chính sách của Chính phủ mà ngành công nghiệp ô tô trong nước đã phục hồi mức tăng trưởng và doanh số năm 2022 vượt năm 2019.

Về tình hình tiêu thụ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thực tế những tháng gần đây, Bộ Tài chính cho biết, căn cứ số liệu kê khai của các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, sản lượng và số thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đang giảm dần. Từ tháng 10/2022, sản lượng kê khai là 25.571 xe với số thuế TTĐB tương ứng là 3.884 tỷ đồng; đến tháng 11/2022, sản lượng kê khai là 23.658 xe với số thuế TTĐB tương ứng là 3.412 tỷ đồng, giảm 472 tỷ đồng so với tháng trước.

Tháng 12/2022, số thuế TTĐB phát sinh là 3.218 tỷ đồng, giảm 194 tỷ đồng so với tháng trước; tháng 1/2023, số thuế TTĐB phát sinh là 1.442 tỷ đồng, giảm 1.776 tỷ đồng so với tháng trước, với sản lượng kê khai tương ứng là 9.766 xe. Nếu loại trừ yếu tố do nghỉ lễ kéo dài (do tháng 1 là tháng Tết Nguyên đán) thì số thuế TTĐB kê khai trong tháng 1/2023 cũng giảm khoảng 200 tỷ đồng so với tháng liền kề.

Như vậy, đối với những khó khăn, thách thức nêu trên thì việc tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh là cần thiết. Hơn nữa, hết thời gian gia hạn thì các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô phải nộp đủ số thuế vào ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, nếu tiếp tục việc gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể tạo ra quan ngại, phản ứng từ các đối tác liên quan các quy định về đối xử quốc gia của WTO và các Hiệp định FTA.

Mặc dù vậy, mức độ phản ứng có thể thấp hơn so với phương án giảm LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, do cuối cùng nghĩa vụ thuế mà các doanh nghiệp vẫn phải thực hiện đầy đủ trong năm. Do đó, thời gian áp dụng gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước không nên kéo dài.

Đề xuất gia hạn khoảng 10.400 tỷ đồng-11.200 tỷ đồng tiền thuế

Về phương án gia hạn, Bộ Tài chính đề xuất thực hiện phương án gia hạn nộp thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước theo phương án như tại Nghị định số 32/2022/NĐ-CP. Theo đó, gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế từ tháng 6 đến tháng 9/2023 đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Thời gian gia hạn kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế TTĐB theo quy định của pháp luật về quản lý thuế. Cụ thể, thời hạn nộp thuế TTĐB phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, 7, 8, 9/2023 chậm nhất là ngày 20/11/2023.

Theo Bộ Tài chính, việc đề xuất thống nhất thời gian gia hạn là ngày 20/11/2023 để tránh dồn các khoản phải nộp cho doanh nghiệp vào cuối năm và tránh ảnh hưởng đến việc hoàn thành dự toán thu ngân sách nhà nước trong trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính.

Với phương án gia hạn nộp thuế nêu trên, dự kiến số thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bình quân 1 tháng phát sinh trong các
 tháng tiếp theo năm 2023 là khoảng 2.600-2.800 tỷ đồng/tháng.

Theo đó, tổng số thuế TTĐB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn trong 4 kỳ tính thuế như phương án đề xuất là khoảng 10.400 tỷ đồng-11.200 tỷ đồng. Do thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày 20/11/2023 nên không ảnh hưởng đến dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2023.

Trong trường hợp Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng Nghị định gia hạn cho năm 2023, Bộ Tài chính đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng Nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn. Đồng thời, đề nghị giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng phương án ứng phó trong trường hợp bị khởi kiện vi phạm các cam kết quốc tế.