Doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và “chiến dịch” nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm
Sau hơn 8 triển khai dự án Nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và hàng hóa ngành công nghiệp đến 2020, đến nay đã có gần 500 mô hình điểm được áp dụng vào thực tiễn, giúp nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp từng bước cải tiến năng suất, chất lượng, nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh. Đặc biệt, dự án này đã tạo chuyển biến rõ rệt về năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa chủ lực của doanh nghiệp, từ đó đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội.
Đâu là “chìa khóa vàng” nâng cao năng suất cho DN?
Ngày 25/5/2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 604/QĐ-TTg phê duyệt Dự án “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của ngành công nghiệp đến năm 2020”. Ngay sau khi dự án được phê duyệt, để hỗ trợ doanh nghiệp (DN) triển khai áp dụng các công cụ cải tiến năng suất, chất lượng, Bộ Công Thương đã thành lập Ban chỉ đạo, điều hành và cơ quan giúp việc đặt tại Vụ Khoa học và Công nghệ để tổ chức, thực hiện dự án.
Theo đó, Ban chỉ đạo, điều hành đã lựa những công cụ, hệ thống có tính nền tảng đối với hoạt động quản trị của DN như hệ thống ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, ISO 50001, công cụ cải tiến 5S, Kaizen… để hỗ trợ DN triển khai áp dụng. Đến nay đã xuất hiên ngày càng nhiều DN sản xuất công nghiệp áp dụng các mô hình, công cụ cải tiến năng suất và chất lượng như: ISO 9000, 5S, TPM, Lean, KPI, Lean 6 Sigma, Kaizen.
Điển hình về áp dụng các công cụ, cải tiến năng suất và chất lượng trong ngành Dệt may Việt Nam là Công ty Cổ phần May Nam Hà. Công ty này đã áp dụng linh hoạt các mô hình, công cụ cải tiến năng suất và chất lượng như: ISO 9000, 5S, TPM, Lean, KPI, Lean 6 Sigma, Kaizen.
Cùng với đó, Công ty cũng thống nhất tiêu chuẩn cho từng mã hàng và hệ thống hóa các lỗi cuối chuyền; trong chuyền đã đưa ra biện pháp phòng, chống lỗi bằng Kaizen để hạn chế việc lỗi lặp lại và hạn chế làm lại trong chuyền. Kết quả, tỷ lệ lỗi đã giảm từ 12% xuống còn 7,6%. Đối với tổ sản xuất, sau khi cải tiến tại chuyền điểm 15, năng suất mã hàng 8202 đã tăng từ 500 lên 630 sản phẩm/ngày (tăng 25%) với số lao động 18 người…
Bên cạnh đó, Công ty cũng phối hợp với đơn vị cung cấp thiết kế phần mềm chuyên dụng nhằm xây dựng quy trình cải tiến năng suất chuyền may. Nhờ đó, sản xuất thực tế đã tăng từ 70 lên 85% so với kế hoạch ban đầu, góp phần tăng năng suất lao động lên 30%… Nhờ áp dụng các công cụ cải tiến năng suất, chất lượng sản phẩm, năng suất lao động của Công ty năm 2019 đã tăng 23%, doanh thu sản xuất tăng 17%, thu nhập bình quân người lao động tăng 23%, tỷ lệ sản phẩm lỗi khi kiểm xuất giảm 13% so với năm 2018.
Hay như tại Công ty Cổ phần Phân lân nung chảy Văn Ðiển đã giảm định mức tiêu hao than, điện tại cửa lò; nhờ đó mà chất lượng sản phẩm nâng cao, tiêu thụ rộng khắp trong nước và đã xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Malaysia… Hiện nay, Công ty đang tập trung nghiên cứu sử dụng các nguyên, nhiên liệu thay thế một phần quặng Apatit cục loại 2, than cục, phụ gia… để tiếp tục giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường.
Một minh chứng điển hình khác là Công ty cổ phần Supe phốt phát và hóa chất Lâm Thao. Nhờ áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 14001, sản phẩm của Công ty này đã được xuất sang Nhật Bản, New Zealand; sản phẩm lân nung chảy dạng hạt 1.517% P2O5 hữu hiệu, sấy khô, bước đầu xuất sang Hàn Quốc…
Những dẫn chứng điển hình trên cho thấy, việc áp dụng các công cụ cải tiến, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm đã giúp các DN không chỉ tăng năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa, mà còn xuất khẩu sản phẩm hàng hóa sang các nước trong khu vực châu Á.
Để tạo bước nhảy vọt về năng suất và chất lượng cho DN
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, để khuyến khích DN trong nước tăng năng suất từ 15-30% thông qua cải tiến quy trình, tổ chức sản xuất… các chuyên gia cho rằng, ngoài sự tự vận động từ nội tại của chính DN cần có cơ chế, chính sách phù hợp với tình hình thực tiễn.
Cùng với đó, việc nâng cao năng suất và quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại các DN cần gắn kết và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và phát triển sản xuất thông minh cho các DN, qua đó tạo bước nhảy vọt về năng suất và chất lượng cho DN.
Để làm được điều đó, Nhà nước cần khuyến khích, tạo đòn bẩy, môi trường và các hệ sinh thái để khuyến khích và hỗ trợ DN thực hiện các hoạt động cải tiến, nâng cao năng suất, chất lượng; Tạo động lực cho các hoạt động tự cải tiến tại doanh nghiệp thông qua phát động các cuộc thi về cải tiến và nâng cao năng suất, chất lượng; Công bố, vinh danh các doanh nghiệp thực hiện tốt hoạt động cải tiến; vinh danh các nhóm giải pháp hiệu quả, điển hình cho hoạt động cải tiến trong ngành, lĩnh vực.
Cùng với các nội dung trên, cần xây dựng tiêu chí, quy trình, cơ chế đánh giá, công nhận các hoạt động cải tiến của DN; các mô hình về đánh giá chứng nhận thực hành tốt 5S, các công cụ cải tiến sẽ được từng bước chuẩn hóa. Đồng thời, cần lựa chọn đầu tư, hỗ trợ đầu tư theo chiều sâu nhằm tăng cường năng lực cho một số đơn vị nghiên cứu, tư vấn chuyên ngành trong việc nghiên cứu, làm chủ, ứng dụng các công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 vào trong hoạt động sản xuất, quản trị, kinh doanh của DN.
Kết quả khảo sát của Bộ Công Thương công bố mới đây cho thấy, 99,3% DN đánh giá việc áp dụng các công cụ nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm đã mang lại hiệu quả rõ nét, trong đó yếu tố được cải thiện nhiều nhất là năng lực tự thực hiện cải tiến của DN (98%), 64,7% DN có cải thiện về năng suất, 56,9% DN có cải thiện về chất lượng sản phẩm, 54,2% DN có giảm thiểu lãng phí nguyên - nhiên vật liệu, 47,1% DN có cải thiện về thời gian giao hàng…