Làm rõ các ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường Quốc hội sáng 29/10 về Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, Luật Thuế giá trị gia tăng hết sức quan trọng, tác động đến hầu hết hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kinh doanh, nhiều nội dung phải thay đổi theo đúng sự vận hành của nền kinh tế - xã hội.

Trước nhiều ý kiến đại biểu quan tâm về thuế giá trị gia tăng với phân bón, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cho biết, trước đây, thuế giá trị gia tăng với phân bón là 5%. Sau khi có nhiều ý kiến phản ánh, Quốc hội đã ban hành Luật số 71/2014/QH13 năm 2014, có hiệu lực từ năm 2015 đến nay quy định phân bón không chịu thuế giá trị gia tăng.

Hiện nay, các bộ: Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Kiểm toán Nhà nước và Hiệp hội Phân bón, các đoàn đại biểu Quốc hội: Bắc Giang, Cà Mau, Bình Định, Hải Phòng, Nam Định... đề nghị sửa nội dung này. Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khoá XV cũng đã đưa mục này vào rà soát.

Về giá phân bón, Phó Thủ tưởng, Bộ trưởng cho rằng, giá phân bón không chỉ phụ thuộc vào thuế tăng hay giảm mà còn phụ thuộc vào giá thành sản xuất, thị trường, nhân công, năng suất lao động, hiện đại hoá, đặc biệt là cung cầu. Nếu cố định được tất cả các chi phí này thì mới đánh giá được thuế làm tăng hay giảm giá phân bón. 

Phó Thủ tưởng, Bộ trưởng thông tin thêm, khi thực hiện không thu thuế giá trị gia tăng với phân bón, giai đoạn 2018-2022, giá phân đạm ure vẫn tăng 19,71%-43,6%. Năm 2023, giá đạm ure lại tăng 6,29%-6,4% do chiến tranh Nga-Ukraina làm nhu cầu tăng lên nhưng nguồn cung lại ít. Như vậy, giá phân bón phụ thuộc cơ bản vào thị trường cung cầu.

Xét về lợi ích của doanh nghiệp, khi thu thuế giá trị gia tăng sẽ làm tăng giá nhưng chủ yếu là giá nhập khẩu. Do đó, doanh nghiệp trong nước sẽ có lợi, tăng khả năng cạnh tranh. Theo tính toán, khi áp thuế như đề xuất, doanh nghiệp nước ngoài phải nộp 1.500 tỷ đồng nhưng doanh nghiệp trong nước chỉ nộp 200 tỷ đồng. Như vậy, lợi ích tốt cho doanh nghiệp trong nước, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước cải tiến kỹ thuật, áp dụng công nghệ hiện đại, giảm giá thành sản phẩm, từ đó giảm giá bán cho người nông dân.