Không phạt chậm nộp thuế đối với trường hợp bất khả kháng 

Trong thời gian một số địa phương áp dụng giãn cách xã hội phòng chống dịch COVID-19, đã có nhiều hộ kinh doanh, doanh nghiệp phản ánh lo ngại sẽ bị phạt do không làm được các thủ tục kê khai, nộp thuế đúng thời điểm quy định hoặc gặp khó khăn thiếu các thủ tục ngân hàng cần thiết để thụ hưởng chính sách hỗ trợ.

Theo Phó Chánh Văn phòng Tổng cục Thuế Nguyễn Đức Huy, cơ quan thuế cũng nhận được một số yêu cầu giải đáp về vấn đề này và đã có hướng dẫn cụ thể với Cục Thuế TP. Hà Nội và Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh.

Cụ thể, căn cứ Điều 11 của Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định 129/2013/NĐ-CP ngày 16/10/2013 của Chính phủ quy định những trường hợp không bị xử lý vi phạm hành chính về thuế, thì “không xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường hợp hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất khả kháng”.

Theo hướng dẫn của Tổng cục Thuế với Cục Thuế TP. Hà Nội, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, các trường hợp giãn cách theo Chỉ thị 16 không thể di chuyển để thực hiện các nghĩa vụ thuế sẽ được coi là bất khả kháng và không bị phạt.

Tuy nhiên, Tổng cục Thuế vẫn lưu ý Cục Thuế hai thành phố cần thực hiện rà soát, đối chiếu và chịu trách nhiệm về tính chính xác của các trường hợp. Đối với trường hợp trong thời gian giãn cách theo Chi thị 16 nhưng vẫn được hoạt động sản xuất, kinh doanh thì phải thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng quy định của pháp luật. Nếu chậm nộp hồ sơ khai thuế, chậm nộp tiền thuế thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Mặc dù Tổng cục Thuế chưa có văn bản hướng dẫn chung toàn bộ các địa phương về vấn đề này nhưng theo lý giải của ông Nguyễn Đức Huy, Cục Thuế các địa phương có thể lấy hướng dẫn đối với Cục Thuế TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh làm căn cứ để quản lý người nộp thuế.

Sửa đổi cơ chế, linh động về thời gian

Với lĩnh vực ngân hàng, một số doanh nghiệp phản ánh khó khăn liên quan đến các thủ tục trong Thông tư số 03/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng dịch COVID-19.

Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Quốc Hùng, Hiệp hội đã kiến nghị, trong thông tư sửa đổi, Ngân hàng Nhà nước cần tính đến việc hỗ trợ các khách hàng có hoạt động ở vùng giãn cách xã hội do dịch bệnh.

Cụ thể, theo quy định tại Thông tư 03, để được xem xét, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, khách hàng phải có đề nghị và được tổ chức tín dụng đánh giá khách hàng không có khả năng trả nợ đầy đủ, đúng hạn theo hợp đồng do thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng COVID-19.

Tuy nhiên, trong thực tế, có trường hợp doanh nghiệp vẫn có khả năng trả nợ nhưng không thể ký được giấy đề nghị cơ cấu hoặc không thể nộp tiền thanh toán nợ do đang cách ly hoặc không được di chuyển ra khỏi địa phương. Việc chậm thanh toán trong những trường hợp này vẫn bị chuyển sang nhóm nợ xấu hơn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Ông Hùng cho rằng, đây là những nguyên nhân mang tính khách quan và tình trạng này khá phổ biến trong giai đoạn hiện nay nên rất cần có hướng dẫn giải pháp hỗ trợ các trường hợp này theo hướng nếu khách hàng có khoản nợ đến hạn phải trả trong thời gian phong tỏa, thời gian trả sẽ được dời sang sau khi phong tỏa.

Ngoài ra, các tổ chức tín dụng được chủ động cơ cấu nợ với khách hàng bị phong tỏa mà không cần đề nghị khách hàng cung cấp hồ sơ chứng minh thu nhập sụt giảm do ảnh hưởng dịch COVID-19. Việc hoãn trả nợ được ngân hàng thực hiện tự động; các thông báo về lịch trả nợ mới sẽ được gửi đến khách hàng đầy đủ qua tin nhắn, email…

Phản hồi về những vướng mắc này, Ngân hàng Nhà nước cho biết đang gấp rút sửa đổi các Thông tư 03 và một số Thông tư khác, trong đó, có sửa đổi cả nội dung liên quan đến tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp đang giãn cách phòng chống dịch. Ngân hàng Nhà nước cố gắng ban hành các sửa đổi này trong tháng 8/2021 sau khi nhận được phản hồi ý kiến đóng góp của các bộ, ngành liên quan.