100% thủ tục hải quan cơ bản đã được tự động hóa

Chia sẻ tại Diễn đàn Thuế - Hải quan năm 2023, ngày 8/11, ông Lê Đức Thành - Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, với mục tiêu vừa tạo thuận lợi thương mại, vừa đảm bảo, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan, trong thời gian qua, Tổng cục Hải quan đã đẩy mạnh cải cách hiện đại hóa. 

Nhờ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, đến năm 2020, kết quả đạt được đều đạt và vượt so với mục tiêu đề ra tại Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2020. Hải quan Việt Nam đã hoàn thành mục tiêu hải quan điện tử, xây dựng được một hệ thống công nghệ thông tin tập trung cấp Tổng cục phục vụ công tác quản lý nhà nước về hải quan, hoạt động ổn định, thống suốt, bao phủ và hỗ trợ hầu hết các lĩnh vực trọng yếu về quản lý hải quan.

Cùng với sự phát triển nhanh của kinh tế đất nước, khối lượng công việc của Tổng cục Hải quan đã tăng lên một cách nhanh chóng, số lượng tờ khai xuất nhập khẩu trung bình mỗi năm tăng 22% trong khi đó, số lượng cán bộ, công chức hải quan giảm từ 1,5-1,7% mỗi năm. Tuy nhiên, nhờ ứng dụng công nghệ thông tin, việc làm thủ tục hải quan của doanh nghiệp được diễn ra thuận lợi, liên tục, nhanh chóng.

Theo Cục trưởng Lê Đức Thành, ngành Hải quan đã thực hiện thủ tục hải quan hoàn toàn bằng phương thức điện tử (E-Declaration), với 100% thủ tục hải quan cơ bản đã được tự động hóa; 100% Cục Hải quan, Chi cục hải quan thực hiện thủ tục hải quan điện tử với 99,65% doanh nghiệp tham gia.

Triển khai mạnh mẽ thanh toán điện tử (E-payment), từ năm 2012, cơ quan hải quan đã kết nối với các hệ thống công nghệ thông tin của các ngân hàng thương mại và Kho bạc Nhà nước để thực hiện thanh toán điện tử. Từ năm 2017, triển khai Đề án nộp thuế điện tử và thông quan 24/7, doanh nghiệp có thể nộp tiền thuế vào mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện, kết nối internet; đảm bảo thông tin nộp tiền được thanh khoản thuế kịp thời, chính xác; giảm thời gian nộp thuế, đồng thời thông quan hàng hóa ngay sau khi nộp thuế, qua đó rút ngắn thời gian hoàn thành thủ tục hải quan. Nhờ đó, số thu ngân sách bằng phương thức điện tử đạt 98,4% tổng số thu ngân sách của Tổng cục Hải quan.

Ngành Hải quan cũng đã tập trung triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin một cách toàn diện vào tất cả các mặt công tác nghiệp vụ, mang lại hiệu quả tích cực trong công tác quản lý nhà nước về hải quan, như: Giám sát quản lý về hải quan; Quản lý thu thuế xuất nhập khẩu; Quản lý giá tính thuế; Quản lý rủi ro; Kiểm tra sau thông quan và điều tra, chống buôn lậu, xử lý vi phạm... Đặc biệt, ngành Hải quan đã áp dụng các công nghệ số trong kiểm tra, giám sát hàng hóa như sử dụng máy soi container, giám sát trực tuyến, sử dụng seal định vị điện tử trong giám sát tự động đối với hàng hóa xuất nhập khẩu vận chuyển bằng container...

"Những kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong thời gian qua là động lực để xây dựng Hải quan Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành các mục tiêu cải cách hiện đại hóa hải quan và tạo thuận lợi thương mại, là tiền đề xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh trong thời gian tới", Cục trưởng Lê Đức Thành nêu.

Phấn đấu hoàn thành hải quan số, hải quan thông minh

Cùng với ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, ngành Hải quan đã chú trọng thực hiện chuyển đổi số. Tổng cục Hải quan đã thành lập bộ máy tổ chức và huy động nguồn lực trong toàn Ngành để triển khai thực hiện nội dung này.

Tại Trung ương, Tổng cục Hải quan đã thành lập Ban Chỉ đạo đạo chuyển đổi số với Trưởng ban là Phó Tổng cục trưởng và thành viên là các Cục trưởng, Vụ trưởng các đơn vị nghiệp vụ và các cục hải quan tỉnh, thành phố lớn để thống nhất chỉ đạo, điều hành công tác chỉ đạo chuyển đổi số trong toàn Ngành.

Cục trưởng Lê Đức Thành cho hay, kể từ khi thành lập đến nay, Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của ngành Hải quan đã tổ chức 2 phiên họp, trong đó đã chỉ đạo triển khai toàn diện công tác chuyển đổi số trong toàn Ngành. Tại địa phương, đến nay, các cục hải quan tỉnh, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo chuyển đổi số tại các đơn vị.

Để thống nhất nhận thức và hành động, Tổng cục Hải quan cũng đã ban hành đầy đủ chương trình, kế hoạch chuyển đổi số trong toàn Ngành, cụ thể: Kế hoạch chuyển đổi số ngành Hải quan đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch chuyển đổi số năm 2023 để cụ thể hóa các mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 hoàn thành Hải quan số; đến năm 2030 hoàn thành Hải quan thông minh. Tại 35 cục hải quan tỉnh, thành phố cũng đã ban hành kế hoạch chuyển đổi số của đơn vị.

Đến nay, nhận thức về chuyển đổi số của các đơn vị trong toàn Ngành đã được nâng lên rõ rệt, việc tuyên truyền và nâng cao nhận thức về chuyển đổi số trong toàn ngành Hải quan đã được chú trọng, đặc biệt là các hoạt động hưởng ứng ngày Chuyển đổi số Quốc gia và Ngày chuyển đổi số của Bộ Tài chính 10/10 hàng năm. Thời gian qua, Tổng cục Hải quan cũng đã mời nhiều hãng công nghệ, hải quan các nước tiên tiến trên thế giới như Nhật Bản, Hàn Quốc trao đổi, trình bày về chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực hải quan.

Theo Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và thống kê hải quan Lê Đức Thành, trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan sẽ triển khai các giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển đổi số của Ngành, trong đó, tập trung vào 3 lĩnh vực lớn gồm: Xây dựng Hệ thống công nghệ thông tin thực hiện Hải quan số; Triển khai chuyển đổi số trong công tác triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN; Chuyển đổi số trong lĩnh vực quản trị hành chính nội ngành.