Hơn 90% doanh nghiệp cung cấp linh kiện ô tô là FDI
Hiện nay, trong số các doanh nghiệp (DN) sản xuất linh kiện, phụ tùng ô tô, hơn 90% là DN FDI, chỉ có số ít DN trong nước có thể tham gia vào mạng lưới cung cấp linh kiện, phụ tùng cho các cơ sở sản xuất lắp ráp ô tô ở Việt Nam.
Theo báo cáo của Bộ Công Thương, trong thời gian qua, công nghiệp hỗ trợ (CNHT) ngành sản xuất, lắp ráp ô tô ở Việt Nam gồm cả DN FDI và DN nội địa đã đạt được những thành tựu nhất định.
Đến nay, đã có 358 DN sản xuất liên quan đến ô tô, trong đó có 50 DN lắp ráp ô tô, 45 DN sản xuất khung gầm, thân xe và thùng xe, 214 DN sản xuất linh kiện phụ tùng ô tô…, số lượng này thấp hơn rất nhiều so với 385 DN ở Malaysia và 2.500 DN ở Thái Lan về sản xuất linh kiện phụ tùng ô tô.
Ông Lương Đức Toàn, Phó Trưởng phòng Phòng Công nghiệp chế biến, chế tạo - Cục Công Nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, CNHT ngành sản xuất, lắp ráp ô tô ở Việt Nam mới chỉ sản xuất được một số nhóm linh kiện, phụ tùng như chi tiết cấu thành khung gầm xe, thùng xe, vỏ cabin, cửa xe, săm lốp, bộ tản nhiệt...
Cụ thể, đối với các chủng loại xe tải, xe khách từ 10 chỗ ngồi trở lên, xe chuyên dụng sản xuất trong nước đã đạt tỷ lệ nội địa hoá cao, đáp ứng về cơ bản. Trong đó, xe tải 7 tấn đã đáp ứng khoảng 70% nhu cầu với tỷ lệ nội địa hoá trung bình 55%; xe khách từ 10 chỗ ngồi trở lên, một số loại xe chuyên dụng đáp ứng khoảng 90% nhu cầu với tỷ lệ nội địa hoá đạt từ 45-55%. Một số phụ tùng linh kiện đã xuất khẩu sang thị trường Lào, Campuchia, Myanmar, Trung Mỹ.
Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hoá đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi vẫn rất thấp, đến nay mới đạt bình quân khoảng 7-10%, trong đó Thaco đạt 15-18%, Toyota Việt Nam đạt 37% đối với riêng dòng xe Innova, thấp hơn mục tiêu đề ra.
Phần lớn phụ tùng và linh kiện đều phải nhập khẩu: Năm 2014 nhập khẩu 2,2 tỷ USD; Năm 2015 nhập khẩu 3 tỷ USD, năm 2016 nhập khẩu 3,5 tỷ USD và năm 2017 nhập khẩu 3,167 tỷ USD. Trong khi đó, tỷ lệ mua phụ tùng trong nước tuỳ theo chủng loại xe và nhà sản xuất đạt 10-30% đối với xe du lịch; Hơn 30% đối với xe tải và hơn 40% đối với xe buýt.
Đặc biệt, phụ tùng, linh kiện chủ yếu được sản xuất và nhập khẩu từ DN FDI, tỷ lệ đặt hàng phụ tùng linh kiện từ DN nội địa cung cấp rất thấp.
Bộ Công Thương cho biết, trong số các DN cung cấp linh kiện hiện có, hơn 90% là DN FDI, chỉ có số ít DN trong nước có thể tham gia vào mạng lưới cung cấp linh kiện, phụ tùng cho các DN sản xuất lắp ráp ô tô ở Việt Nam.
