Báo cáo mới nhất của VIS Rating cho thấy, tình hình chậm trả có những diễn biến tích cực khi không ghi nhận trái phiếu doanh nghiệp chậm trả nào phát sinh mới trong 2 tháng liên tiếp tháng 9 và tháng 10.

Tính đến hết tháng 10, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán ước khoảng 204,4 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 20% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường. Áp lực đáo hạn trong hai tháng còn lại của năm nay khá nhẹ nhàng với lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn ước khoảng 20 nghìn tỷ đồng.

Hình 1: Tỷ lệ thu hồi trái phiếu chậm trả theo nhóm ngành

Tỷ lệ chậm trả toàn thị trường tính lũy kế đến cuối tháng 10/2024 là 14,9%, không thay đổi so với tháng trước, thấp hơn cùng kỳ năm trước là 137,6 nghìn tỷ đồng. Nhóm Năng lượng có tỷ lệ chậm trả lũy kế cao nhất ở mức 45%, trong khi nhóm Bất động sản Nhà ở chiếm 60% tổng lượng trái phiếu chậm trả.

Trong tháng 10/2024, các nhà phát hành đã trả cho trái chủ tổng cộng 269 tỷ đồng dư nợ gốc chậm trả. Có 13 tổ chức phát hành chậm trả thuộc các lĩnh vực Bất động sản Nhà ở, Năng lượng và Du lịch, nghỉ dưỡng đã hoàn trả tổng cộng 269 tỷ đồng tiền gốc cho các trái chủ.

Phần lớn dư nợ được hoàn trả trong tháng đến từ CTCP Phong Điện Yang Trung, chiếm 50% tổng dư nợ. Công ty thuộc nhóm ngành Năng lượng này đã chậm trả lãi trái phiếu trong năm 2022 và 2023. Tỷ lệ thu hồi chậm trả của các trái phiếu chậm trả đã tăng 0,1% lên 21,5% vào cuối tháng 10/2024.

Hình 2: Tình hình tái cấu trúc nợ của trái phiếu chậm trả gốc/lãi

Tuy nhiên, trong số 42 trái phiếu đáo hạn trong tháng 11/2024, VIS Rating đánh giá rằng, có 14 trái phiếu có nguy cơ chậm trả nợ gốc. Hầu hết những trái phiếu này đã chậm trả lãi trái phiếu trước đó. Khoảng 33% số trái phiếu đáo hạn tháng 11/2024 có nguy cơ chậm trả gốc, cao hơn so với tỷ lệ 10,5% trái phiếu chậm trả nợ gốc trong 10 tháng năm 2024.

Trong vòng 12 tháng tới, có khoảng 109 nghìn tỷ đồng trái phiếu đáo hạn thuộc nhóm ngành Bất động sản Nhà ở, chiếm gần một nửa tổng giá trị trái phiếu đáo hạn. Trong số này, ước tính có khoảng 30 nghìn tỷ đồng trái phiếu có nguy cơ chậm trả nợ gốc.

Tỷ lệ vòng quay trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường thứ cấp (giá trị giao dịch/tổng giá trị lưu hành) tăng lên mức 10% so với mức 9% trong tháng trước.

Về xếp hạng tín nhiệm, VIS Rating ước tính có 11% tổ chức phát hành trong tháng 10/2024 có hồ sơ tín nhiệm ở mức “Dưới Trung bình”, cải thiện so với tháng trước ở mức 24%.

Hình 3: Tỷ lệ thu hồi trái phiếu chậm trả theo loại hình doanh nghiệp/trái phiếu

Trong tháng 10/2024, tổ chức phát hành có hồ sơ tín nhiệm yếu thuộc nhóm Phi tài chính. Các tổ chức phát hành này có Hệ số đòn bẩy và Khả năng trả nợ ở mức “Cực kỳ yếu”, phản ánh hoạt động kinh doanh của các đơn vị này không tạo ra đủ thu nhập và dòng tiền để trả nợ gốc và lãi vay.

Từ đầu năm đến nay, 56% tổ chức phát hành có hồ sơ tín nhiệm ở mức yếu thuộc nhóm Bất động sản Nhà ở và Xây dựng. Hơn nửa số tổ chức phát hành có hồ sơ tín nhiệm yếu là các công ty mới thành lập không có hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Một vài tổ chức tài chính phát hành trái phiếu trong năm 2024 theo đánh giá của VIS Rating là có hồ sơ tín nhiệm yếu. Nhóm này bao gồm cả ngân hàng nhỏ, công ty tài chính và công ty chứng khoán, có điểm chung là Khả năng thanh toán (Solvency) và Tính thanh khoản (Liquidity) đều ở mức “Dưới trung bình” hoặc thấp hơn.