6 tháng đầu năm 2020, CPI tăng 4,19% so với cùng kỳ năm 2019

Phân tích về tình hình giá cả thị trường 6 tháng đầu năm 2020 tại hội thảo, ông Nguyễn Xuân Định - Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính) cho biết, trong những tháng đầu năm, mặt bằng giá cả thị trường diễn biến tăng, giảm đan xen do chịu ảnh hưởng của các yếu tố cung - cầu trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19.

Cụ thể, mặt bằng giá cả thị trường tăng cao vào tháng 1 chủ yếu do yếu tố quy luật dịp lễ Tết; sau đó giảm trong các tháng tiếp theo, do tác động của dịch bệnh và dần hồi phục trở lại bình thường khi dịch Covid-19 được kiểm soát trong tháng 5 và tháng 6.

Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, CPI tháng 6 tăng 0,66% so với tháng 5/2020, đây là mức tăng cao nhất trong cùng kỳ giai đoạn 2016-2020. CPI bình quân 6 tháng đầu năm 2020 tăng 4,19% so với bình quân cùng kỳ năm 2019.

Lạm phát cơ bản tháng 6/2020 tăng 0,07% so với tháng 5/2020 và tăng 2,45% so với cùng kỳ năm 2019. Lạm phát cơ bản bình quân 6 tháng đầu năm tăng 2,81% so với bình quân cùng kỳ năm 2019.

Phân tích thêm về các yếu tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI 6 tháng đầu năm 2020, PGS.,TS. Nguyễn Bá Minh - Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính cho rằng, giá cả các mặt hàng thiết yếu như xăng, dầu trong 6 tháng đầu năm giảm 19,49% so với cùng kỳ năm 2019 (tác động làm CPI giảm 0,81%). Dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến du lịch, hoạt động đi lại của người dân sau Tết giảm khiến giá của nhóm du lịch trọn gói giảm 1,49% so với cùng kỳ năm 2019…

Ở khía cạnh khác, ông Nguyễn Xuân Định đưa ra một số nguyên nhân làm giảm áp lực lên mặt bằng giá 6 tháng đầu năm như: Chính phủ và các bộ, ngành tiếp tục triển khai quyết liệt các biện pháp về quản lý, điều hành giá; Các chính sách về tài khóa, tiền tệ được triển khai đồng bộ, toàn diện; Giá thuê nhà ở giảm do nhiều hộ gia đình giảm giá thuê nhà ở để hỗ trợ người tiêu dùng trong tình hình dịch Covid-19; Chính sách về giảm giá điện cho tất cả các hộ tiêu dùng trong quý II/2020 đã phần nào làm giảm áp lực về mức chi trả tiền điện tiêu thụ trong mùa nắng nóng…

Các yếu tố kiềm chế CPI tăng đột biến trong những tháng cuối năm

Nhận định về tình hình giá cả thị trường những tháng cuối năm, PGS.,TS. Nguyễn Bá Minh dự báo: Trong những tháng cuối năm 2020 sẽ có 2 nhân tố chính tác động làm tăng CPI như: Giá nhiều loại nguyên, nhiên vật liệu trên thị trường thế giới sẽ tăng trở lại khi dịch Covid-19 trên thế giới dần dần được khống chế và các hoạt động sản xuất, thương mại, giao lưu quốc tế được khôi phục trở lại.

Tình hình thiên tai, dịch bệnh ở Việt Nam vẫn còn diễn biến rất phức tạp, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi, hạn hán, xâm nhập mặn, nắng nóng và bão lũ cực đoan… sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp, cung – cầu hàng hóa trên thị trường và đời sống sinh hoạt của nhân dân.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Bá Minh cũng đưa ra 3 yếu tố chính kiềm chế CPI tăng trong những tháng cuối năm 2020 gồm: Tình hình dịch bệnh Covid-19, chiến tranh thương mại, xung đột chính trị trên thế giới còn nhiều bất ổn, khó lường… khiến cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu chưa thể hồi phục. Điều này làm cho giá cả nguyên, nhiên vật liệu trên thị trường trên thế giới khó tăng như kỳ vọng.

“Cả hệ thống chính trị của Việt Nam luôn chủ động, tích cực triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, bình ổn giá cả thị trường, điều hành chính sách tiền tệ kiên định mục tiêu giữ ổn định vĩ mô và kiểm soát lạm phát đã đề ra. Đây chính là yếu tố tích cực ổn định CPI” - ông Minh nói.

Mục tiêu kiềm chế lạm phát ở mức dưới 4% liệu có khả thi?

Về triển vọng CPI trong những tháng cuối năm 2020, TS. Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính nhận định, mục tiêu kiềm chế lạm phát ở mức dưới 4% trong năm 2020 sẽ đạt được nếu CPI trong các tháng còn lại của năm tăng trung bình dưới 0,6%/tháng.

“Điều này hoàn toàn khả thi, bởi áp lực lạm phát trong những tháng cuối năm sẽ không quá lớn do kinh tế thế giới chưa thể phục hồi hoàn toàn trong nửa cuối năm 2020, nên giá dầu sẽ khó tăng mạnh. Nhiều khả năng giá dầu (WTI) sẽ xoay quanh mức 40 USD/thùng trong thời gian tới, nếu dịch bệnh Covid-19 được các nước khống chế thành công”, TS. Nguyễn Đức Độ dự báo.

Mặt khác, giá thịt lợn sẽ chưa thể giảm mạnh như mong đợi, nhưng cũng sẽ khó tăng mạnh trong thời gian tới khi Chính phủ cho phép nhập khẩu thịt lợn hơi, lợn giống, đồng thời khuyến khích người nông dân đẩy mạnh việc tái đàn.

Từ những phân tích trên, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính dự báo, lạm phát trung bình năm 2020 sẽ xoay quanh mức 3,5% (+/- 0,5%) như đã đưa ra từ đầu năm 2020.

Đồng quan điểm, ông Ngô Trí Long - Chuyên gia kinh tế cho rằng, việc điều hành giá cả nói riêng, kiểm soát lạm phát 2020 nói chung sẽ phức tạp và khó khăn hơn nhiều so với các năm trước, do thế giới đang lâm vào cuộc khủng hoảng y tế chưa từng có, “đòn” Covid-19 làm cho nền kinh tế không chuyển động.

“Áp lực là có nhưng có thể vượt qua khi các cơ quan điều hành chính sách thận trọng và chú trọng kiểm soát lạm phát, xem xét lại vấn đề giá của bộ sách giáo khoa, giảm được giá thịt lợn… như thế mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức 4% có thể đạt được”, ông Ngô Trí Long nhận định.