Số lượng người tham gia thị trường coin ngày càng tăng

Số liệu thống kê của sàn giao dịch coinmarketcap.com cho thấy, thị trường toàn cầu hiện có 855 coin với tổng giá trị 152 tỷ USD, trong đó bitcoin có giá trị vốn hóa chiếm gần 50% thị trường, lên tới 69,4 tỷ USD. Số lượng người từ Việt Nam truy cập vào trang này mỗi ngày xếp hạng 5 toàn cầu.

Đặc biệt, kể từ tháng 12/2016 đến nay, thị trường coin tại Việt Nam phát triển nhanh, lôi kéo ngày càng đông người tham gia, bởi giá tăng “chóng mặt”. Từ tháng 4 - 8/2017, đồng Bitcoin đã tăng giá gấp 4 lần, từ 950 USD (4/2017) lên khoảng 4.200 USD/Bitcoin (24/8). Các loại coin khác như Ethereum, Bitcoin Cash, Ripple, Litecoin… cũng tăng giá mạnh.

Chính phủ vừa phê duyệt đề án hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, coin, tiền điện tử. Động thái này khiến giới đầu tư và nhiều chuyên gia hy vọng các loại coin sẽ được “mở cửa” hợp pháp.

Thực tế, tiện ích của coin được đánh giá là khá lớn như tiết kiệm chi phí, giao dịch thuận tiện, nhanh chóng, khó bị làm giả... Các giao dịch với coin được bảo mật thông tin chặt chẽ, khó bị đánh cắp. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng trong bối cảnh coin tiềm ẩn nhiều rủi ro, khi Việt Nam còn thiếu kinh nghiệm trong quản lý thì chưa nên công nhận. Coin hiện vẫn còn khá xa lạ với nhiều người Việt Nam, nếu không tìm hiểu kỹ trước khi giao dịch, nguy cơ bị lừa đảo rất cao.

Các chuyên gia cũng lo ngại hình thức giao dịch coin có thể được dùng để chuyển tiền, “rửa” tiền, đang đe dọa doanh thu dịch vụ của các ngân hàng, công ty chuyển tiền. Đơn cử, việc chuyển Bitcoin có thể không mất phí hoặc chỉ tốn phí khoảng 0,15%, trong khi ngân hàng có phí 0,15 - 0,2% và bị yêu cầu giấy tờ chứng minh mục đích chuyển tiền. Các dịch vụ chuyển tiền “chui” từ Việt Nam ra nước ngoài hiện cũng có mức phí khá cao, khoảng 1 - 3%.

Ngân hàng Nhà nước cũng giữ nguyên quan điểm là không công nhận các loại coin. Hiện, mọi người đang có xu hướng lẫn lộn giữa tiền điện tử và coin.

Phòng ngừa các hoạt động chuyển tiền lậu hay rửa tiền

Coin hay tiền điện tử đang dần trở thành một xu hướng công nghệ mới trên toàn cầu. Về cơ bản đây là một phương thức thanh toán mới, nên cần được đối xử như một công nghệ mới và việc đưa vào khuôn khổ pháp lý để tạo điều kiện cho loại hình mới này phát triển cũng như kích thích phát huy được những lợi ích cho phát triển của kinh tế nói chung là tất yếu. Do đó, vấn đề cần làm trong thời gian tới là xây dựng khung pháp lý và đặt ra các điều kiện về mục đích sử dụng, kèm theo chế độ đăng ký, báo cáo có liên quan để phòng ngừa các hoạt động chuyển tiền lậu hay rửa tiền.

Thực tế hiện nay mới đặt vấn đề quản lý coin chứ chưa có văn bản nào cấm hay thừa nhận toàn bộ hoặc một phần. Muốn quản lý được thì trước tiên phải công nhận đây là tài sản, phải quản lý để tránh sự biến tướng các hình thức đa cấp coin như thời gian qua.

Cho rằng đã đến lúc Việt Nam nên “mở cửa”, tuy nhiên, theo giới chuyên gia kinh tế, không nên chấp nhận nó là một đồng tiền dùng để thanh toán, vì sẽ tác động đến chính sách tiền tệ quốc gia, mà chỉ xem như một loại hàng hóa có thể được giao dịch. Những công ty được phép tổ chức hoạt động giao dịch tiền điện tử phải đăng ký kinh doanh với những quy định ràng buộc như vốn tự có, pháp nhân.

Đồng thời, cần chỉnh sửa các luật có liên quan, nhất là luật phòng chống rửa tiền về loại tiền điện tử này, đề phòng việc chuyển tiền bất hợp pháp từ Việt Nam ra nước ngoài. Đặc biệt là cần nhanh chóng rút ngắn thời gian ban hành khung pháp lý, nếu không mỗi cơ quan ban ngành sẽ có cách hiểu và xử lý khác nhau, tạo ra kẽ hở cho nhiều cá nhân lợi dụng.