Nhiều thách thức với thu ngân sách ngành Hải quan

Trần Huyền

Bối cảnh kinh tế - xã hội trong và ngoài nước đã tác động làm giảm kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước. Điều này đã kéo theo thu ngân sách của ngành Hải quan giảm trong những tháng đầu năm 2023. Đây là khó khăn lớn đối với nhiệm vụ thu ngân sách của Ngành trong năm.

4 tháng đầu năm 2023, thu ngân sách của ngành Hải quan giảm gần 18% so với cùng kỳ năm 2022. Ảnh: internet
4 tháng đầu năm 2023, thu ngân sách của ngành Hải quan giảm gần 18% so với cùng kỳ năm 2022. Ảnh: internet

Thu ngân sách giảm gần 18% so với cùng kỳ năm trước

Những tháng đầu năm 2023, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt hơn, nhất là cuộc xung đột Nga-Ucraina còn tiếp tục kéo dài; lạm phát toàn cầu ở mức cao, nhiều nước tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ, tăng lãi suất, dẫn đến suy giảm tăng trưởng…, từ đó tác động, ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng, tiềm ẩn rủi ro đối với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế nước ta.

Ở trong nước, hoạt động sản xuất, kinh doanh đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn; xuất khẩu, đầu tư, thu hút FDI giảm, dịch bệnh… là sức ép lớn đối với điều hành tăng trưởng, kinh tế vĩ mô. Dù Trung Quốc mở cửa trở lại vừa là cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu… nhưng cũng vừa là thách thức khi gia tăng áp lực cạnh tranh trong thu hút đầu tư, sản xuất, thị trường trong nước.

Những yếu tố trên đã làm giảm kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 4 tháng năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của nước ta đạt 206,27 tỷ USD, giảm 15,5% so với cùng kỳ năm 2022. Tổng trị giá xuất nhập khẩu chịu thuế của cả nước đạt 40,38 tỷ USD, giảm 18,2% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu chịu thuế đạt 38,07 tỷ USD, giảm 17,9% và kim ngạch xuất khẩu chịu thuế đạt 2,30 tỷ USD, giảm 22,3% so với cùng kỳ năm 2022.

Bối cảnh trên đã tác động, tạo nhiều khó khăn, thách thức cho công tác thu ngân sách của ngành Hải quan. Số thu ngân sách của cơ quan hải quan từ ngày 01/01/2023 đến ngày 30/4/2023 đạt 122.886 tỷ đồng, đạt 28,91% dự toán được giao, giảm 17,98% (tương đương giảm 26.940 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2022. Như vậy, có thể thấy, công tác thu ngân sách của ngành Hải quan đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Tạo thuận lợi thương mại gắn với chống thất thu ngân sách

Để triển khai hiệu quả nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước trong thời gian tới, Phó Tổng cục trưởng Hoàng Việt Cường yêu cầu toàn ngành Hải quan tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chỉ đạo của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan về thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2023.

Theo đó, cơ quan hải quan các cấp chú trọng tạo thuận lợi tối đa cho cộng đồng doanh nghiệp. Đồng thời, tăng cường hội nghị đối thoại để kịp thời nắm bắt khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp để có giải pháp tháo gỡ.

Cùng với tạo thuận lợi thương mại, cơ quan hải quan cũng sẽ triển khai quyết liệt các giải pháp chống thất thu ngân sách, đặc biệt là chống thất thu qua lượng, mã số, trị giá, thuế suất, chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O)…; thực hiện hiệu quả thu hồi nợ thuế, hạn chế tối đa phát sinh nợ mới.

Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện thủ tục hải quan, quản lý thuế, kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, kiểm tra nội bộ, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại cũng sẽ được chú trọng thực hiện. Cùng với đó là chủ động rà soát, phân loại, thu hồi và xử lý nợ thuế phát sinh trước ngày 1/1/2023, đồng thời không để phát sinh nợ mới trong năm 2023 qua công tác thanh tra, kiểm tra…

Trước mắt, Tổng cục Hải quan sẽ phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ và ngoài Ngành xử lý các vấn đề liên quan đến chính sách thuế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo chức năng, nhiệm vụ; sửa đổi quy định thủ tục về kê khai, bảo lãnh tiền thuế, thu nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt, tiền phí, lệ phí, các khoản thu khác, đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; nghiên cứu hoàn thiện quy trình kiểm tra, tham vấn và xác định trị giá hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong quá trình làm thủ tục hải quan...

Để tạo điều kiện thực hiện các quy định trong lĩnh vực hải quan cho các bên liên quan, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục hướng dẫn xử lý vướng mắc thực hiện các luật thuế và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan của hải quan địa phương và tổ chức, cá nhân theo chức năng, nhiệm vụ.