Phát hành trái phiếu doanh nghiệp tăng mạnh

Bảo Ngọc (Phòng Phân tích - Công ty Chứng khoán VPBS)

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp 6 tháng đầu năm 2015 tiếp tục sôi động, trái phiếu doanh nghiệp đã phát hành được 19.515 tỷ đồng, gấp 1,4 lần lượng phát hành 6 tháng đầu năm 2014 và chiếm 85,1% tổng khối lượng phát hành của cả năm ngoái.

Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Ảnh minh họa. Nguồn: internet

Các doanh nghiệp phát hành lượng trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất bao gồm Masan Consumer Holdings (công ty con của MSN) với 9.000 tỷ đồng, Tập đoàn Vingroup với 2.000 tỷ đồng, Công ty cổ phần Đầu tư Cầu đường CII (LGC) với 1.200 tỷ đồng... Hầu hết trái phiếu doanh nghiệp được phát hành với kỳ hạn dưới 5 năm. Do Chính phủ đã dừng phát hành trái phiếu chính phủ kỳ hạn ngắn, nên trái phiếu doanh nghiệp thu hút người mua.

Lợi suất trái phiếu chính phủ và các mức lãi suất cho vay đã đạt giá trị thấp nhất trong nửa đầu năm nay và tăng dần về cuối tháng 6. Lợi suất trái phiếu thấp là nhân tố chủ yếu thúc đẩy các doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp có nhu cầu tăng vốn để mở rộng quy mô hoạt động khi điều kiện vĩ mô cải thiện. Nổi bật là các doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản và hạ tầng thực hiện phát hành 27,4% tổng giá trị khối lượng trái phiếu doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm. Ngoài ra, một số doanh nghiệp như Công ty Đầu tư Nam Long còn lên kế hoạch phát hành trái phiếu doanh nghiệp trị giá 30 triệu USD tại nước ngoài trong nửa cuối năm.

Sau nhiều năm ảm đạm, ngành bất động sản đã có nhiều tín hiệu tích cực từ năm 2014. Chúng tôi tin rằng, phân khúc căn hộ để bán (phân khúc phổ biến nhất của ngành bất động sản) chính thức bước vào giai đoạn tăng trưởng trong năm 2015. Một loạt gói hỗ trợ tín dụng bất động sản thúc đẩy các doanh nghiệp xây dựng và bất động sản tăng nhu cầu vốn để hoàn thiện các dự án hiện tại hoặc đầu tư vào các dự án mới.

Nhiều doanh nghiệp cũng có kế hoạch thực hiện các dự án mua bán và sáp nhập (M&A). Nhiều doanh nghiệp đã nêu rõ mục đích sử dụng vốn huy động từ phát hành trái phiếu cho mục đích M&A như TMT (mua Vinamotor), HVG (mua thêm Công ty cổ phần Chế biến thủy sản xuất nhập khẩu Tắc Vân, Công ty cổ phần Thực phẩm Sao ta - FMC, Công ty cổ phần Thức ăn chăn nuôi Việt Thắng - VTF)…

Cuối cùng, nhiều quy định mới khiến các công ty chứng khoán phải tăng huy động vốn qua kênh trái phiếu doanh nghiệp. Theo quy định của Thông tư 36/2014/TT-NHNN, giới hạn cấp tín dụng đầu tư, kinh doanh cổ phiếu không được vượt qua 5% vốn điều lệ, vốn được cấp của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Tỷ lệ này giảm đáng kể so với tỷ lệ 20% vốn điều lệ để cho vay kinh doanh chứng khoán trước đây.

Như vậy, các công ty chứng khoán sẽ nâng vốn chủ sở hữu, tăng huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu và giảm cổ tức tiền mặt để tăng khả năng cho vay ký quỹ đang bị giới hạn ở mức 200% vốn điều lệ của công ty chứng khoán theo Quyết định số 637/2011 của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, bù đắp sự sụt giảm nguồn vốn cho vay từ ngân hàng cho hoạt động đầu tư chứng khoán.

Về phía người mua trái phiếu, Thông tư 36/2014/TT-NHNN nới mạnh tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn, từ 30% lên 60%. Như vậy, với cùng một cơ cấu kỳ hạn nguồn vốn, các ngân hàng thương mại có thể gia tăng dư nợ cho vay trung, dài hạn so với trước. Do nhu cầu vay vốn trung, dài hạn của doanh nghiệp luôn ở mức cao, nên điều này giúp ngân hàng có thể gia tăng cho các doanh nghiệp vay dài hạn thông qua kênh trái phiếu.

Từ đầu năm, nhiều doanh nghiệp đã lên kế hoạch phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Chỉ tính riêng các công ty niêm yết, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp dự kiến phát hành trong năm nay chưa thực hiện còn khoảng 10.410 tỷ đồng. Dự báo, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành năm nay sẽ tăng mạnh so với năm 2014.