Nhiều lợi ích

Việt Nam hiện có trên 500 nghìn doanh nghiệp (DN) và 1,2 triệu hộ kinh doanh cá thể cùng hàng triệu người nộp thuế thu nhập cá nhân nhưng tính đến cuối năm 2013, thì mới chỉ có 130 công ty đã được cấp phép hành nghề đại lý thuế. Đây là một con số quá ít so với yêu cầu của người nộp thuế tại Việt Nam và là con số rất khiêm tốn so với đại lý thuế tại các quốc gia, vùng lãnh thổ trong khu vực và thế giới. Chẳng hạn tại Nhật Bản hiện có khoảng 72.000 người đã được cấp chứng chỉ hành nghề đại lý thuế và 87% trong tổng số 3 triệu DN Nhật Bản sử dụng đại lý thuế. Các đại lý thuế ở Nhật Bản có mối quan hệ rất tốt với cơ quan Thuế và luôn hợp tác với cơ quan Thuế để thực hiện khai và nộp thuế đúng cho người nộp thuế.

Thực tế cho thấy, với việc ra đời của dịch vụ đại lý thuế trong vòng 10 năm qua đã thể hiện vai trò lớn như cầu nối giữa cộng đồng DN và cơ quan Thuế. Thông qua hoạt động tư vấn, DN đã được tuyên truyền và hiểu rõ hơn quy định về thuế, nâng cao tính tuân thủ, lập và lưu trữ hồ sơ chứng từ tốt hơn cho mục đích thuế, tránh những vướng mắc không cần thiết đối với cơ quan Thuế về sau này. Số liệu kê khai, quyết toán thuế của các DN được tư vấn, được sự hỗ trợ của đại lý thuế cũng sẽ tin cậy, minh bạch hơn, đảm bảo người nộp thuế đúng và đủ... Trong khi đó, cơ quan Thuế cũng giảm được gánh nặng trong công tác tuyên truyền và hướng dẫn người nộp thuế.

Kỳ vọng mới

Nhiều ý kiến cho rằng, điều đáng mừng là thời gian qua, Bộ Tài chính đã nhanh chóng hoàn thiện các cơ sở pháp lý tạo điều kiện cho đại lý thuế phát triển. Chẳng hạn tại Thông tư 117/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính về hướng dẫn hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế (đại lý thuế) đã đưa ra hiều qui định “mở”, được kỳ vọng góp phần thúc đẩy xã hội hoá dịch vụ này. Thông tư này đã làm rõ quyền và trách nhiệm của nhân viên đại lý thuế; của tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ của đại lý thuế; của cơ quan Thuế các cấp cũng như những qui định về đối tượng thi, đối tượng được miễn thi, tổ chức thi, đề thi, môn thi, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, quản lý hoạt động hành nghề đại lý thuế… nhằm từng bước phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo điều kiện phát triển hệ thống mạng lưới đại lý thuế kể cả về số lượng và chất lượng.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đã quy định việc nghiêm cấm đại lý thuế thông đồng với công chức quản lý thuế, người nộp thuế để trốn thuế, gian lận thuế. Trường hợp đại lý thuế có hành vi thông đồng với người nộp thuế hoặc tự thực hiện các hành vi trốn thuế, khai thiếu thuế, vi phạm thủ tục về thuế thì người nộp thuế vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các nội dung sai phạm trên. Đại lý thuế phải liên đới chịu trách nhiệm và phải chịu bồi thường cho tổ chức, cá nhân nộp thuế theo hợp đồng đã ký kết với tổ chức, cá nhân nộp thuế. Bộ Tài chính cũng cho biết sẽ kiên quyết đình chỉ hoạt động của các trường hợp đại lý thuế vi phạm các lỗi như: Hành nghề khi chưa có tên trong danh sách nhân viên hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế được đăng tải công khai trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Thuế; Không cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan Thuế...

Mới đây nhất, Bộ Tài chính cũng vừa phê duyệt Kế hoạch phát triển hệ thống đại lý thuế đến năm 2020. Theo đó, phấn đấu đến năm 2015, có ít nhất 2.000 người được cấp chứng chỉ hành nghề đại lý thuế; Tối thiểu 80% số DN hài lòng với chất lượng dịch vụ do đại lý thuế cung cấp; Tối thiểu 3% số người nộp thuế là pháp nhân sử dụng dịch vụ đại lý thuế. Riêng trong giai đoạn giai đoạn 2016-2020, phấn đấu có ít nhất 6.000 người được cấp chứng chỉ hành nghề đại lý thuế; Tối thiểu 90% số DN hài lòng với chất lượng dịch vụ do đại lý thuế cung cấp; Tối thiểu 10% số người nộp thuế là pháp nhân sử dụng dịch vụ đại lý thuế.

Theo Bộ Tài chính, Kế hoạch phát triển hệ thống thuế đến năm 2020 đặt mục tiêu phát triển hệ thống đại lý thuế theo hướng đẩy mạnh việc xã hội hoá hoạt động hỗ trợ người nộp thuế tạo tiền đề nhằm tăng dần số lượng đại lý thuế và nâng cao chất lượng dịch vụ do đại lý thuế cung cấp; mở rộng, đa dạng hoá dịch vụ của đại lý thuế. Đồng thời, xây dựng hệ thống đại lý thuế thực sự trở thành cầu nối giữa cơ quan thuế và người nộp thuế; hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế tuân thủ pháp luật thuế; giảm chi phí về thời gian, nguồn lực cho cả cơ quan thuế và người nộp thuế thực thi pháp luật thuế góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế.

Trong kế hoạch này, Bộ Tài chính cũng đã đưa ra các nhóm giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các đại lý thuế đến năm 2020. Với nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật liên quan đến hoạt động của đại lý thuế, Bộ Tài chính cho biết sẽ nghiên cứu xây dựng hoàn thiện cơ chế pháp lý điều chỉnh hoạt động của đại lý thuế, theo đó sẽ nghiên cứu sửa đổi bổ sung và nâng hình thức văn bản quy phạm pháp luật từ Thông tư hiện nay lên Nghị định của Chính phủ, tiến tới ban hành Luật Đại lý thuế… Với nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với hoạt động của đại lý thuế, Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu bổ sung, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ chuyên trách quản lý hoạt động hành nghề của đại lý thuế, nhân viên đại lý thuế tại cơ quan thuế các cấp; Chuyển giao theo lộ trình một số hoạt động quản lý về đại lý thuế, nhân viên đại lý thuế cho các tổ chức, hội nghề nghiệp; Cải tiến công tác tổ chức kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề đại lý thuế theo hướng giảm chi phí và tiết kiệm thời gian cho thí sinh dự thi… Về nhóm giải pháp nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống đại lý thuế, sẽ xây dựng và áp dụng chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiến thức hàng năm chuyên sâu cho lãnh đạo và cá nhân hành nghề đại lý thuế; Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn bồi dưỡng các nội dung, quy định về chính sách thuế, thủ tục thuế cho các tổ chức, cá nhân hành nghề đại lý thuế; Cung cấp hướng dẫn cài đặt và sử dụng các phần mềm hỗ trợ công tác kê khai thuế, nộp thuế… cho đại lý thuế, cung cấp miễn phí các ấn phẩm tuyên truyền của cơ quan thuế cho đại lý thuế…

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam để thực hiện được mục tiêu này, cơ quan chức năng và đại lý thuế cần phải đáp ứng 3 yếu tố như: Chất lượng dịch vụ của đại lý thuế đáp ứng tốt yêu cầu của người nộp thuế, cơ quan thuế; Môi trường pháp lý cho đại lý thuế phát triển và sự đồng thuận của cơ quan Thuế và người nộp thuế nhằm chia sẻ công việc, tuyên truyền về lợi ích khi sử dụng đại lý thuế; hỗ trợ các đại lý thuế thông qua việc cung cấp phần mềm khai thuế, các cơ chế, chính sách về thuế.