Ngay từ đầu năm, thị trường TPCP được dự báo có nhiều kỳ vọng phát triển, dù áp lực huy động vốn không nhỏ: 220.000 tỷ đồng là số lượng phát hành trái phiếu mà Chính phủ đặt ra trong năm nay. Với việc triển khai thí điểm các sản phẩm mới trong năm 2015, thì sự xuất hiện của các kỳ hạn từ 3 - 30 năm dưới nhiều hình thức sản phẩm trên thị trường trái phiếu năm 2016 cũng là yếu tố thu hút sự tham gia đông đảo, mạnh mẽ hơn của các nhà đầu tư, tăng khả năng huy động vốn.

Thống kê của HNX cho thấy, giai đoạn từ 2009-2015, khối lượng vốn TPCP huy động qua HNX đạt 1.136.345 tỷ đồng. Riêng từ đầu năm đến ngày 6/6/2016, khối lượng vốn TPCP huy động qua HNX đạt 170.794 tỷ đồng, tổng giá trị niêm yết – vốn hóa thị trường đạt 840.046 tỷ đồng, tổng giá trị giao dịch 517.022 tỷ đồng, giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 5.020 tỷ đồng…

Nguồn: hnx.vn

Để đạt được những kết quả ấn tượng này, trong những năm qua, với mục tiêu đưa thị trường TPCP ngày càng phát triển chuyên nghiệp, hiện đại theo thông lệ quốc tế, HNX đã không ngừng đa dạng sản phẩm và tiện ích, cải tiến hệ thống công nghệ đấu thầu và giao dịch TPCP. Cụ thể, ngày 24/09/2009, hệ thống giao dịch TPCP chuyên biệt chính thức vận hành, là cơ sở phát triển thị trường giao dịch TPCP thứ cấp theo chuẩn quốc tế.

Ngày 06/08/2012, HNX áp dụng hệ thống đấu thầu trái phiếu điện tử, cho phép thành viên đấu thầu có thể nhập phiếu dự thầu từ xa, sửa/hủy phiếu thầu theo diễn biến của thị trường, nhận kết quả đấu thầu trực tuyến tức thời, giúp rút ngắn thời gian xét thầu, xác định kết quả đấu thầu và kết nối cơ quan quản lý, tổ chức phát hành, tổ chức thị trường với toàn thể thành viên đấu thầu TPCP.

Ngày 24/08/2012, HNX khai trương Hệ thống giao dịch tín phiếu Kho bạc, góp phần tạo tính thanh khoản cho tín phiếu đồng thời thể hiện sự kết nối công cụ ngắn hạn và dài hạn của TPCP. Ngày 18/03/2013, chính thức vận hành hệ thống giao dịch TPCP phiên bản 2, cho phép hỗ trợ giao dịch đa thị trường, đa tiền tệ, tích hợp các hoạt động đấu thầu, giao dịch tín phiếu, trái phiếu và công bố thông tin, tạo sự liên thông giữa thị trường nợ sơ cấp và thứ cấp.

Ngày 18/03/2013 triển khai hệ thống Đường cong lợi suất TPCP, một trong những chỉ báo thanh khoản quan trọng giúp cơ quản lý, tổ chức phát hành và nhà đầu tư nhận định xu hướng thị trường và định giá trái phiếu. Năm 2015, hệ thống EBTS được ra mắt, cho phép giao dịch trái phiếu trên Internet và dự kiến trong năm 2016, hệ thống đấu thầu trên Internet sẽ được đưa vào vận hành.

Trên thị trường sơ cấp, đến nay đã hình thành nên một thị trường đấu thầu TPCP có xu hướng cạnh tranh, minh bạch về giá. Các phiên đấu thầu được ấn định và tổ chức định kỳ hàng tuần cũng cho thấy lịch biểu phát hành đã có nhiều bước tiến, minh bạch, có tính dự đoán cao giúp việc bố trí vốn, mua bán sơ cấp thuận lợi hơn.

Bên cạnh đó, hệ thống đấu thầu trái phiếu điện tử hiện đại cho phép nhận kết quả đấu thầu trực tuyến tức thời, giúp rút ngắn thời gian xét thầu, xác định kết quả đấu thầu và kết nối cơ quan quản lý, tổ chức phát hành, tổ chức thị trường với toàn thể thành viên đấu thầu TPCP. Việc phát hành lô lớn, phát hành bổ sung được KBNN và các tổ chức phát hành thực hiện khá tốt trong các năm qua. Kỳ hạn trái phiếu phát hành trên thị trường cũng được đa dạng hóa.

Theo đó, nếu trong năm 2009, trái phiếu đưa ra đấu thầu thường có kỳ hạn ngắn 2 năm, 3 năm và các trái phiếu kỳ hạn dài từ 10 năm trở lên gần như không huy động được, thì từ năm 2014 đến thời điểm hiện tại, TPCP và TPCP bảo lãnh 10 năm và 15 năm được phát hành thường xuyên. HNX đưa sản phẩm long, short và zero coupon vào phát hành và giao dịch, tạo thêm hàng hóa đa dạng cho thị trường. Đồng thời cho phép phát hành phiên thêm tại cuối mỗi phiên thầu, tạo điều kiện cho tổ chức phát hành tận dụng thời điểm để phát hành hiệu quả với lợi suất tốt nhất...

Trên thị trường thứ cấp, thị trường TPCP chuyên biệt đã xây dựng được các quy định pháp lý cơ bản của một thị trường giao dịch TPCP có các tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống giao dịch, thông tin, thanh toán bù trừ và đang ngày càng được hoàn thiện. Quy trình thực hiện từ khi trái phiếu được phát hành trên thị trường sơ cấp đến khi niêm yết chính thức lần lượt giảm từ 11 ngày xuống 6 ngày làm việc và đến nay chỉ còn 3 ngày làm việc, đẩy nhanh quá trình tạo hàng trên thị trường thứ cấp và cơ hội đầu tư cho thành viên.

Hệ thống thành viên với vai trò của ngân hàng thương mại trên thị trường thứ cấp và sơ cấp tiếp tục được giữ vững, việc quote giá và lợi suất thường xuyên trên hệ thống đường cong lợi suất giúp công chúng đầu tư có cái nhìn toàn diện hơn về tình hình cung cầu cũng như giá giao dịch của TPCP trên thị trường.

Về phát triển cơ sở hạ tầng, hệ thống, từ năm 2012 trở lại đây, thị trường TPCP đã có bước phát triển đột phá về công nghệ với việc xây dựng và vận hành thành công Hệ thống giao dịch TPCP phiên bản 2 và Hệ thống đấu thầu điện tử, cho phép áp dụng các kỹ thuật giao dịch và quản lý hiện đại, tiệm cận với tiêu chuẩn của các thị trường chứng khoán phát triển trên thế giới. HNX đã tích cực triển khai kết nối với hệ thống của Bloomberg và phát triển cổng thông tin điện tử trên nền Internet cho nhà đầu tư.

Năm 2015, hệ thống EBTS được ra mắt, cho phép giao dịch trái phiếu trên Internet. Dự kiến trong năm 2016, hệ thống đấu thầu trên Internet sẽ được đưa vào vận hành, được kì vọng góp phần làm thay đổi diện mạo của thị trường TPCP, tạo bước ngoặt cho một giai đoạn phát triển mới của thị trường trái phiếu Việt Nam.

Về sản phẩm mới, tiện ích mới, bên cạnh các sản phẩm truyền thống như Outrights và Repos, HNX đã triển khai thành công hệ thống Đường cong lợi suất TPCP vào ngày 18/03/2013. Ngày 05/01/2015, HNX công khai Bộ chỉ số TPCP Việt Nam, là công cụ chỉ báo thứ hai trên thị trường sau Đường cong lợi suất TPCP.

Bên cạnh đó, việc đưa tín phiếu Kho bạc niêm yết và giao dịch tập trung trên thị trường vào tháng 8/2012, góp phần tập trung thông tin giao dịch TPCP về một đầu mối, xây dựng bức tranh tổng thể về diễn biến tình hình thị trường nợ công. Xây dựng hệ thống hỗ trợ tối đa cho hình thức giao dịch repo để cho hình thức này phát triển đúng bản chất là hoạt động tín dụng.

Đến nay, giao dịch Repos đã cơ bản tách biệt với giao dịch Outright, giúp lành mạnh hóa thông tin thị trường. Bên cạnh đó, chính sách thuế, phí hỗ trợ thị trường cũng đã được Bộ Tài chính ban hành, đáp ứng được kì vọng của các thành viên tham gia thị trường.

Trong 2016 và thời gian tới, nhằm tiếp tục mục tiêu phát triển thị trường TPCP chuyên nghiệp, hiện đại theo thông lệ quốc tế, HNX sẽ tiếp tục cải cách công tác phát hành; Củng cố cơ sở nhà đầu tư thị trường; Phát triển sản phẩm, công cụ giao dịch mới - phái sinh; Tham gia nghiên cứu hoàn thiện cơ chế thanh toán; Nghiên cứu phương pháp xây dựng mới với đường cong lợi suất, tận dụng thị trường thanh khoản tốt hơn…

Đại diện lãnh đạo HNX cho biết, với sự chỉ đạo sát sao của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, bằng những bước đi và nỗ lực của mình, HNX đang và sẽ áp dụng các giải pháp công nghệ mới, nhằm thúc đẩy thị trường phát triển hơn nữa trong tương lai, hướng đến một thị trường TPCP phát triển toàn diện, mạnh mẽ, sánh ngang với thị trường trái phiếu của các nước đã phát triển trong khu vực và trên thế giới.