Phát huy vốn hỗ trợ

Theo đó, các HTX hoạt động ở các lĩnh vực này được hỗ trợ lãi suất 100% trong 2 năm đầu và 50% trong năm thứ 3 khi vay vốn tại các ngân hàng thương mại để mua máy móc, thiết bị trong sản xuất nông nghiệp; đồng thời, thực hiện chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp, nhằm tạo điều kiện thuận lợi, cho các doanh nghiệp, HTX tiếp cận nguồn vốn tín dụng, phục vụ phương án, dự án sản xuất kinh doanh.

Cùng với đó, NHNN không ngừng đổi mới quy trình cho vay, đơn giản hóa thủ tục vay vốn; kết hợp phát triển và đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng phù hợp với HTX; chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung nguồn cho vay, quy định trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu tối đa là 4,5%/năm, thấp hơn từ 1-2,5%/năm so với lãi suất cho vay các lĩnh khác, nhằm giúp cho các HTX có thể tiếp cận vốn tín dụng.

Theo ông Nguyễn Ðức Phương - Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ, để tiếp thêm nguồn lực về vốn cho HTX, Liên minh HTX thành phố đã kết nối cho các HTX có nhu cầu vay vốn sản xuất kinh doanh làm việc với một số ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố; đồng thời, tạo điều kiện cho nhiều HTX nông nghiệp vay vốn ưu đãi từ nguồn Quỹ hỗ trợ phát triển HTX thuộc Liên minh HTX Việt Nam. Cùng với đó, hỗ trợ cho HTX nông nghiệp vay vốn ưu đãi từ các tổ chức tín dụng để mua máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất; kết nối cho nhiều công ty, doanh nghiệp làm việc với các HTX nông nghiệp thực hiện hợp đồng liên kết cung cấp dịch vụ đầu vào và bao tiêu đầu ra cho HTX…

Qua đó, giúp cho các HTX có điều kiện mở rộng quy mô sản xuất và nâng cao hiệu quả hoạt động, mang lại lợi ích cho thành viên và nông dân tham gia vào HTX. Hiện thành phố có nhiều HTX điển hình sản xuất hàng hóa tập trung với quy mô lớn, có diện tích sản xuất từ 200-1.000ha, xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, tạo sức lan tỏa trong việc hình thành các mô hình sản xuất nông sản chủ lực của thành phố; đồng thời, liên kết với doanh nghiệp thể hiện vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng lương thực, thực phẩm cho người dân trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp.

HTX Khiết Tâm, xã Thạnh Lợi, huyện Vĩnh Thạnh là một trong những đơn vị điển hình được thành phố hỗ trợ tham gia các chương trình, dự án phát triển nông nghiệp, từ đó HTX có điều kiện tiếp cận được các nguồn vốn tài trợ để mở rộng quy mô sản xuất, hợp tác với doanh nghiệp thực hiện mô hình cánh đồng lớn, phát triển chuỗi giá trị lúa gạo theo hướng bền vững, góp phần nâng cao thu nhập cho 161 thành viên và nông dân vào HTX, cao hơn 1,5 lần so với nông dân trồng lúa riêng lẻ. Ông Nguyễn Ngọc Huấn, Giám đốc HTX Khiết Tâm, cho biết: Năm 2015, HTX được thành phố hỗ trợ tham gia “Dự án cạnh tranh nông nghiệp” do Ngân hàng Thế giới tài trợ, với tổng giá trị 5 tỉ đồng.

Nhờ vậy, HTX có điều kiện xây dựng nhà kho trữ lúa 1.000 tấn, 1 lò sấy lúa 50 tấn/mẻ, 3 thiết bị san ủi đất bằng tia laser, 1 máy cuốn rơm, trạm bơm, xe vận chuyển. Từ đó, HTX không ngừng phát triển, mở rộng diện tích sản xuất lúa, với tổng diện tích trên 1.200ha; đồng thời, phát huy hiệu quả vai trò cung ứng dịch vụ hậu cần trong nông nghiệp, từ việc cung ứng lúa giống, cày đất, phân bón, gặt đập liên hợp, đến công đoạn vận chuyển, sấy lúa, bảo quản và hợp đồng tiêu thụ sản phẩm cho thành viên. Không chỉ vậy, HTX Khiết Tâm hiện còn là nơi gắn với các hoạt động thử nghiệm “kiểm soát khí thải trong nông nghiệp” và mô hình “1 phải, 5 giảm”; thực hành tiêu  chuẩn Global GAP trong sản xuất lúa gạo, đảm bảo đạt tiêu chuẩn theo yêu cầu của thị trường xuất khẩu.

Thêm kênh vốn riêng cho HTX

Các chính sách hỗ trợ về nguồn vốn thời gian qua đã góp phần thúc đẩy các HTX phát huy hiệu quả hoạt động. Song, thực tế nhiều HTX gặp khó khi tiếp cận vốn từ phía các ngân hàng thương mại hay tổ chức tín dụng… Theo ông Trần Quốc Hà, dù các tổ chức tín dụng đã có nhiều hoạt động hỗ trợ cho vay đối với khu vực kinh tế tập thể, HTX, song dư nợ cho vay HTX trên địa bàn thành phố vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng dư nợ. Tính đến hết ngày 31-8-2021, tổng dư nợ đối với HTX trên địa bàn thành phố đạt trên 112 tỉ đồng.

Trong đó, dư nợ cho vay HTX nông nghiệp, lâm, ngư, nghiệp chiếm trên 67,4%; HTX xây dựng chiếm 21,96%; HTX thương mại dịch vụ chiếm 6,33% và HTX giao thông vận tải chiếm hơn 4,2%... Nguyên nhân do các HTX chưa đáp ứng được điều khoản, thủ tục vay, bởi quy mô nhỏ, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính hạn chế; nhiều HTX còn hạn chế trong quản trị điều hành, thiếu minh bạch và thực hiện chưa đúng quy định về quản lý tài chính, kế toán; tài sản của HTX ít, chủ yếu là của thành viên và đã vay theo chương trình khác…

Ðể gỡ vướng về vốn, đòi hỏi các HTX phải nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, chủ động cung cấp thông tin về tình hình tài chính, cung cấp hợp đồng bao tiêu, hợp đồng đầu vào; các thành viên trong HTX cần mạnh dạn bảo lãnh bằng chính tài sản của các thành viên, tài sản được đầu tư mua sắm của HTX hoặc tài sản do thành viên đóng góp cần phải được hợp thức hóa để thể hiện tài sản chung của HTX và có thể sử dụng làm tài sản đảm bảo tiền vay khi vay vốn ngân hàng.

Cùng với đó, các ngân hàng thương mại cần phải đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng phù hợp với đối tượng là HTX; đổi mới quy trình cho vay, tăng cường khai thác thông tin về đánh giá tín nhiệm, hoạt động của các HTX để nâng cao hiệu quả thẩm định và đánh giá mức độ tín nhiệm của khách hàng, làm cơ sở cho vay không có đảm bảo tài sản của HTX…

Theo ông Nguyễn Ðức Phương - vốn được xem là một nguồn lực cơ bản cho sự phát triển của HTX, nên ngoài việc huy động nguốn vốn hỗ trợ từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX hay các tổ chức tín dụng hay các ngân hàng trên địa bàn thành phố, Liên minh HTX thành phố đã và đang phối hợp cùng với các sở, ngành hữu quan thành phố xây dựng “Ðề án Quỹ HTX” theo tinh thần Nghị định số 45/2021/NÐ-CP của Chính phủ, trình UBND xem xét và HÐND thành phố thông qua.

Từ đó, sẽ tạo thêm kênh vốn riêng cho các HTX có điều kiện tiếp cận nguồn vốn để đầu tư sản xuất kinh doanh, nâng chất hoạt động và tăng cường khả năng chống chịu trước thiên tai, dịch bệnh.