Quy trình nghiệp vụ sử dụng seal định vị GPS trong quản lý, giám sát Hải quan đối với hàng hóa vận chuyển bằng container chịu sự giám sát hải quan được thí điểm tại các Cục Hải quan tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh trong 01 năm kể từ ngày quy trình có hiệu lực là 15/12/2015.

Theo quy trình này, seal định vị GPS được gắn lên container hàng hóa cần giám sát để thực hiện giám sát hành trình, thời gian vận chuyển, cảnh báo mở cửa container trong suốt quá trình container hàng được vận chuyển từ Chi cục Hải quan cửa khẩu đi (địa điểm xếp hàng) đến Chi cục Hải quan cửa khẩu đến (địa điểm dỡ hàng).

Việc giám sát được thực hiện thông qua máy tính hoặc thông qua thiết bị di động như máy tính bảng, điện thoại thông minh được kết nối máy chủ của Hệ thống giám sát bằng seal định vị GPS.

Hệ thống sẽ đưa ra cảnh báo đối với những trường hợp vi phạm sau:

- Đi sai tuyến đường: xe vận chuyển container đi trong diện giám sát đi sai lộ trình đã đăng ký.

- Dừng, đỗ quá thời gian: xe vận chuyển container đi trên tuyến đường đăng ký nhưng dừng, đỗ quá thời gian cho phép là 90 phút.

- Mất tín hiệu định vị: xe vận chuyển container đi trên tuyến đường đăng ký nhưng bị mất tín hiệu. Trừ cá khu vực mất tín hiệu mà Hệ thống đã được khoanh vùng trên bản đồ.

- Mở cửa container: container trong thời gian giám sát phát tín hiệu cảnh báo cánh cửa container bị mở.

Hiện tại, thiết bị GPS sử dụng cho các phương tiện vận chuyển hàng hóa tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội được trang bị bởi Công ty Interserco và phối hợp với cơ quan hải quan có hiệu quả. Các thiết bị này có ưu điểm nhỏ gọn, dễ sử dụng, phần mềm kết nối với hải quan dễ khai thác, sử dụng để theo dõi, giám sát quá trình vận chuyển hàng hóa từ cửa khẩu về ICD Mỹ Đình.

Tuy nhiên việc triển khai quy trình mới sử dụng seal định vị GPS trong quản lý, giám sát hải quan tại Hải quan Hà Nội gặp một số bất cập đối với lô hàng tiêu dùng chuyển cửa khẩu từ Chi cục Hải quan Cảng Hải Phòng KV3 về Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội.

Cụ thể, quy trình mới chưa cho phép Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội theo dõi quá trình vận chuyển nên Chi cục rất bị động khi tiếp nhận lô hàng gắn chì GPS thí điểm của Tổng cục Hải quan. Mặt khác, thiết bị GPS mới này có trọng lượng, thể tích lớn hơn thiết bị GPS do Interserco cung cấp nên khó khăn trong việc lắp đặt, vận hành.

Bên cạnh đó, một số tờ khai hàng chuyển cửa khẩu từ Chi cục Hải quan Cảng Hải Phòng KV3, container hàng phải thực hiện gắn 02 thiết bị GPS gây phát sinh chi phí nâng hạ.

Nhằm tháo gỡ vướng mắc này đồng thời giảm chi phí phát sinh và rút ngắn thời gian thông quan, Cục Hải quan TP Hà Nội đề nghị những trường hợp đã gắn GPS của Công ty Interserco thì không gắn thiết bị GPS của Tổng cục Hải quan như hiện nay.

Thêm vào đó cần nhân rộng việc gắn thiết bị GPS tương tự mẫu do Interserco cung cấp như hiện nay vì cơ quan Hải quan có thể theo dõi được hành trình vận chuyển của lô hàng, thiết bị dễ bảo quản và sử dụng, không nhất thiết phải nâng hạ container.