Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, đến hết năm 2017, đang triển khai 3.077 dự án bất động sản với vốn đầu tư khoảng 3,3 triệu tỷ đồng, sử dụng 79.943 ha đất. Dư nợ tín dụng bất động sản khoảng 447 tỷ đồng, chiếm khoảng 6-8% tổng dư nợ tín dụng và ở trong ngưỡng an toàn, tồn kho bất động sản giảm còn gần 26.000 tỷ đồng.

Thiếu nhà ở xã hội và nhà giá rẻ

Theo các chuyên gia, trong số sản phẩm bất động sản tồn kho chủ yếu là đất nền và chung cư cao cấp, nhưng lại thiếu nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở thương mại quy mô vừa và nhỏ với giá bán hợp túi tiền, căn hộ cho thuê giá rẻ… 

Đặc biệt, kể từ khi gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng dừng lại, các cơ quan chức năng vẫn chưa thể cho ra đời quỹ tín dụng hỗ trợ nối tiếp, khiến nhiều dự án nhà ở xã hội phải dừng triển khai, nhiều người nghèo có nhu cầu về nhà ở phải dừng giấc mơ có nhà ở. 

Mặt khác, phân khúc bất động sản nghỉ dưỡng (condotel) và phân khúc căn hộ văn phòng (officetel) đang phát triển mạnh mẽ trong thời gian gần đây ở một số địa phương có điều kiện tự nhiên tốt, cảnh quan đẹp như Quảng Ninh, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Khánh Hòa, Vũng Tàu, Phú Quốc… dự báo sẽ tiếp đà phát triển.

Cũng theo báo cáo của Bộ Xây dựng, triển khai chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, trong năm 2017, đã hoàn thành hỗ trợ cho 29.329 hộ. Tuy nhiên, cả nước còn cần hỗ trợ cho hàng trăm hộ người có công xây và sửa nhà mới.

Trong chương trình hỗ trợ nhà ở cho các hộ nghèo khu vực nông thôn, đến hết tháng 10/2017, số hộ đã được hỗ trợ làm nhà ở là 48.242 hộ (đạt khoảng 18%) chưa đạt theo kế hoạch đề ra. 

Đối với chương trình phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp, đã có thêm 05 dự án hoàn thành, với quy mô khoảng 1.225 căn; 16 dự án đang triển khai đầu tư xây dựng với quy mô khoảng 5.200 căn hộ. 

GS. Đặng Hùng Võ cho rằng nhu cầu nhà ở cho người nghèo đô thị cũng còn rất lớn. Trong khi đó, một số dự án bán cho người nghèo ra hàng đến đâu hết đến đó. Hiện nay tại Hà Nội, các dự án này được triển khai đếm trên đầu ngón tay.

Cơ cấu lại nguồn cung

Bàn về vấn đề cơ cấu nguồn cung mất cân đối, ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, cho hay thị trường hiện đang dư thừa phân khúc cao cấp; thị trường nhà ở trên các điểm cầu cả nước vẫn thiếu sản phẩm trung cấp. 

Tại TP. Hồ Chí Minh và TP. Hà Nội, mức giá thấp gần như không có hàng để bán. Có rất nhiều dự án giá từ 25 đến 30 triệu đồng/m2, tỷ lệ giao dịch thành công thấp. Dự kiến năm 2018 sẽ có một số dự án đủ điều kiện mở bán tại cả hai thị trường.

Theo ông Đính, các chủ đầu tư cần nắm bắt chặt chẽ thị trường, đáp ứng nhu cầu thị trường “cần gì thì sản xuất đó”, bởi nhu cầu về nhà ở thương mại giá thấp rất lớn. 

“Hiện nay, Đảng và Chính phủ định hướng khuyến khích các chủ đầu tư xây dựng các dòng sản phẩm bất động sản trung cấp và hạn chế nhóm bất động sản cao cấp”, ông Đính cho biết. 

TS. KTS. Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, cho rằng phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ được khởi động từ năm 2009 với nhiều chính sách, cơ chế ưu đãi. 

Từ năm 2016, độ nóng phân khúc này cũng đã giảm dần nhưng nhu cầu vẫn còn cao. Để xác định hợp lý cơ cấu cần cập nhật thông tin từ các đồ án quy hoạch xây dựng và quy hoạch ngành liên quan. 

Nắm bắt được chủ trương quy hoạch và nhu cầu của thị trường, một số doanh nghiệp bất động sản lớn đã và đang đón đầu xây dựng những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của người có thu nhập thấp như nhà ở xã hội ở Đồng Mai, Đông Anh và dự án Vincity của Vingroup.

Mới đây, Bộ Xây dựng cũng đã hoàn thiện Đề án “Đánh giá tình hình, dự báo xu hướng, đề xuất các giải pháp, cơ chế, chính sách quản lý để thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh” để trình Thủ tướng Chính phủ. 

Đồng thời, tiếp tục thực hiện tái cơ cấu thị trường bất động sản; Phối hợp với các địa phương rà soát, phân loại, điều chỉnh cơ cấu sản phẩm hàng hóa các dự án phát triển nhà ở, khu đô thị mới cho phù hợp với nhu cầu của thị trường, phù hợp kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương, bảo đảm cân đối cung – cầu hàng hóa nhà ở, đẩy mạnh phát triển nhà ở cho thuê.