Liên tục chinh phục được những dấu mốc mới

Dù số liệu kinh tế chưa hồi phục rõ nét nhưng thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng trưởng trở lại mạnh mẽ. Từ quý II/2023, VN-Index liên tục chinh phục được những dấu mốc mới: Vượt thành công ngưỡng cản 1.200 điểm, nhiều phiên giao dịch thanh khoản tỷ đô. Trong bối cảnh đó, nhiều nhà đầu tư băn khoăn, thị trường chứng khoán đang ở mức đắt hay rẻ, có phù hợp với tình hình hiện tại và tăng trưởng trong tương lai không?

Theo ông Phí Công Linh – CEO SSA Investment, để đánh giá mặt bằng VN-Index hiện tại đắt hay rẻ thì cần nắm được bức tranh kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết hiện tại ra sao. 

Tổng hợp báo cáo tài chính bán niên 2023 của các doanh nghiệp niêm yết trên cả 3 sàn là HOSE, HNX và UPCoM cho thấy, lợi nhuận sau thuế các doanh nghiệp giảm khoảng 12% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, điểm sáng là có tăng trưởng so với quý trước.

Nhưng nếu bóc tách ra, không tính nhóm ngành Ngân hàng và nhóm Tài chính thì bức tranh kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2023 tương đối ảm đạm, khi lợi nhuận suy giảm khoảng 20-23% so với cùng kỳ năm 2022. 

Trong khi mức sụt giảm lợi nhuận của các doanh nghiệp vẫn còn khá cao, VN-Index lại đang có đà tăng khá tốt từ đầu năm 2023, đặc biệt từ tháng 4/2023 đến nay. Lý giải về điều này, ông Linh cho rằng, VN-Index chính là đến từ kỳ vọng của nhà đầu tư vào doanh nghiệp và sự hỗ trợ tích cực của các chính sách tiền tệ, tài khóa của Chính phủ như lãi suất thấp, giảm thuế kích cầu tiêu dùng, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh...

Xét về định giá, ông Phí Công Linh cho biết, VN-Index đang có mức P/E khoảng 17 lần. So với đáy ở thời điểm quý IV/2022 là khoảng 11 lần, đây là mức tăng khá mạnh. Nếu so với các thị trường chứng khoán trên thế giới, như S&P (P/E khoảng 22 lần), hay gần hơn, nhìn sang thị trường chứng khoán Trung Quốc (Shanghai) có P/E khoảng 10 lần; thị trường chứng khoán Nhật Bản (Nikkei 225) có P/E khoảng 19 lần... thì hệ số P/E của VN-Index khá tương đồng với S&P và Nikkei 225 nhưng lại khá cao so với Shanghai.

“Với VN-Index, sau khi bóc tách nhóm ngân hàng – có chỉ số P/E đang ở mức rất thấp, khoảng 7 lần, chỉ số P/E của nhóm cổ phiếu còn lại (phi tài chính) áng chừng khoảng 20 lần, là mức cao trong bối cảnh kết quả kinh doanh các doanh nghiệp chưa có nhiều khởi sắc và điều kiện lãi suất thấp”, ông Linh phân tích.

Vẫn rất "xứng đáng để đầu tư"

Ông Phí Công Linh cho rằng, thị trường chứng khoán “đắt” hay “rẻ” còn phải nhìn vào kỳ vọng tương lai bởi chứng khoán chính là phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư. Với kỳ vọng về sự phục hồi và tăng trưởng lợi nhuận trong thời gian tới, thị trường chứng khoán đang không đắt nhưng theo các chuyên gia có một số cổ phiếu định giá đang không còn rẻ.

Đà tăng điểm kéo dài từ cuối năm 2022 đến này dựa trên kỳ vọng lạc quan của nhà đầu tư vào tình hình vĩ mô nửa cuối năm 2022, lợi nhuận đang tạo đáy và sớm tăng bật trở lại.

Nhưng cũng phải nhìn ngược lại, trong những năm vừa qua, những doanh nghiệp tăng trưởng lợi nhuận, doanh thu mạnh mẽ chủ yếu là những doanh nghiệp liên quan đến hàng hóa, xuất khẩu. Trong khi đó, tăng trưởng từ việc tiêu dùng nội địa, kinh doanh bán lẻ vẫn đang ở mức thấp hơn rất nhiều so với thời điểm trước COVID-19 (năm 2019).

“Chỉ cần một vài làn gió ngược như vừa rồi, các doanh nghiệp sẽ bị dư thừa công suất và phải đối mặt với áp lực hiệu quả vốn trong những năm tới”, ông Linh chia sẻ.  

Nếu nhìn xa hơn, Việt nam có nền kinh tế năng động với cơ cấu dân số vàng và sự ổn định về chính trị nên hấp dẫn được nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Do đó, xét về tăng trưởng, Việt Nam đang có triển vọng rất lớn.

 “Thị trường thường phản ứng trong ngắn hạn, như tăng trưởng quý này so với quý trước, so với cùng kỳ năm trước nên sẽ có sự biến động liên tục. Nhưng xét về trung, dài hạn, dựa vào định giá, tôi vẫn tin tưởng VN-Index rất xứng đáng để đầu tư”, ông Linh nhận định.

Theo ông Phạm Lưu Hưng - Kinh tế trưởng Công ty Chứng khoán SSI, sau đà tăng điểm một mạch từ tháng 11 năm ngoái tới nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở trạng thái không đắt, không rẻ. Thực tế, thị trường hiện trong giai đoạn vùng trống thông tin sau mùa báo cáo, do đó nhà đầu tư đang khá “ngập ngừng” ở ngưỡng điểm cao.

Ông Hưng thống kê, 7 năm gần đây, VN-Index đã tăng điểm trong tháng cuối quý III. Thực tế, tháng 9 hàng năm không có nhiều thông tin hỗ trợ thị trường ngoài một số doanh nghiệp đưa ra ước tính kết quả kinh doanh quý 3 trước khi công bố chính thức vào tháng 10.

Do đó, diễn biến khả quan của thị trường trong tháng 9 chủ yếu phản ánh kỳ vọng vào khả năng tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết. Nhiều doanh nghiệp được dự báo sẽ hồi phục, lợi nhuận đảo chiều tăng mạnh sau khi khó khăn đã dần vơi.