Xúc tiến triển khai Cơ chế một cửa đường hàng không
Việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) tại đường hàng không là bước đi tất yếu để cải cách, đơn giản hóa thủ tục, giảm thời gian thông quan hàng hóa XNK theo chủ trương của Chính phủ.
Kế hoạch này đang được Cục Hải quan Hà Nội phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Tổng cục Hải quan, các hãng hàng không, các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan để kịp với tiến độ triển khai từ ngày 1-1-2017.
Để triển khai Cơ chế một cửa đường hàng không, cơ quan Hải quan sẽ kết nối, tiếp nhận thông tin từ các hãng hàng không, DN kinh doanh cảng, các kho hàng không.
Chia sẻ thông tin với các cơ quan Nhà nước có liên quan, gồm: Cảng vụ, Công an (An ninh cửa khẩu, Công an Xuất nhập cảnh), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Kiểm dịch động thực vật), Bộ Y tế.
Về lâu dài, sẽ kết nối, trao đổi với các ngân hàng, DN chuyển phát nhanh để thông quan hàng hóa, phương tiện vận tải nhanh chóng trong mô hình tổng thể Cơ chế một cửa đường hàng không.
Tại cuộc họp mới đây của Ban triển khai Cơ chế một cửa đường hàng không, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Công Bình nhấn mạnh: Cơ chế một cửa đường hàng không là rất cần thiết để cải cách, đơn giản hóa thủ tục, giảm thời gian thông quan theo chủ trương của Chính phủ.
Đây là loại hình vận tải có những đặc thù như dịch vụ cao, thông quan yêu cầu nhanh chóng, thông tin chính xác… đem đến những thuận lợi và cả thách thức cho công tác quản lý. Chính vì vậy, để triển khai thành công không chỉ có nỗ lực của cơ quan Hải quan mà còn cần các bên liên quan vào cuộc mạnh mẽ, từ bộ, ngành cho đến hãng hàng không, cơ quan kinh doanh kho, cảng…
Theo Cục Hải quan Hà Nội, thực tế công tác quản lý tại sân bay quốc tế cho thấy các cơ quan quản lý nhà nước (Công an cửa khẩu, Hải quan, Cảng vụ...) vẫn làm thủ tục thủ công, riêng rẽ. Giữa các cơ quan quản lý nhà nước chưa thực hiện kết nối, chia sẻ thông tin; chưa thực hiện tiếp nhận thông tin điện tử từ DN trong khi các DN kinh doanh liên quan đường hàng không đều đã kết nối, trao đổi thông tin dạng điện tử.
Điều này đã gây ra không ít khó khăn trong phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm do thiếu thông tin. Với các hãng hàng không, do chưa kết nối điện tử với các cơ quan quản lý nhà nước nên các hãng vẫn phải xuất trình hồ sơ giấy; khai báo nhiều lần cùng một loại thông tin tới các cơ quan.
Cũng từ thực tế đó, cơ quan Hải quan hiện đang tiếp nhận thông tin về hàng hóa ra/vào kho hàng không bằng giấy. Thời gian chậm, thường một ngày cung cấp hai lần cho tất cả các chuyến bay, thông tin cũng không đầy đủ gây khó khăn cho công tác quản lý hải quan.
Trước yêu cầu đó, trong thời gian qua Cục Hải quan Hà Nội đã tích cực chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất, hạ tầng, phối hợp với các đơn vị liên quan khảo sát, đánh giá cụ thể, chi tiết thực trạng hoạt động tại cảng hàng không, yêu cầu đặt ra và khả năng đáp ứng của các hãng hàng không, DN kinh doanh kho, bãi.
Để có căn cứ xây dựng kế hoạch, bảng phân vai và lộ trình triển khai cụ thể, ngay từ giữa tháng 8-2016, Cục Hải quan Hà Nội đã tổ chức đoàn công tác liên ngành giữa Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hà Nội và Bộ Giao thông vận tải khảo sát thực tế về nghiệp vụ, chuẩn dữ liệu và hệ thống trao đổi thông tin giữa hãng hàng không và cảng vụ hàng không, công ty quản lý kho hàng không và cảng hàng không quốc tế.
Bên cạnh đó, kế hoạch công tác phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước và các hãng hàng không cũng được đặt ra. Liên tiếp từ tháng 8 đến tháng 9-2016, các cuộc làm việc giữa các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hà Nội với Bộ Giao thông vận tải (Trung tâm Công nghệ thông tin, Cục Vận tải, Cục Hàng không), Bộ Công an (Trung tâm chỉ huy, Cục an ninh cửa khẩu), Tổng công ty hàng không Việt Nam, Cảng hàng không Nội Bài (NIA), Công ty dịch vụ mặt đất (HGS, VAGS) và các kho hàng không (ALSC, ACSV, NCTS) để trao đổi về yêu cầu chức năng đối với hệ thống; chủ trương, công tác phối hợp và lộ trình triển khai Cơ chế một cửa đường hàng không.
Ngày 8-9-2016, Cục Hải quan Hà Nội và Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan làm việc với Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) trao đổi về các hệ thống nghiệp vụ của Vietnam Airlines, mô hình kết nối thực hiện một cửa quốc gia và công tác triển khai.
Ngay sau đó, các bên đã nhanh chóng thống nhất Vietnam Airlines được lựa chọn là hãng hàng không đầu tiên triển khai thực hiện Cơ chế một cửa đường hàng không. Hai bên đã thống nhất về lộ trình, kế hoạch triển khai và đầu mối phối hợp của mỗi bên. Nội dung chi tiết về giải pháp kỹ thuật cho việc kết nối hệ thống cũng được trao đổi cụ thể.
Đến ngày 20-10-2016, Cục Hải quan Hà Nội phối hợp với Cảng vụ Hàng không miền Bắc làm việc với 46 hãng hàng không hoạt động tại sân bay Nội Bài về công tác phối hợp triển khai xây dựng Hệ thống một cửa đường hàng không. Phương án triển khai đã nhanh chóng được thống nhất.
Theo đó, sẽ hoàn thành xây dựng Hệ thống và đưa vào chạy thử nghiệm từ 1-1-2017 đối với Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines); thời gian triển khai mở rộng Cơ chế một cửa quốc gia đối với các hãng hàng không khác là từ 1-3-2017.
Với tinh thần triển khai nước rút, hiện nay Cục Hải quan Hà Nội đang phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng thuộc Tổng cục Hải quan, các hãng hàng không và các cơ quan quản lý nhà nước khác có liên quan hoàn thiện tài liệu mô tả yêu cầu kỹ thuật và danh sách chức năng của hệ thống NSW.
Tiếp tục phối hợp với các đơn vị của Tổng cục Hải quan điều phối các hoạt động phối hợp trong thu thập dữ liệu, xây dựng phương án kết nối hệ thống với Vietnam Airlines và 3 kho hàng không và cảng hàng không Nội Bài (NIA); hoàn thành xây dựng dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện mở rộng NSW cho đường hàng không; hoàn thành kế hoạch triển khai tổng thể.
Lộ trình thực hiện:
- Ngày 15-9-2016, Tổng cục Hải quan ban hành Quyết định 3005/QĐ-TCHQ thành lập Ban triển khai Cơ chế một cửa đường hàng không.
- Ngày 19-9-2016, Cục Hải quan Hà Nội và Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan làm việc với Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài về việc triển khai thực hiện Điều 64 Nghị định 08/NĐ-CP về khai báo thông tin khai thác bay của cảng hàng không tới hệ thống một cửa quốc gia.
- Ngày 3-10-2016, Tổng cục Hải quan tổ chức khảo sát và làm việc với các đơn vị liên quan (cảng vụ, hãng hàng không, kho hàng không, Chi cục Hải quan Tân Sơn Nhất).
- Ngày 11-10-2016, Cục Hải quan Hà Nội hoàn thành xây dựng dự thảo tài liệu mô tả yêu cầu kỹ thuật và danh sách chức năng của Hệ thống một cửa hàng không.
- Ngày 20-10-2016, Cục Hải quan Hà Nội phối hợp với Cảng vụ hàng không miền Bắc làm việc với 46 hãng hàng không hoạt động tại sân bay Nội Bài về công tác phối hợp triển khai xây dựng Hệ thống một cửa hàng không.