Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, qua 11 tháng của năm 2020, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước (NSNN) ước đạt 1.260,9 nghìn tỷ đồng bằng 83,4% dự toán, giảm 7,8% so với cùng kỳ năm 2019; Tổng chi NSNN đạt 1.369,6 nghìn tỷ đồng, bằng 78,4% dự toán, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2019.

Theo Bộ Tài chính, chi ngân sách đã đáp ứng đầy đủ các nhiệm vụ chi phát triển kinh tế–xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý Nhà nước, thanh toán các khoản nợ đến hạn, hỗ trợ kịp thời cho người dân khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, nhất là chi cho công tác phòng chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.

Cụ thể, tính đến 30/11, NSNN đã chi khoảng 17,9 nghìn tỷ đồng cho công tác phòng chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Trong đó, đã chi khoảng 5,2 tỷ đồng thực hiện các chế độ đặc thù trong phòng chống dịch (theo Nghị quyết số 37/NQ-CP và Quyết định số 437/QĐ-TTg); chi khoảng 12,7 tỷ đồng hỗ trợ trên 12,78 triệu đối tượng bị ảnh hưởng của đại dịch (theo Nghị quyết số 42/NQ-CP và Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg).

Bên cạnh đó, trước những thiệt hại nặng nề của thiên tai bão, lũ, mưa đá, giông lốc, lũ quét, sạt lở đất gây ra cho nhân dân 9 tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và 11 tỉnh phía Bắc, Chính phủ đã quyết chi ngân sách hỗ trợ công tác khắc phục hậu quả với tổng số tiền 1,63 nghìn tỷ đồng.

Chính phủ cũng chỉ đạo Bộ Tài chính xuất cấp gần 32.950 tấn gạo dự trữ Quốc gia để cứu trợ, cứu đói cho nhân dân, khắc phục hậu quả thiên tai và giáp hạt.

Bộ Tài chính cho biết, để thu đúng, thu đủ về ngân sách, song song với công tác triển khai các giải pháp hỗ trợ miễn, giảm, giãn thuế cho doanh nghiệp, các cơ quan thuế, hải quan vẫn quyết liệt trong chỉ đạo tăng cường quản lý thu, chống thất thu, chống chuyển giá.

Để đánh giá đầy đủ, toàn diện thu NSNN cả năm, trên cơ sở tăng trưởng GDP năm 2020 dự kiến đạt 2-3% so với kế hoạch đạt 6,8%, Bộ Tài chính đã rà soát, làm việc kỹ với các địa phương, qua đó, ước thu NSNN năm 2020 sẽ giảm khoảng 190 nghìn tỷ đồng (giảm 12,5%) so với dự toán.

Về cân đối ngân sách, Bộ Tài chính dự toán bội chi NSNN năm 2020 là 234,8 nghìn tỷ đồng, bằng 3,44% GDP, trong đó bội chi ngân sách Trung ương là 217,8 nghìn tỷ đồng, bội chi ngân sách địa phương khoảng 17 nghìn tỷ đồng.

Đối với ngân sách Trung ương, sau khi sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2019 chuyển sang khoảng 14,3 nghìn tỷ đồng, thực hiện các giải pháp tiết kiệm, cắt giảm các nhiệm vụ chi khoảng 17,2 nghìn tỷ đồng để đảm bảo cân đối, Bộ Tài chính dự kiến bội chi ngân sách trung ương tăng khoảng 95 nghìn tỷ đồng so với dự toán.

Trong bối cảnh thu NSNN giảm, chi NSNN phát sinh tăng lớn, nhằm đảm bảo cân đối NSNN, Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính tiếp tục triệt để tiết kiệm chi. Cụ thể, Chính phủ kiên quyết cắt tối thiểu 70% công tác phí trong nước, nước ngoài; tiết kiệm thêm 10% kinh phí thường xuyên ngoài lương và các khoản tiết kiệm khác, qua đó tổng số tiền tiết kiệm được ước khoảng 17,4 nghìn tỷ đồng.

Trước tình hình thu NSNN trong năm 2020 dự báo giảm mạnh, tại Nghị quyết số 128/2020/QH14 về dự toán NSNN năm 2021, Quốc hội đã quyết nghị điều chỉnh, bổ sung một số nội dung về dự toán NSNN năm 2020.

Cụ thể, tăng bội chi ngân sách Trung ương 133,5 nghìn tỷ đồng để bảo đảm dự toán chi đầu tư phát triển năm 2020.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng giao Chính phủ phấn đấu tăng thu, triệt để tiết kiệm chi để giảm bội chi NSNN, thực hiện huy động vay bù đắp bội chi phù hợp với tiến độ thu và dự kiến giải ngân ngân sách trung ương năm 2020.

Trong năm 2020, không thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng và trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng (đối tượng do NSNN bảo đảm). Tập trung nguồn lực để phòng, chống dịch Covid-19, khắc phục hậu quả thiên tai, thực hiện các chính sách an sinh xã hội đã ban hành, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại.