Bởi vậy, đầu tư cổ phiếu sao cho có hiệu quả trong điều kiện thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam chưa có đủ phòng ngừa rủi ro khiến không ít nhà đầu tư phải “vắt óc” suy nghĩ.

Thị trường đầy rủi ro cán dỗ

Trong nhiều năm qua, đã có không ít Nhà đầu tư đã phải rời bỏ cuộc chơi cổ phiếu và tìm kiếm cơ hội ở những kênh đầu tư khác. Tuy nhiên, trong số đó vẫn có không ít nhà đầu tư chiến thắng và giới đầu tư vẫn truyền tai nhau con số 5/95 kinh điển. Theo đó chỉ 5% là thắng được thị trường, còn 95% là thua lỗ. Dù con số này chưa được kiểm chứng và thống kê rõ ràng, nhưng cũng đủ nói lên sự khốc liệt đối với Nhà đầu tư trên thị trường.

Năm 2018 là một minh chứng rõ rệt nhất khi chỉ trong quý 1 thị trường tăng trưởng mạnh đến 21,6% để rồi đó lại “lao dốc” tới 27% từ đỉnh 1.211,34 điểm, khiến nhiều nhà đầu tư “cháy” tài khoản. Bản thân các Qũy đầu tư lớn như DragonCapital, Vinacap, Tundra, VFM, Pyn ... cũng đều thua lỗ lớn.

Ngày nay, chúng ta có vô vàn những tài liệu nghiên cứu, những cuốn sách của rất nhiều tỷ phú với những lời khuyên hữu ích. Rất nhiều người đã đọc, đã hiểu nhưng lại không thể thực hiện đúng theo những lời khuyên đó. Thích dự đoán với những điều chưa xảy ra nhưng lại luôn lo lắng hoặc hối tiếc với những điều bỏ lỡ. Bản chất của con người là vậy nên chỉ những Nhà đầu tư nào thoát ra khỏi cái bóng trên sẽ có cơ hội lớn để giành chiến thắng.

Nhà đầu tư lừng danh Warrent Buffett từng nói rằng: “Đầu tư thành công không cần chỉ số IQ quá cao, điều bạn thực sự cần là kiểm soát được cảm xúc". Chúng ta cần hiểu rằng, trên thị trường luôn tồn tại những “tay chơi” lớn có trong tay đầy đủ công cụ để có thể thao túng giá cổ phiếu theo nhiều hình thức khác nhau. Nhóm này dù chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ (5%) nhưng lại có thể “làm mưa, làm gió” trên TTCK. Để tạo ra một con sóng tăng giá cổ phiếu, họ có thể tạo ra nhiều sự kiện, giá cổ phiếu sẽ biến động theo thông tin được điều khiến đó. Khi nhà đầu tư quá quan tâm đến những diễn biến đó cùng giá cổ phiếu, chắc chắn sẽ bị cuốn theo và có hành động không còn theo quy tắc, dẫn đến thua lỗ nặng.

Sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý

Lời khuyên đầu tư cổ phiếu có rất nhiều nhưng điều quan trọng nhất Nhà đầu tư cần phải có kiến thức sâu rộng và tuân thủ quy tắc thị trường. Nhà đầu tư cần xác định rõ đầu tư theo trường phái nào? Đầu cơ lướt sóng hay đầu tư trung và dài hạn. Trên thế giới cũng phân biệt các tỷ phú đầu tư theo từng trường phái. Warrent Buffett là NĐT dài hạn nổi danh nhưng Sorros lại không phải như vậy.

Đầu tư luôn để lại những bài học chưa có hồi kết, và phía trước vẫn là tương lai sáng lạn khi Chính phủ cũng đặt ra một tham vọng, một tầm nhìn mới đối với TTCK Việt Nam giai đoạn 2020-2025. Theo đó, quy mô thị trường cổ phiếu đạt mức 100% GDP vào năm 2020 và 120% GDP vào năm 2025, quy mô thị trường trái phiếu đạt mức 47% GDP vào năm 2020 và 55% GDP vào năm 2025. Như vậy chỉ đến năm 2020, vốn hóa của thị trường phải tăng gần 100 tỷ USD đạt con số 272 tỷ GDP. Làm được điều này, TTCK Việt Nam sẽ thu hút được hàng tỷ USD dòng vốn thụ động theo chân các quỹ ETF ngoại chảy vào. 

Theo dự báo của nhiều tổ chức và chuyên gia, sẽ có 1 dòng tiền khoảng 300 triệu USD sẽ chảy vào quỹ VFMVN30ETF. Không rõ số lượng tiền này đã chảy thực sự bao nhiêu nhưng con số thống kê cho thấy đến hết tháng 3/2019 là 1.700 tỷ (120 triệu CCQ) và chắc chắn sẽ còn tiếp tục gia tăng. Đây có thể là những dòng tiền nóng đón đầu xu hướng nâng hạng TTCK Việt Nam lên thị trường mới nổi. Thống kê từ những TTCK đã từng được nâng hạng như Argentina, Kuwait, Banglades... cho thấy sóng tăng sẽ hình thành rất sớm trước đó 1 năm.

Năm 2019 được xem là một năm tích lũy cho một chu kỳ tăng trưởng mới của TTCK Việt Nam. Sóng không to nhưng sẽ có đủ biên độ cho NĐT ưa thích giao dịch ngắn hạn với game IPO, thoái vốn Nhà nước, chuyển sàn. Đặc biệt, NĐT dài hạn sẽ có rất nhiều cơ hội khi mà trong hơn 1 năm qua có không ít cổ phiếu chịu tác động ngắn hạn, bỏ qua những kết qua kinh doanh mà doanh nghiệp đạt được khiến định giá trở nên rất hấp dẫn.

Tuy nhiên, để theo tiêu chí này, điều quan trọng NĐT cần phải có suy nghĩ tích cực và kiên định với chiến lược đầu tư của mình. Cho dù là chiến lược nào thì điều quan trọng nhất với NĐT là cần rút ra những bài học, giữ sự bình tĩnh, sử dụng đòn bẩy tài chính thích hợp, và kỷ luật với chính bản thân và đồng vốn của mình.