Tăng quyền chủ động, rút ngắn thủ tục

Để tiếp tục thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền, gắn liền với việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả quản trị, tại khoản  8, 11, 19, 21 Điều 1 dự thảo Luật Quản lý nợ công đã quy định trao quyền cho Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính trong một số nhiệm vụ về quản lý nợ, tăng cường sự chủ động và tự chịu trách nhiệm cho chính quyền địa phương trong việc quyết định, sử dụng ngân sách, theo hướng quy định rõ hơn về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước, Chính phủ, sửa đổi, bổ sung tương ứng về quyền hạn, nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính.

Cụ thể, tại khoản 6 Điều 29, Luật dự kiến sửa đổi, bổ sung quy định liên quan đến vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài. Theo đó, việc ký, phê chuẩn, sửa đổi, bổ sung, gia hạn điều ước quốc tế về vay ODA, vay ưu đãi nhân danh Nhà nước sẽ do Chủ tịch nước quyết định theo đề xuất của Thủ tướng Chính phủ. Với các điều ước nhân danh Chính phủ, Chính phủ sẽ quyết định ký kết, còn Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đàm phán, sửa đổi, bổ sung.

Đối với các thỏa thuận vay nhân danh Chính phủ, Bộ Tài chính được phân cấp chủ động đàm phán khi đủ điều kiện, trình Thủ tướng quyết định việc ký kết hoặc điều chỉnh, như quy định hiện hành.

Các đề xuất này đồng thời kéo theo sửa đổi, bổ sung một loạt quy định liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính tại nhiều điều khoản trong Luật, góp phần rút ngắn quy trình thủ tục liên quan đến vay vốn nước ngoài.

Trao quyền cho Bộ Tài chính và địa phương

Một điểm thay đổi đáng chú ý khác là bỏ quy định tại khoản 4 Điều 13 liên quan đến việc phê duyệt hạn mức nợ công. Theo hướng mới, Thủ tướng Chính phủ sẽ đảm nhiệm phê duyệt nội dung này. Đồng thời, các quy định tại khoản 4 Điều 23 và khoản 6 Điều 24 cũng được sửa đổi theo hướng tích hợp quy trình lập Chương trình quản lý nợ công 3 năm với Kế hoạch vay, trả nợ công hàng năm. Theo đó, Bộ Tài chính sẽ chủ động điều hành và công bố các kế hoạch này thay vì trình Thủ tướng phê duyệt như trước đây.

Đối với hoạt động vay nợ của chính quyền địa phương, Dự thảo Luật đề xuất bỏ quy định yêu cầu phải xin ý kiến chấp thuận của Bộ Tài chính về điều kiện, điều khoản phát hành trái phiếu. Thay vào đó, UBND cấp tỉnh sẽ báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp để phê duyệt đề án phát hành, trong phạm vi tổng mức vay đã được Quốc hội phê duyệt.

Để tăng cường tính minh bạch, công khai trong quản lý nợ công, Dự thảo Luật cũng đề xuất sửa đổi khoản 1, điểm c khoản 4 và khoản 5 Điều 61 liên quan đến việc công bố thông tin về nợ công. Theo đó, Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung và hình thức công bố số liệu nợ công, bổ sung thêm các phương thức phổ biến hiện nay như ấn phẩm in và công bố điện tử.

Những điều chỉnh này nhằm tạo điều kiện linh hoạt hơn trong điều hành, đồng thời tiệm cận với thông lệ quốc tế về minh bạch tài chính và công khai nợ công.

Theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi Luật Quản lý nợ công lần này là bước đi cần thiết nhằm bảo đảm tính đồng bộ với các luật mới được Quốc hội thông qua như: Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công sửa đổi, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp…

Đồng thời, đây cũng là giải pháp thúc đẩy cải cách thể chế tài chính – ngân sách, nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn vay, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong thời kỳ mới.