Hướng tới loại bỏ chất ô nhiễm khó phân hủy tại Việt Nam

Hữu Nam

Ngày 28/7/2022, tại Hà Nội, Tổng cục Hải quan phối hợp với Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) tổ chức Hội thảo “Hướng dẫn các quy định về nhập khẩu, sử dụng chất ô nhiễm khó phân hủy và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa, thiết bị chứa chất ô nhiễm khó phân hủy”.

Mục đích của hội thảo nhằm trao đổi, thảo luận những nội dung về đánh giá nhu cầu nhập khẩu, sản xuất, sử dụng chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (các chất POP) của các doanh nghiệp; việc thay thế các chất POP trong các ngành/lĩnh vực sản xuất; thủ tục đăng ký miễn trừ chất POP...

Qua đó, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương; các doanh nghiệp có thể hiểu rõ và thực hiện đúng các quy định; đồng thời, cũng thể hiện quyết tâm, hành động của Chính phủ Việt Nam trong việc triển khai có hiệu quả các quy định về bảo vệ môi trường trong quản lý chất ô nhiễm khó phân hủy.

Quang cảnh Hội thảo “Hướng dẫn các quy định về nhập khẩu, sử dụng chất ô nhiễm khó phân hủy và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa, thiết bị chứa chất ô nhiễm khó phân hủy” (ngày 28/7/2022).
Quang cảnh Hội thảo “Hướng dẫn các quy định về nhập khẩu, sử dụng chất ô nhiễm khó phân hủy và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa, thiết bị chứa chất ô nhiễm khó phân hủy” (ngày 28/7/2022).

Tại Hội thảo, ông Hoàng Văn Thức - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, Công ước Stockholm về các chất POP được các quốc gia ký kết và phê chuẩn thực hiện nhằm bảo vệ sức khỏe con người, đa dạng sinh học và môi trường sống trước những nguy cơ, rủi ro do các chất POP gây ra.

Bên cạnh đó, Công ước Stockholm quy định, việc ngừng sản xuất, cấm sử dụng, hạn chế sử dụng và tiến tới tiêu hủy hoàn toàn một số chất POP do con người tạo ra; đồng thời, thực hiện các biện pháp cần thiết để giảm thiểu liên tục sự phát sinh không chủ định các chất POP từ hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, dân sinh hoặc xử lý chất thải.

Việt Nam đã tham gia và phê chuẩn Công ước Stockholm vào ngày 22/7/2002. Ngày 10/8/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 184/2006/QĐ TTg phê duyệt Kế hoạch quốc gia thực hiện Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân huỷ và Quyết định số 1598/QĐ-TTg ngày 17/10/2017 về việc ban hành Kế hoạch quốc gia thực hiện Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân huỷ đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Theo đó, các Kế hoạch này được ban hành nhằm quản lý an toàn, giảm thiểu và tiến tới loại bỏ các chất POP tại Việt Nam, đáp ứng yêu cầu của Công ước Stockholm, thể hiện cam kết của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Để thực hiện cam kết của Việt Nam đối với Công ước Stockholm trong bối cảnh xu hướng quốc tế về quản lý và kiểm soát chặt chẽ các chất POP và các chất ô nhiễm khó phân hủy khác, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có các văn bản quy phạm pháp luật nội luật hoá các quy định của Công ước Stockholm. Theo các quy định này, Việt Nam sẽ tăng cường vai trò và trách nhiệm trong việc quản lý các chất POP đối với Công ước Stockholm.

Liên quan đến quản lý chất ô nhiễm khó phân huỷ (POP), ông Đào Duy Tám - Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, ngày 10/1/2022 Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, trong đó có quy định việc quản lý chất POP và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm hàng hóa, thiết bị có chứa chất ô nhiễm khó phân hủy trên cơ sở thực hiện các cam kết của Công ước Stockholm.

Tăng cường quản lý, kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu các chất ô nhiễm khó phân hủy và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa, thiết bị chứa chất ô nhiễm khó phân hủy.
Tăng cường quản lý, kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu các chất ô nhiễm khó phân hủy và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa, thiết bị chứa chất ô nhiễm khó phân hủy.

Để thực hiện đúng quy định trên, ông Đào Duy Tám mong muốn các đại biểu nắm vững các quy định liên quan đến các chứng từ phải nộp cho cơ quan hải quan khi làm thủ tục hải quan; các doanh nghiệp rà soát đối chiếu việc thực hiện các thủ tục hành chính như: Đăng ký miễn trừ, ghi nhãn, đánh giá sự phù hợp; trách nhiệm về sử dụng, kinh doanh các mặt hàng này, cũng như những vấn đề vướng mắc để cùng trao đổi, thống nhất thực hiện.

Cũng tại hội thảo này, đại diện Vụ Quản lý chất lượng môi trường (Tổng cục Hải quan) đã giới thiệu các quy định của Công ước Stockholm và Luật Bảo vệ môi trường 2020 về quản lý các chất ô nhiễm khó phân hủy; hướng dẫn thực hiện đăng ký miễn trừ chất POP; quản lý và kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu các chất ô nhiễm khó phân hủy và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa, thiết bị chứa chất ô nhiễm khó phân hủy.

Qua giới thiệu các quy định pháp lý trên, đại diện Vụ Quản lý chất lượng môi trường lưu ý, từ ngày 01/01/2023, thông báo chấp thuận đăng ký miễn trừ chất POP của Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ sở để cơ quan hải quan xem xét, cho phép làm thủ tục hải quan đối với chất POP…

Thảo luận và chia sẻ tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, để hướng tới lộ trình loại bỏ chất ô nhiễm khó phân hủy tại Việt Nam cần tăng cường các biện pháp quản lý, trách nhiệm trong quản lý sử dụng, kinh doanh của các doanh nghiệp đối với các mặt hàng này; đồng thời, đưa ra khuyến nghị về việc thay thế các chất POP trong các ngành/lĩnh vực sản xuất; thủ tục đăng ký miễn trừ chất POP...