Ngày 16/04/2019, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 22/2019/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 12/2015/TT-BTC ngày 30/1/2015 quy định chi tiết thủ tục cấp Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan; cấp và thu hồi mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan (ĐLLTTHQ); trình tự, thủ tục công nhận và hoạt động của đại lý làm thủ tục hải quan.

Việc ban hành Thông tư 22/2019/TT-BTC là bước tiếp nối của việc thực hiện mục tiêu tạo môi trường pháp lý thống nhất, đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động cung cấp dịch vụ  ĐLLTTHQ phát triển, đồng thời rà soát để sửa đổi, bổ sung một số nội dung cho phù hợp với thực tế phát sinh qua thời gian triển khai thực hiện.

Theo đó, Thông tư 22/2019/TT-BTC đã bổ sung quyền và trách nhiệm của chủ hàng tại Điều 14 “Khi phát sinh hợp đồng ĐLLTTHQ, chủ hàng thông báo danh sách ĐLLTTHQ được thay mặt chủ hàng khai và làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan trước khi ĐLLTTHQ thực hiện việc khai và làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Theo đó, Thông tư đã sửa đổi định nghĩa: ĐLLTTHQ là doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Hải quan, trong phạm vi được ủy quyền theo thỏa thuận trong hợp đồng ký với người có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu  thay mặt chủ hàng thực hiện toàn bộ hoặc một phần nghĩa vụ của người khai hải quan quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật Hải quan.

Việc thông báo danh sách ĐLLTTHQ thay mặt chủ hàng khai và làm thủ tục hải quan nhằm ngăn chặn nguy cơ đại lý lợi dụng thông tin của doanh nghiệp xuất nhập khẩu để làm thủ tục hải quan, nhằm thực hiện hành vi gian lận.

ĐLLTTHQ (người đại diện theo pháp luật hoặc người được người đại diện theo pháp luật ủy quyền theo quy định của pháp luật) phải ký hợp đồng đại lý với chủ hàng.

Người được cấp mã số nhân viên ĐLLTTHQ thực hiện việc khai và làm thủ tục hải quan trên cơ sở hợp đồng đại lý đã ký với chủ hàng. ĐLLTTHQ chỉ xuất trình hợp đồng đại lý cho cơ quan hải quan để xác định trách nhiệm của các bên khi có hành vi vi phạm pháp luật về hải quan.

Người đại diện theo pháp luật hoặc người được người đại diện theo pháp luật của ĐLLTTHQ ủy quyền theo quy định của pháp luật thực hiện việc ký tên, đóng dấu trên tờ khai hải quan và các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan khi thực hiện các công việc quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật Hải quan.

ĐLLTTHQ chỉ được khai và làm thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của chủ hàng sau khi chủ hàng thông báo cho cơ quan hải quan danh sách ĐLLTTHQ được thay mặt chủ hàng để làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của chủ hàng theo quy định tại khoản 6 Điều 14 Thông tư này...

Cùng với việc triển khai các quy định của Thông tư 22/2019/TT-BTC, mới đây, Tổng cục Hải quan đã ban hành công văn chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố tổ chức, triển khai thực hiện Kế hoạch phát triển và nâng cao chất lượng đại lý hải quan giai đoạn 2019 – 2022.

Theo đó, Tổng cục Hải quan đặt ra mục tiêu phát triển ĐLLTTHQ chuyên nghiệp, tin cậy, chất lượng, giữ vai trò ngày càng quan trọng trong hoạt động khai hải quan, làm thủ tục thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu.

Cụ thể, hoàn thiện chính sách, pháp luật về đại lý; tạo thuận lợi đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu thông qua đại lý; hỗ trợ đại lý nâng cao năng lực, chất lượng thực hiện thủ tục hải quan; thúc đẩy hợp tác phát triển đại lý giữa hải quan, doanh nghiệp, đại lý; minh bạch hóa hoạt động đại lý; nâng cao hiệu quả quản lý đại lý.

Cơ quan hải quan sẽ xây dựng mô hình hợp tác hải quan – đại lý – doanh nghiệp trong hỗ trợ, sử dụng, cung ứng dịch vụ đại lý; tổ chức các hoạt động tham vấn, đối thoại với ĐLLTTHQ – doanh nghiệp xuất nhập khẩu và các bên liên quan nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quá trình làm thủ tục hải quan…