Tăng công cụ giám sát
(Tài chính) Từ tháng 9/2013, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) chính thức vận hành Hệ thống công bố thông tin của công ty đại chúng (IDS). Đây là hệ thống không chỉ giúp doanh nghiệp (DN) công bố thông tin thuận lợi và tiết kiệm hơn mà còn giúp cơ quan quản lý tăng thêm khả năng giám sát thị trường.
Hệ thống IDS, một tiểu dự án nằm trong khuôn khổ dự án Phát triển thị trường vốn Việt Nam- VIE026, được triển khai từ năm 2011. Đây là bước tiến mới về ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý của ngành chứng khoán, được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xây dựng nghiêm túc, khẩn trương. Sau khi hoàn thành việc triển khai tập huấn cho các công ty đại chúng, đầu tháng 9/2013, Hệ thống đã chính thức thức được đưa vào vận hành.
Là hệ thống bắt buộc đối với các công ty đại chúng, hệ thống công bố thông tin IDS giúp thu nhận báo cáo của các công ty đại chúng, bao gồm: báo cáo tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh, các hoạt động của công ty liên quan đến mua bán chứng khoán, phát hành cổ phiếu… gửi đến UBCKNN dưới hình thức điện tử. Ngay sau khi nhận được, Hệ thống trên sẽ giúp cơ quan quản lý phân tích dữ liệu, đồng thời công bố nhanh nhất với công chúng và thị trường.
Đối với các công ty đại chúng, đây là hệ thống hoàn toàn miễn phí, thay thế hệ thống cũ (báo cáo bằng văn bản), giúp DN tiết kiệm chi phí và thời gian. Để sử dụng IDS, các DN chỉ phải thực hiện đăng ký người công bố thông tin và sẽ được cung cấp tài khoản IDS.
Sau khi hoàn chỉnh công đoạn này, DN có trách nhiệm phối hợp với Cục Công nghệ Thông tin - UBCKNN thiết lập môi trường kỹ thuật nhằm đảm bảo đường truyền an toàn, bảo mật, thông suốt các dữ liệu IDS. Khi cần công bố thông tin hoặc báo cáo cơ quan quản lý, DN sử dụng phần mềm thu nhận báo cáo cập nhật thông tin công ty, gửi báo cáo đã ký số về IDS.
Về phía UBCKNN, IDS cho phép cơ quan này tự động cập nhật theo đường điện tử dữ liệu gửi lên và phân tích các số liệu thống kê cần thiết. Sau khi được duyệt theo quy định, hồ sơ và các báo cáo của DN gửi lên sẽ được công bố trên website công bố thông tin của Ủy ban.
Ông Đoàn Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, UBCKNN cho biết, ngoài việc cho phép thu nhận dữ liệu điện tử từ các công ty đại chúng gửi đến, Hệ thống IDS còn cung cấp một module tự động để giúp UBCKNN kiểm tra dữ liệu, xử lý và lưu trữ dữ liệu, đồng thời hỗ trợ cán bộ nghiệp vụ của Ủy ban duyệt thông tin công bố của các công ty trước khi tự động thực hiện công bố thông tin trên Cổng thông tin điện tử của Ủy ban.
Hệ thống IDS còn có chức năng tổng hợp, thống kê theo các mẫu báo cáo, để phục vụ hoạt động quản lý và giám sát về công bố thông tin. Với cơ chế sao lưu, phục hồi dữ liệu tự động theo chu kỳ nhất định, Hệ thống IDS với các trang thiết bị lưu trữ hiện đại, có độ an toàn cao. Để đảm bảo an toàn, bảo mật cho các thông tin báo cáo, Hệ thống IDS áp dụng một loạt biện pháp bảo mật như trang bị các tính năng chống truy cập bất hợp pháp, thực hiện phân cấp, phân quyền người sử dụng, áp dụng chữ ký số công cộng, để đảm bảo tính pháp lý của các thông tin được gửi đi cũng như công bố chính xác và kịp thời...
Tăng công cụ giám sát thị trường
Rõ ràng, với sự triển khai Hệ thống IDS, DN nhận được tiện ích tiết kiệm thời gian và chi phí, còn cơ quan quản lý có thêm công cụ để thực hiện chức năng giám sát. Qua hệ thống tổng hợp, thống kê, các chuyên gia của UBCKNN dễ dàng sàng lọc các thông tin vi phạm, thông tin thiếu chính xác, minh bạch của DN để xử lý hoặc yêu cầu giải trình…
Việc “điện tử hóa” các cơ sở dự liệu thông tin cũng giúp công tác lưu trữ, đối chiếu các thông tin, chỉ số, sự kiện liên quan tới công ty đại chúng dễ dàng và thuận lợi hơn, từ đó góp phần vào phát hiện, theo dõi các chuyển động của DN, việc thực hiện những quy định liên quan đến chứng khoán và thị trường chứng khoán (TTCK) của DN niêm yết cũng như công ty đại chúng.
Hệ thống IDS được đưa vào vận hành đã góp phần tiết kiệm chi phí cho DN, đồng thời giúp cơ quan quản lý dễ dàng triển khai các nghiệp vụ phân tích, đánh giá dữ liệu nhằm phục vụ hiệu quả công tác quản lý và giám sát thị trường.
Trước đó, vào tháng 3/2013, UBCKNN cũng đã khai trương Hệ thống giám sát giao dịch chứng khoán (MSS) trên TTCK Việt Nam do Công ty Hệ thống Thông tin FPT triển khai, với nguồn vốn tài trợ từ Dự án Phát triển thị trường vốn Việt Nam của Chính phủ Luxembourg. Dự án này đã giúp Ủy ban đưa toàn bộ dữ liệu lịch sử từ năm 2008 vào hệ thống lưu trữ, giúp tăng khả năng phát hiện các giao dịch có tính nghi ngờ cao, rút ngắn thời gian rà soát, chuẩn bị dữ liệu phục vụ giám sát.
Theo bà Nguyễn Thị Liên Hoa, Phó Chủ tịch UBCKNN, Hệ thống MSS cùng với hệ thống IDS sẽ tập trung vào việc giám sát các giao dịch chứng khoán được thực hiện thông qua hệ thống giao dịch các sàn của HoSE, HNX và UPCoM.
Đặc biệt, Hệ thống MSS có chức năng thu thập dữ liệu từ các Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam; tạo các báo cáo, thống kê xác định trước cho người dùng của hệ thống MSS, đưa ra một số cảnh báo dấu hiệu giao dịch bất thường, hỗ trợ công tác giám sát giao dịch, hỗ trợ người dùng truy vấn dữ liệu thu thập được phục vụ công tác quản lý giám sát thị trường.
Bà Nguyễn Thị Liên Hoa khẳng định: “Việc nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tăng cường năng lực giám sát giao dịch chứng khoán đã được UBCKNN triển khai mạnh mẽ và hiệu quả. Điều này góp phần nâng cao tính minh bạch, công bằng của thị trường, phát hiện các giao dịch thao túng, nội gián và làm giá chứng khoán, tăng cường bảo vệ nhà đầu tư, góp phần xây dựng TTCK Việt Nam lành mạnh và minh bạch”.
