Bám sát định hướng Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2030, KBNN đã triển khai liên thông dữ liệu một số hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin và đã đạt những kết quả bước đầu.

Theo đó, đã giảm khối lượng công việc do không phải thao tác trên 2 hệ thống TABMIS và thanh toán với hệ thống ngân hàng; giảm khối lượng công việc do không phải triển khai quy trình trình chứng từ và hồ sơ; chuẩn hoá dữ liệu đầu vào, giúp giảm thiểu rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ cho đội ngũ công chức kiểm soát chi của hệ thống KBNN; Giảm áp lực lên các hệ thống công nghệ thông tin.

Bên cạnh kết quả tích cực trên, đội ngũ công chức kỹ thuật cũng được tăng cường năng lực làm chủ công nghệ tích hợp sâu, tạo đà cho việc liên thông dữ liệu trong giai đoạn chuyển đổi số mạnh mẽ hơn.

Nối tiếp thành quả đạt được trong thời gian qua, trong giai đoạn 2022-2025, việc liên thông dữ liệu số và quy trình số tiếp tục được hệ thống KBNN đặt ra như sau:

Thứ nhất, về liên thông dữ liệu số

Hệ thống KBNN sẽ tập trung thực hiện các nội dung cụ thể sau:

- Liên thông dữ liệu từ hệ thống của đơn vị sử dụng ngân sách với hệ thống công nghệ thông tin của KBNN.

- Liên thông dữ liệu hợp đồng điện tử và dữ kiệu chi ngân sách nhà nước giữa hệ thống của KBNN với hệ thống đấu thầu quốc gia.

- Liên thông dữ liệu kế hoạch đầu tư công và dữ liệu chi đầu tư công giữa hệ thống KBNN với hệ thống của Bộ Kế hoạch đầu tư.

- Liên thông dữ liệu hoá đơn điện tử hệ thống của Tổng cục Thuế với hệ thống của KBNN trong công tác kiểm soát chi nếu như có yêu cầu về bảng kê hoá đơn.

- Liên thông dữ liệu báo cáo tài chính nhà nước từ hệ thống của các đơn vị kế toán khu vực công với hệ thống Tổng kế toán của KBNN.

- Liên thông dữ liệu với các sở giao dịch chứng khoán và trung tâm lưu ký chứng khoán.

- Tăng cường liên thông dữ liệu thanh toán, thu ngân sách nhà nước với các ngân hàng.

Về liên thông quy trình số

Hệ thống KBNN sẽ tập trung thực hiện các nội dung cụ thể sau:

Thứ nhất, liên thông các bước phân bổ giao dự toán ở tất cả các đơn vị dự toán của 4 cấp ngân sách với các bước quy trình phân bổ mà cơ quan tài chính và/hoặc cơ quan đơn vị KBNN sẽ thực hiện đầy đủ trên nền tảng số.

Thứ hai, cung cấp các dịch vụ cơ bản về giám sát hoạt động nghiệp vụ chuyên ngành KBNN dựa vào dữ liệu số: (i) Cung cấp khả năng ngăn chặn rủi ro về thẩm quyền phê duyệt giao dịch dựa trên nhận dạng khuôn mặt sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo; (ii) Cung cấp khả năng cảnh báo về rủi ro cho công chức giao dịch kiểm soát chi ngân sách nhà nước trên cơ sở dữ liệu của các hệ thống công nghệ thông tin; (iii) Cung cấp dịch vụ tiện ích giám sát cơ bản về nghiệp vụ chi ngân sách nhà nước cho công chức thanh tra KBNN trên cơ sở dữ liệu của các hệ thống công nghệ thông tin; Cung cấp dịch vụ thông tin tổng thể về tình hình giao dịch quỹ ngân sách nhà nước, ngân quỹ nhà nước, huy động vốn, tài chính nhà nước… phục vụ giám sát điều hành chung của KBNN.

Thứ ba, hiện đại hoá sổ cái ngân sách và hoạt động nghiệp vụ KBNN.

Thứ tư, hiện đại hoá cam kết chi theo thông lệ quốc tế và triển khai quy trình kiểm soát chi trên nền tảng số đầy đủ.

Thứ năm, hiện đại hoá quản lý tài khoản kho bạc tập trung tại các Hội sở chính của các hệ thống ngân hàng.

Theo dự kiến, việc liên thông, kết nối này sẽ cho phép KBNN trong giai đoạn 2026-2030: Đẩy mạnh phân tích, quản lý rủi ro nghiệp vụ thông qua ứng dụng công nghệ thông tin và các thành quả công nghệ của trí tuệ nhân tạo, cũng như phân tích dữ liệu lớn; triển khai tổng hợp báo cáo quyết toán theo hướng tổng hợp từ dữ liệu số từ các cơ quan liên quan; triển khai lập báo cáo tài chính nhà nước theo hướng tiếp nhận số liệu tài chính chi tiết hơn từ các đơn vị; đẩy mạnh lưu trữ điện tử đáp ứng yêu cầu của pháp luật về văn thư lưu trữ, thay thế dần cho lưu trữ truyền thống; xây dựng và triển khai kho dữ liệu tập trung; đẩy mạnh cung cấp dữ liệu mở để tạo ra nhiều giá trị cho dữ liệu số và phái sinh nhiều dịch vụ mới.

Hành trình chuyển đổi số gồm các mặt cải cách chính sách và quy trình, cải cách tổ chức bộ máy, khâu thực hiện liên thông, kết nối dữ liệu trên nền tảng công nghệ hiện đại. Như vậy, ngoài tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin thì cần xây dựng một kế hoạch khả thi cho việc thực hiện Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2030, trong đó yếu tố thể chế, quy trình nghiệp vụ và tổ chức bộ máy, phát triển con người cần được đẩy mạnh, có như vậy mới đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 chuyển động như vũ bão hiện nay.

(*) Võ Thy Trang

(**) Bài đăng trên Tạp chí Tài chính số kỳ 1 tháng 3/2022.