Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường cho biết, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã đưa ra các giải pháp quyết liệt linh hoạt để tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, cũng như hỗ trợ tạo thuận lợi cho DN phục hồi sản xuất kinh doanh sau đại dịch.

Trong đó “Khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan” là một trong những chủ trương lớn của Chính phủ, Bộ Tài chính và ngành Hải quan nhằm thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ hàng năm. Chủ trương này cũng được quy định cụ thể tại Chiến lược phát triển hải quan đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022, phù hợp với chiến lược phát triển Chính phủ số nói chung, phát triển Hải quan số nói riêng cũng như xu thế của thế giới.

Theo thống kê, trong số hơn 190.000 DN có hoạt động xuất nhập khẩu được đánh giá trên hệ thống quản lý rủi ro thì có trên 10% DN tuân thủ ở mức trung bình và mức độ cao, chiếm trên 83% kim ngạch và tờ khai. Tuy nhiên, lại có đến 89% DN đang ở mức độ tuân thủ thấp hoặc không tuân thủ chiếm trên 16% kim ngạch và tờ khai xuất nhập khẩu. Điều này cho thấy, mức độ cần phải quan tâm đến nhóm DN tuân thủ thấp và không tuân thủ.

Với mong muốn đồng hành, hỗ trợ DN tự đánh giá được mức độ tuân thủ; từ đó có các hoạt động hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ, ngày 15/7/2022, Tổng cục Hải quan đã có Quyết định số 1399/QĐ-TCHQ ban hành Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan.

Theo đó, lợi ích mà Chương trình đem lại cho DN tham gia đó là giảm thời gian thông quan, giảm chi phí cho DN, DN được bố trí luồng riêng để hỗ trợ, được bố trí công chức hải quan giỏi nghiệp vụ hỗ trợ thủ tục hải quan; tăng tỷ lệ luồng xanh, giảm tỷ lệ luồng vàng và đỏ; cảnh báo các yếu tố tiềm ẩn rủi ro giúp cho DN, giảm thiểu tối đa vi phạm pháp luật hải quan.

“Đây là Chương trình thí điểm, nên việc lựa chọn đối tượng tham gia, cũng được cân nhắc kỹ lưỡng, giai đoạn đầu là khoảng hơn 266 DN với đầy đủ các loại hình nhà nước, DN FDI, DN nhỏ và vừa, các loại hình kinh doanh xuất nhập khẩu. Mục tiêu của Chương trình hướng đến là sau 2 năm triển khai, tất cả DN tham gia chương trình từng bước cải thiện mức độ tuân thủ (80% mức tuân thủ trung bình và cao)”, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường nhấn mạnh.

Để đạt được mục tiêu trên, các Cục Hải quan địa phương ngoài việc chủ động hướng dẫn, tuyên truyền, hỗ trợ các DN tự nguyện tuân thủ, sự phối hợp chặt chẽ từ Tổng cục Hải quan đến Cục Hải quan địa phương và đến từng chi cục sẽ đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong việc tạo thuân lợi cho các DN tham gia Chương trình.

Cục Quản lý rủi ro là đơn vị đầu mối phối hợp với các vụ, cục thuộc Tổng cục Hải quan cũng như các Ban của VCCI và các Hiệp hội DN kịp thời tổng hợp các vướng mắc, hướng dẫn cụ thể, điều phối chung để chương trình đạt được mục tiêu đề ra.

Việc triển khai "Chương trình hỗ trợ, khuyên khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật” trước hết đem lại lợi ích cho DN và cộng đồng DN; đồng thời, nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan hải quan và các cơ quan quản lý nhà nước tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Do vậy, các DN vừa có lợi ích, đồng thời cũng cần phải có nghĩa vụ chấp hành đúng pháp luật bằng việc phối hợp chặt chẽ với cơ quan hải quan để đánh giá lại thực trạng của việc tuân thủ pháp luật hải quan nhằm chỉ rõ các yếu tố, nguyên nhân ảnh hưởng đến việc tuân thủ; từ đó có chiến lược cụ thể từng bước cải thiện tiến tới xây dựng kế hoạch tự nguyện tuân thủ.

Cũng tại Hội nghị, đại diện USAID tại Việt Nam cho biết: Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ với tổng vốn hơn 21,7 triệu USD thời gian thực hiện trong 5 năm (2018 - 2023) nhằm hỗ trợ Chính phủ Việt Nam áp dụng cách tiếp cận dựa trên quản lý rủi ro đối với thủ tục hải quan và kiểm tra chuyên ngành, từ đó tăng cường việc thực thi Hiệp định thương mại tự do của Tổ chức Thương mại thế giới...