Bà Hà Thị Nguyệt Thu, đại diện Cục SHTT (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, hiện nay tình hình kinh tế phát triển, hội nhập rất nhanh, thị trường luôn mở rộng, dẫn đến khả năng cạnh tranh giữa các nhà sản xuất hàng hóa luôn khốc liệt, đòi hỏi DN phải chủ động đăng ký sở hữu trí tuệ để giữ bản quyền nhưng nhiều DN hiện chưa quan tâm đến vấn đề này.

Theo bà Thu, từ năm 2006-2016 lượng đơn đăng ký SHTT của các DN đạt 104.275 đơn, bình quân mỗi năm số đơn nhận được tăng từ 10-15%. So với nước ngoài, lượng đơn đăng ký SHTT hàng hóa của Việt Nam còn thấp, cụ thể như lĩnh vực sáng chế đơn của người Việt Nam chỉ chiếm 9,5% trên tổng lượng đơn đã nộp để giữ bản quyền SHTT.

Theo Chánh văn phòng Bảo hộ giống cây trồng (Bộ NN&PTNN) Nguyễn Thanh Minh, văn phòng chính thức nhận đơn đăng ký bảo hộ giống từ năm 2004. Trong 3 năm đầu mỗi năm nhận chưa tới 10 đơn đăng ký. Năm 2007, khi Việt Nam trở thành thành viên Hiệp hội quốc tế về Bảo hộ giống cây trồng (UPOV), số đơn đăng ký tăng lên.

Trong năm 2016, văn phòng đã nhận được 185 đơn đăng ký, riêng 8 tháng đầu năm 2017 đã có 199 đơn đăng ký. Theo ông Minh, lượng đơn văn phòng nhận được hàng năm so với tình hình thực tế trong việc nhân giống, lai tạo, bảo tồn giống cây trồng mà các DN, nhà nông làm được tỷ lệ còn rất thấp.

Do không quan tâm đến việc đăng ký bảo hộ quyền SHTT cho hàng hóa, nhiều thương hiệu sản phẩm có giá trị đã bị người khác chiếm đoạt và mức thiệt hại cho nhà sản xuất là không hề nhỏ. Chưa nói đến việc thương hiệu sản phẩm bị chiếm đoạt hoàn toàn do nhà sản xuất chưa đăng ký bản quyền SHTT, chỉ riêng việc thương hiệu bị làm nhái mấu mã, bao bì cũng đã làm cho DN “lên bờ xuống ruộng” vì hàng dởm chiếm thị phần, mất nhiều khách hàng, thậm chí là mất luôn thị trường.

Đại diện Công ty Liên doanh bột Quốc tế cho biết, nhãn hàng bột bánh xèo “Hương Xưa” của công ty vừa bị một DN “nhái” kiểu dáng và mẫu mã với nhãn hiệu là “Hương Quê” khiến cho người tiêu dùng nhầm lẫn, DN mất doanh thu. Để bảo vệ thương hiệu, công ty đã vất vả kiện tụng suốt 9 tháng mới thành công.

Phó Chi cục QLTT TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Bách nhìn nhận, hiện nay phương thức, thủ đoạn sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái rất tinh vi và ngày càng diễn biến phức tạp. Chỉ tính riêng nửa đầu năm 2017, lực lượng QLTT TP. Hồ Chí Minh đã phát hiện 310 vụ hàng giả, xâm phạm nhãn hiệu, giá trị hàng hóa vi phạm 2,8 tỷ đồng.

Trong các vụ hàng giả, vi phạm SHTT đã bị xử lý, các sản phẩm có thương hiệu càng lớn càng bị xâm phạm. Cụ thể như nhãn hàng Chenel có 57 vụ vi phạm, Louis Vuitton 20 vụ, Nike và Adidas 61 vụ, Polo 5 vụ…

Hàng giả, hàng nhái xuất hiện nhiều trên thị trường và diễn biến ngày càng phức tạp do đâu? Trưởng phòng Pháp chế và Chính sách Cục SHTT Nguyễn Văn Bảy - cho rằng, mặc dù hệ thống SHTT Việt Nam đã tiến gần hơn với hệ thống sở hữu trí tuệ của các nước nhưng việc thực thi các chính sách hỗ trợ cho hoạt động sáng tạo chưa được chú trọng.

Mặt khác, do công tác phối hợp trong việc xây dựng, soạn thảo các văn bản chưa chặt chẽ, dẫn đến các quy định còn có những mâu thuẫn khi thực thi. Từ đó, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật SHTT hiện tại nội dung chưa rõ ràng, gây khó khăn trong việc tiếp cận các cơ quan quản lý, cũng như DN. Theo ông Bảy, các cơ quan có thẩm quyền xử phạt hành chính hiện còn quá nhiều đầu mối, trong khi năng lực lại hạn chế, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến kết quả đã xử lý chưa thuyết phục.

Phó Cục trưởng Cục SHTT Lê Ngọc Lâm - cho rằng, cần phải hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực SHTT. Theo ông Lâm, mục tiêu mà chính sách đặt ra là tạo dựng một khung pháp lý vững chắc cho cả hệ thống, từ khâu khuyến khích, tạo lập quyền, cho tới việc xác lập, bảo vệ và khai thác hiệu quả quyền SHTT.