Thuốc lá điện tử bị bỏ ngỏ
Thuốc lá điện tử được giới trẻ xem là sản phẩm công nghệ và ngày càng phổ biến nhưng chưa có cơ quan chức năng nào cấp phép hay quản lý.
Nghiên cứu mới đây cho thấy hút thuốc lá điện tử thường xuyên từ 3 đến 6 năm có nguy cơ mắc ung thư phổi. Nguyên nhân là do hơi thuốc lá điện tử chứa thành phần nicotine có thể gây ung thư phổi cũng như các tổn thương tiền ung thư trên bàng quang, ADN tổn thương. Đến nay, Mỹ đã ghi nhận hơn 1.000 trường hợp mắc các bệnh liên quan đến phổi do ảnh hưởng từ thuốc lá điện tử, trong đó 22 người đã tử vong.
Sự tràn lan của thuốc lá điện tử có hương vị hay còn gọi là VAPE càng khiến sự bùng nổ sử dụng thuốc lá điện tử trong lứa tuổi thanh thiếu niên khó kiểm soát hơn. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ đang hoàn thiện hướng dẫn loại bỏ tất cả các loại VAPE để ngăn người chưa đủ tuổi sử dụng. Nhiều bang tại Mỹ - trong đó có New York, Massachusetts, Rhode Island, California - đã cấm VAPE, gỡ bỏ quảng cáo và các sản phẩm này khỏi kệ. Ngày 18-9 vừa qua, Ấn Độ cũng đã cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử.
Tại Việt Nam, thuốc lá điện tử nói chung và VAPE nói riêng vài năm gần đây ngày càng phổ biến do giá bán giảm gần một nửa so với trước và việc tìm mua khá dễ dàng. Nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, xem thuốc lá điện tử, VAPE như một món hàng công nghệ với thiết kế thời trang. Để bán được hàng, người bán quảng cáo thuốc lá điện tử là sự thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống, chúng chứa ít nicotine nên không gây nghiện và độc hại. Đặc biệt, VAPE có mùi hương dễ chịu, không hôi, không bị đổi màu răng, da không bị khô và vàng màu, không ám mùi làm ảnh hưởng đến người xung quanh. Từ đó, VAPE trở thành một trào lưu, thú chơi để một số người chứng tỏ bản thân.
Chính việc quảng cáo gây hiểu nhầm như là không gây hại và có tác dụng thay thế thuốc lá thông thường, Bộ Y tế đang xem xét đề xuất với Chính phủ cấm hoàn toàn việc sử dụng các loại thuốc lá điện tử.
Phóng viên Báo Người Lao Động đã khảo sát các khu vực chuyên bán thuốc lá ở quận 3, 5 tại TP. Hồ Chí Minh và nhận thấy có rất nhiều điểm bán thuốc lá điện tử, loại sử dụng bằng tinh dầu hoặc từ thuốc lá điếu với đủ kiểu dáng, màu sắc, chức năng…
Trên một số trang thương mại điện tử, sản phẩm này được rao bán dưới dạng từng bộ phận linh kiện rời, người mua lắp ráp lại thành sản phẩm hoàn chỉnh với giá bán chỉ khoảng vài trăm ngàn đồng. Trong khi đó, nhiều trang web được lập ra và bày bán đủ loại thuốc lá điện tử nguyên bộ với giá từ vài trăm ngàn đồng cho đến vài triệu đồng. Bên cạnh đó, còn bán nhiều loại tinh dầu với đủ hương vị, các phụ kiện như bao da, adapter, hộp sạc rời, tẩu rời, cáp sạc, tăm bông chuyên dụng, dung dịch vệ sinh, giấy thấm dầu... Những sản phẩm đều được giới thiệu là hàng xách tay từ Âu, Mỹ, Nhật, Nga, Trung Quốc...
Ông Huỳnh Tuấn Phát - chủ một shop mua bán thuốc lá điện tử ở quận 1, TP. Hồ Chí Minh- cho biết thuốc lá điện tử sử dụng tinh dầu hay VAPE hiện bán rất chạy, vì được người chơi xem là đẳng cấp, khi hút nhả ra rất nhiều khói kèm mùi thơm theo sở thích. Tiêu chí dân chơi lựa chọn sản phẩm này đầu tiên là khói, kế đến là mùi, vị và hàm lượng nicotine.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, đại diện Tổng cục QLTT cho biết hiện chưa có quy định riêng về quảng cáo, kinh doanh thuốc lá điện tử mà mới chỉ có quy định về thuốc lá truyền thống. Nguyên nhân do cơ quan quản lý còn lúng túng trong việc xếp thuốc lá điện tử vào nhóm hàng hóa nào để có quy định quản lý cho phù hợp.
Còn theo đại diện Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, các loại thuốc lá điện tử bán trên thị trường chủ yếu là hàng xách tay, được phép xách về mỗi người 2 cây miễn thuế, chứ chưa có sản phẩm nhập khẩu chính thức nên không có cơ sở tính thuế.
Các sàn luôn tuân thủ quy định?
Sendo cho biết với loại hình kinh doanh trực tuyến, nhà nước có quy định nhiều nhóm sản phẩm cấm bán, trong đó có thuốc lá điện tử. Do đó, Sendo thực hiện nghiêm túc quy định, cấm hoàn toàn các từ khóa liên quan đến sản phẩm này ở trên sàn. Tương tự, Shopee cũng kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm không có sản phẩm thuốc lá điện tử hoặc các phụ kiện liên quan được xuất hiện trên các gian hàng. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một số gian hàng lách luật bán linh kiện, phụ kiện tháo rời liên quan đến thuốc lá điện tử khiến hệ thống không phát hiện được.