Theo báo cáo Quy hoạch điện VII, nhu cầu điện toàn quốc được dự báo sẽ tăng gần 10%/năm trong giai đoạn 2016-2020. Cân đối trữ lượng tài nguyên cho thấy bên cạnh những nguồn năng lượng hóa thạch, Việt Nam phải sớm tính tới việc khai thác các nguồn năng lượng mới, nhất là nguồn điện gió, điện sinh khối, đặc biệt là năng lượng điện mặt trời....

Theo thống kê, Việt Nam có tổng số giờ nắng trong năm từ 1.400-3.000 giờ, tổng lượng bức xạ trung bình khoảng 230-250 kcal/cm2 – đây là mức khá cao trên thế giới, có thể phục vụ đắc lực cho các nhu cầu phát điện phục vụ sản xuất và tiêu dùng phục vụ gia đình,... do vậy, tăng cường sử dụng điện bằng năng lượng mặt trời là một hướng đi đúng đắn.

Sử dụng năng lượng mặt trời trong tiêu dùng của người dân

Độ mươi năm trở lại đây, nhiều hộ gia đình đã sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời (nhất là các tỉnh phía Nam, có thời lượng nắng nóng kéo dài hơn). Bình nước nóng này là thiết bị hấp thu năng lượng mặt trời qua ống thu nhiệt thủy tinh chân không hoặc tấm thu nhiệt, biến đổi quang năng thành nhiệt năng để đun nóng nước, phục vụ sinh hoạt hàng ngày.

Có rất nhiều yếu tố để thúc đẩy người dân lựa chọn dùng loại bình nước nóng này do vậy có những ưu thế như không tốn điện, luôn có nước nóng để dùng, không có tiếng ồn, độ bền cao, chi phí bảo trì thấp. Cụ thể:

- An toàn tuyệt đối: Không lo điện giật, cháy nổ;

- Tiết kiệm đáng kể: Nếu sử dụng bình nước nóng chạy bằng điện thông thường thì sau 2-3 năm sẽ phải chi phí cả tiền điện và lắp đặt máy quãng 10 triệu đồng, tương đương với việc lắp đặt hệ thống máy nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời 150 lít Megasun KAE ngay từ đầu. Với chi phí phải bỏ ra ban đầu cao gấp 2-3 lần so với bình nước nóng sử dụng điện, nhưng chỉ sau khoảng 2-3 năm sử dụng, số tiền điện tiết kiệm được không những sẽ đủ bù chi phí đầu tư ban đầu mà còn tiếp tục sử dụng lâu dài nữa;

- Tiện nghi: Có thể thiết kế hệ thống đường ống nước nóng sử dụng cho các nhu cầu như làm bếp, tắm, giặt… và sử dụng hàng ngày, vì nước được làm nóng liên tục khi trời có nắng, ngay cả khi trời ít nắng vẫn duy trì được lượng nước ấm đủ dùng do bình giữ được nhiệt trong vài ngày;

- Tạo môi trường trong lành: Không phát thải khí CO2.

Đẩy nhanh tiến độ sử dụng năng lượng mặt trời trong sản xuất

Hệ thống máy nước nóng năng lượng mặt trời ngày nay không chỉ được dùng trong sinh hoạt gia đình mà còn ứng dụng trong các xí nghiệp, nhà máy và tất cả các nhu cầu gia nhiệt khác đem lại hiệu quả kinh tế cao, hoàn vốn nhanh.

Hiện chúng ta chưa có công nghệ sử dụng điện bằng năng lượng mặt trời, các dự án chạy điện chủ yếu là thí điểm, chưa nối lưới, chưa có dự án thương mại do trở ngại lớn về giá thành ban đầu cao, suất đầu tư lớn và chưa có cơ chế riêng về giá bán để đảm bảo thu hút đầu tư trong lĩnh vực này.

Gần đây, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo Bộ Công Thương xây dựng các cơ chế đi trước, tạo tiền để đẩy mạnh việc khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, trong đó có năng lượng mặt trời để phát điện. Chủ trương của Chính phủ là giúp các dự án, các chương trình khai thác, sử dụng điện mặt trời được hưởng ưu đãi về đầu tư, giá điện và thuế,...

Theo đề án đang trong quá trình khởi thảo, cơ chế điện mặt trời sẽ quy định về quy hoạch, mục tiêu cho phát triển điện mặt trời, đầu tư nối lưới, các vấn đề liên quan đến khởi công, vận hành, chấm dứt thực hiện dự án.

Trong chính sách hỗ trợ, các nhà quản lý sẽ quy định trách nhiệm mua bán điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới, các ưu đãi về vốn đầu tư, thuế, về đất đai. Đặc biệt sẽ có khung giá bán điện nối lưới và những ưu đãi hỗ trợ đối với các dự án không nối lưới.

Chính sách này, nhất là vấn đề giá sẽ được nghiên cứu kỹ tình hình thực tế, tham khảo kinh nghiệm các nước phát triển trong lĩnh vực này trên thế giới và trong khu vực, đảm bảo thu vốn và cung cấp nguồn điện giá rẻ cho người dân.

Hy vọng, chúng ta sẽ sớm xây dựng được lưới điện sử dụng năng lượng mặt trời, đem lại lợi ích to lớn cho quốc kế, dân sinh.