Phóng viên Báo Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Mạc Quốc Anh (ảnh), Tổng Thư ký kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ Hà Nội xoay quanh vấn đề này.

Để thực hiện Chính phủ điện tử theo yêu cầu của Nghị quyết 35/2016/NQ-CP của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020, một trong những yêu cầu với Bộ Tài chính đó là phải đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có việc ngành Thuế phải thực hiện hoàn thuế GTGT điện tử. Đến nay, sau gần nửa năm thí điểm tại 13 tỉnh, thành, chương trình hoàn thuế điện tử sắp được triển khai trên toàn quốc. Ông đánh giá như thế nào về ứng dụng này?

Trước đây, thông thường DN mất khá nhiều thời gian khi thực hiện hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) do cơ quan Thuế chưa sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin. Cá biệt có những DN mất nhiều tháng nếu có vướng mắc về hồ sơ giấy tờ, thậm chí có những DN mất đến cả năm. Để hoàn thuế nhanh phải là những DN lớn có uy tín hoặc có lực lượng cán bộ làm công tác tài chính tốt và bài bản. Còn những DN không có cán bộ chuyên trách hoặc không nắm vững các thủ tục, chính sách hoàn thuế thì việc thực hiện có thể mất thời gian khá lâu. Do vậy nhiều DN tỏ ra khá chán nản trong khâu này.

Hiện nay ngành Thuế đã thực hiện thí điểm hoàn thuế điện tử tại 13 tỉnh, thành phố trên cả nước với kỳ vọng phần mềm quản lý thuế điện tử sẽ giúp việc xử lý các hồ sơ hoàn thuế nhanh hơn, chính xác hơn. Khi sử dụng ứng dụng này, tôi nghĩ DN sẽ tiết kiệm được không ít thời gian và chi phí đi lại bởi nếu như trước đây hầu hết DN sử dụng excel, văn bản, giấy tờ thì nay tất cả các quy trình đều được xử lý trên hệ thống điện tử và gần như tự động. DN chỉ cần ngồi tại văn phòng, tại nhà cũng có thể làm các thủ tục hoàn thuế thay vì phải đến bộ phận một cửa. Đặc biệt, tôi nghĩ các DN FDI có nhiều lợi ích bởi họ đã sử dụng hệ thống này thành thục tại các nước khác.

Theo tôi, khi hoàn thuế nhanh sẽ giúp Nhà nước tăng thu ngân sách. Tiền hoàn thuế cũng là một khoản tiền đáng kể để DN có thể tái đầu tư, hoạt động kinh doanh cũng như dùng các khoản đó để đảm bảo ổn định DN, phục vụ quay vòng sản xuất. Với DN hoàn thuế cũng là tiền, là “máu” của DN, tiền càng được quay vòng, lưu thông nhanh bao nhiêu thì DN sẽ càng phát triển lớn mạnh bấy nhiêu, từ đó đóng góp cho ngân sách ngày càng nhiều. Chính việc này sẽ tạo môi trường kinh doanh thông thoáng cho DN.

Hà Nội là một trong những tỉnh, thành đầu tiên thí điểm ứng dụng hoàn thuế GTGT. Vậy phản hồi của các DN đã sử dụng như thế nào, thưa ông?

Đối với các DN trên địa bàn Hà Nội, chúng tôi đánh giá cao việc làm này do không mất thời gian, chi phí và nhân lực để làm các thủ tục liên quan đến hoàn thuế.

Về trang thiết bị điện tử để thực hiện hoàn thuế điện tử cũng không phải là khó khăn lớn với DN bởi hầu hết DN đã được đầu tư công nghệ, đặc biệt là các phần mềm kế toán tương thích với ứng dụng. Theo khảo sát của chúng tôi với những DN đã thực hiện hoàn thuế điện tử, không kể các chi phí liên quan, DN đã tiết giảm, tiết kiệm được đến 50% nhân lực. Hơn nữa, từ khi bắt đầu thực hiện, cơ quan Thuế liên tục tổ chức tập huấn, hướng dẫn để DN có thể dễ dàng trong tiếp cận, sử dụng thuần thục hơn ứng dụng mới này của ngành Thuế.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của chúng tôi, đến nay vẫn còn khó khăn trong việc đồng bộ hóa giữa các cơ sở mạng. Đây là vấn đề mang tính kĩ thuật nên tôi nghĩ cũng cần có thời gian để khắc phục.

 Để ứng dụng hoàn thuế GTGT điện tử thực sự trở thành một ứng dụng thiết thực, góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, theo ông, thời gian tới ngành Thuế cần phải làm những gì?

Dù khi sử dụng ứng dụng hoàn thuế điện tử các thủ tục đã được tiết giảm và đơn giản đi khá nhiều, song nhiều DN phản hồi, thủ tục tại nhiều khâu vẫn còn rườm rà, rắc rối. Đứng trên phương diện của DN chúng tôi mong thủ tục càng đơn giản, nhanh gọn càng tốt. Muốn như vậy, tôi kỳ vọng ngành Thuế sẽ thường xuyên tiếp xúc, lấy ý kiến của DN hơn nữa để chúng tôi có thể đóng góp ý kiến xem cần tiết giảm những thủ tục nào, ở khâu nào, cần sửa đổi những gì để ứng dụng ngày càng hoàn thiện và thân thiện hơn với cộng đồng DN bởi mong muốn của DN đơn giản là thủ tục hành chính chỉ nên chiếm một phần nhỏ trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Hơn nữa, ngoài đầu tư về phía cơ sở hạ tầng kĩ thuật, ngành Thuế cũng phải chuẩn bị kĩ lưỡng, đào tạo cho các cán bộ thuế. Hệ thống “siêu” mà người vận hành không “siêu” thì sẽ khó triển khai.

Ngành Thuế cũng nên phổ biến thêm tới các đại lý thuế bởi một bộ phận DN nhỏ và vừa chưa có cán bộ chuyên trách về tài chính kế toán, do vậy họ cần những “cánh tay nối dài” như đại lý thuế để được hướng dẫn.

DN chúng tôi cũng mong muốn ứng dụng hoàn thuế GTGT điện tử sẽ sớm được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, bởi vì nhiều DN tại Hà Nội đang có các đại lý, chi nhánh tại các tỉnh, thành phố khác. Khi ứng dụng này được triển khai đồng bộ hoạt động hoàn thuế cũng sẽ thông suốt hơn.

 Xin cảm ơn ông!