Phóng viên: Ngay từ đầu năm 2016, Chính phủ đã có các biện pháp quyết liệt thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2016 - 2020. Về phần Kho bạc Nhà nước (KBNN), xin bà điểm qua một vài nét chính về hoạt động của hệ thống KBNN trong thực hiện các mục tiêu, giải pháp đã đề ra trong năm qua?

Bà Trần Thị Kim Vân: Ngay từ đầu năm 2016, căn cứ Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ, Chương trình hành động của Bộ Tài chính và mục tiêu Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020, hệ thống KBNN đã xác định 06 nhóm nhiệm vụ trọng tâm và 04 nhóm giải pháp để triển khai thực hiện quyết liệt trong năm 2016. Theo đó, toàn hệ thống KBNN đã hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác năm 2016, với một số kết quả nổi bật như sau:

Thứ nhất, tập trung nguồn lực, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan triển khai và hoàn thành 31 đề án, chính sách; triển khai theo đúng tiến độ 02 đề án, chính sách của năm 2016 theo kế hoạch công tác như:

Trình Bộ Tài chính để trình Chính phủ ban hành Nghị định 24/2016/NĐ-CP ngày 05/4/2016 quy định chế độ quản lý ngân quỹ nhà nước, tạo cơ sở pháp lý cao cho việc thực hiện quản lý quỹ NSNN, quỹ dự trữ tài chính, tiền và tài sản của Nhà nước bằng đồng Việt Nam cũng như ngoại tệ;

Chủ động xây dựng trình Bộ Tài chính ban hành 03 thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 24/2016/NĐ-CP, tạo khuôn khổ pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho KBNN thực hiện chức năng quản lý ngân quỹ nhà nước kể từ ngày 01/01/2017; hoàn thành xây dựng Kế hoạch phát triển hệ thống KBNN giai đoạn 2016-2020...

Thứ hai, chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan thu trên địa bàn thực hiện có hiệu quả các giải pháp, biện pháp theo chỉ đạo của Bộ Tài chính và của địa phương trong công tác tổ chức thu, trao đổi, cung cấp thông tin, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.

Thứ ba, trong bối cảnh cơ chế chính sách liên quan đến quản lý tài chính nói chung, quản lý kiểm soát chi thường xuyên và quản lý đầu tư xây dựng cơ bản nói riêng có nhiều thay đổi, điều chỉnh theo quy định tại Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng, Luật NSNN, hệ thống KBNN đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và đơn vị sử dụng ngân sách trong việc tháo gỡ những vướng mắc khi thực hiện dự toán NSNN năm 2016, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tích cực để góp phần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư, đáp ứng kịp thời nhu cầu chi tiêu của các đơn vị sử dụng ngân sách, song vẫn đảm bảo quản lý chặt chẽ các khoản chi NSNN.

Bên cạnh đó, KBNN còn triển khai quyết liệt nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2016 như: Chủ động rà soát, nắm vững tình hình giải ngân vốn đầu tư kế hoạch năm 2016 của từng dự án; phối hợp với các đơn vị liên quan tìm hiểu nguyên nhân vướng mắc; thông báo số liệu giải ngân đến các chủ đầu tư trên địa bàn; tổ chức các hội nghị tọa đàm để trao đổi, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân...

Tính đến hết niên độ ngân sách 2016, số liệu kiểm soát chi qua KBNN đạt 785.386 tỷ đồng (không bao gồm chi trả nợ, viện trợ, cho bổ sung quỹ dự trữ tài chính, dự phòng) bằng 93,8% dự toán năm (đối với chi thường xuyên) và ước đạt 278.757,9 tỷ đồng bằng 82,4% so với kế hoạch năm (đối với chi đầu tư xây dựng cơ bản).

Thông qua công tác kiểm soát chi NSNN, các đơn vị KBNN đã phát hiện và yêu cầu bổ sung hồ sơ thanh toán ước khoảng 29.762 khoản chi chưa đủ thủ tục theo quy định và số tiền ước từ chối thanh toán là 43 tỷ đồng (đối với chi thường xuyên) và ước từ chối thanh toán khoảng 145 tỷ đồng (đối với chi đầu tư).

Thứ tư, đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan thực hiện tổng hợp, lập báo cáo quyết toán NSNN năm 2014 trình các cơ quan có thẩm quyền đảm bảo tiến độ, chất lượng và được Quốc hội nhất trí phê chuẩn Báo cáo quyết toán NSNN năm 2014; từ đó, tích lũy được nhiều kinh nghiệm, chủ động chuẩn bị cho công tác quyết toán NSNN năm 2015 và các năm tiếp theo.

Thứ năm, KBNN đã luôn bám sát các diễn biến của thị trường, tranh thủ các điều kiện thuận lợi cho công tác huy động vốn. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan, chủ động tham mưu, báo cáo với Bộ Tài chính nhiều giải pháp tích cực nhằm huy động tối đa nguồn vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển. Đến nay, hệ thống KBNN đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ này theo Nghị quyết của Quốc hội giao.

Hệ thống KBNN đã và đang đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa trong các hoạt động nghiệp vụ... xin bà cho biết điều này có ý nghĩa như thế nào đối với hệ thống KBNN nói riêng và người dân, các đơn vị sử dụng NSNN khi đến giao dịch nói chung?

Với việc đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa trong các hoạt động nghiệp vụ của hệ thống KBNN, về phía người dân và đơn vị sử dụng NSNN, có thể thấy, quy trình, thủ tục thu nộp NSNN (hoặc thu phạt vi phạt hành chính) được đơn giản hóa, giảm thiểu thời gian và thủ tục nộp NSNN;

Thời gian và địa điểm thực hiện nghĩa vụ nộp NSNN cũng được mở rộng (người nộp có thể thực hiện nộp tiền tại nhiều địa điểm khác nhau, nơi có trụ sở KBNN hoặc chi nhánh, điểm giao dịch của ngân hàng thương mại (NHTM); hoặc có thể nộp tiền ngoài giờ hành chính, nộp vào ngày nghỉ). Điều này giúp giảm thiểu việc nộp bằng tiền mặt, từng bước đẩy mạnh việc sử dụng các dịch vụ thu nộp NSNN văn minh, hiện đại do các ngân hàng cung cấp (nộp qua Internet Banking, ATM...).

Thông tin, dữ liệu về thu NSNN giữa KBNN - Tổng cục Thuế - Tổng cục Hải quan - NHTM - người nộp thuế đã được thống nhất và đối chiếu đầy đủ, kịp thời; khắc phục cơ bản tình trạng chuyển chứng từ thu NSNN từ các NHTM về KBNN và các cơ quan thu bị thiếu hoặc bị sai thông tin, qua đó, giúp cho người nộp NSNN giảm thiểu thời gian chờ đợi, hạn chế ảnh hưởng đến công việc của người dân, đơn vị sử dụng NSNN.

Việc kết nối thông tin, dữ liệu đã giảm bớt khâu trung gian (đơn vị sử dụng ngân sách), rút ngắn thời gian thanh toán, đảm bảo tính công khai, minh bạch, đơn giản hoá thủ tục, tạo thuận lợi, giảm thời gian, công sức cho các cá nhân, đơn vị. Bên cạnh đó, thông qua công tác phối hợp thu NSNN giữa KBNN với các NHTM, nhiều khoản thu được ủy nhiệm thu qua ngân hàng với nhiều hình thức thu nộp đa dạng, hiện đại đã tạo thuận lợi rất lớn cho người dân, đơn vị trong quá trình thực hiện nghĩa vụ nộp NSNN...

Về phía hệ thống KBNN, việc triển khai thanh toán song phương điện tử và phối hợp thu NSNN đã giúp cho việc điều hành ngân quỹ nhà nước phân tán theo từng tài khoản của các đơn vị KBNN địa phương chuyển sang tập trung theo tài khoản chính của KBNN tại từng hệ thống ngân hàng. Nhờ vậy, ngân quỹ nhà nước từng bước được tập trung về trung ương.

Qua đó, một mặt, nâng cao được khả năng thanh khoản của toàn hệ thống KBNN; mặt khác, đáp ứng được đầy đủ các nhu cầu chi tiêu của NSNN và các đơn vị giao dịch, đồng thời, làm tiền đề cho việc thực hiện cải cách quản lý ngân quỹ theo định hướng, mục tiêu hiệu quả nhằm thực hiện Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020.

Các đơn vị KBNN, cơ quan Thuế, Hải quan có thể chia sẻ và được cung cấp các thông tin về người nộp thuế và các ngân hàng, phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN an toàn và hiệu quả. Việc thực hiện thanh toán qua Thẻ chi tiêu công đối với các khoản mua sắm sử dụng vốn NSNN, (trừ các khoản mua sắm phải tổ chức đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu), đã góp phần tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt qua hệ thống KBNN cũng như trong nền kinh tế...

Năm 2016, mặc dù nền kinh tế trong nước tiếp tục gặp nhiều khó khăn, song, công tác phát hành trái phiếu chính phủ của hệ thống KBNN vẫn đạt những kết quả rất tích cực. Bà có thể cho biết rõ hơn về những nỗ lực của KBNN trong việc triển khai công tác này?

Để đảm bảo cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế và tỷ lệ bội chi NSNN, nhiệm vụ huy động vốn năm 2016 đặt ra khá cao (khoảng 400.000 tỷ đồng). Trong đó, huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP) là 286.600 tỷ đồng (tăng khoảng 12% so với năm 2015).

Dưới sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Tài chính, bám sát các diễn biến của thị trường, trên cơ sở kế hoạch nhiệm vụ huy động vốn cả năm, hàng quý, KBNN đã xây dựng lịch biểu phát hành chi tiết hàng năm, kế hoạch phát hành hàng quý và năm, công bố rộng rãi trên website của KBNN và các đơn vị có liên quan.

KBNN đã chủ động, linh hoạt trong công tác tổ chức các phiên đấu thầu; Điều chỉnh tăng tần suất hoặc phát hành thêm trái phiếu (phiên buổi chiều) sau phiên đấu thầu chính (buổi sáng) vào thời điểm thuận lợi, để đảm bảo khối lượng vốn cho NSNN và điều hành nguồn cung trái phiếu ra thị trường đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư, tăng khả năng thu hút vốn cho NSNN.

Đồng thời, KBNN đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan trong công tác phát hành trái phiếu, nhất là trong quá trình tìm kiếm, mở rộng cơ sở nhà đầu tư. Theo đó, năm 2016, đã nâng tỷ trọng đầu tư nước ngoài từ mức 8,35% (2015) lên 12,27%, trong đó đã phát hành được 1 khối lượng lớn TPCP kỳ hạn 15, 20 và 30 năm cho các nhà đầu tư nước ngoài. Trong phạm vi khung lãi suất Bộ Tài chính quy định, đã thường xuyên theo dõi, phân tích diễn biến tình hình thị trường để điều hành linh hoạt lãi suất phát hành TPCP.

Mặt khác, KBNN cũng đã phối hợp các đơn vị công bố đầy đủ, kịp thời và minh bạch các thông tin liên quan đến công tác phát hành thanh toán trái phiếu, tổ chức thanh toán gốc, lãi trái phiếu kịp thời, giữ vững niềm tin với các nhà đầu tư.

Với những nỗ lực trên, trong năm 2016, KBNN đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ huy động vốn thông qua việc phát hành TPCP. Về khối lượng, tính đến ngày 31/12/2016, đã huy động được 281.750,2 tỷ đồng, đạt 98,3% kế hoạch năm 2016. Về kỳ hạn, trong năm 2016, TPCP chủ yếu có kỳ hạn từ 5 năm trở lên (91%), trong đó chú trọng phát hành kỳ hạn dài hạn (15-20-30 năm) cho các các công ty bảo hiểm và quỹ đầu tư, giúp cải thiện cơ sở nhà đầu tư trên thị trường. Lãi suất TPCP điều hành linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường tài chính tiền tệ, mức lãi suất TPCP phát hành bình quân năm 2016 là 6,49%/năm.

Từ ngày 30/9/2015, KBNN đã chuyển sang hoạt động theo Quyết định 26/2015/QĐ-TTg (ngày 8/7/2015) của Thủ tướng Chính phủ. Xin bà cho biết, KBNN đã sắp xếp, cơ cấu lại tổ chức, bộ máy cũng như nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức như thế nào cho phù hợp với quy định?

Quyết định 26/2015/QĐ-TTg cơ bản tạo hành lang pháp lý để cụ thể hóa các mục tiêu Chiến lược phát triển đến 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Do vậy, việc triển khai kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy được KBNN xác định là phải tập trung, thống nhất trong chỉ đạo điều hành.

Đó là: Chủ động phối kết hợp với các đơn vị liên quan thuộc Bộ Tài chính dự thảo để trình Bộ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức các đơn vị thuộc và trực thuộc KBNN; Tổ chức thảo luận lấy ý kiến toàn hệ thống (3 lần) để có cơ sở đánh giá tác động của việc sắp xếp cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ; Tổ chức thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến đến toàn thể công chức, người lao động của đơn vị về nội dung của Quyết định 26/2015/QĐ-TTg; Kết hợp việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, thực hiện rà soát và triển khai đồng bộ, thống nhất toàn hệ thống về công tác luân chuyển, luân phiên, điều động và định kỳ chuyển đổi vị trí công tác...

Sau hơn 01 năm kiện toàn tổ chức và sắp xếp nhân lực, tổ chức bộ máy của KBNN các cấp đã đi vào hoạt động ổn định, thực hiện ngay chức năng, nhiệm vụ được giao và không còn xảy ra chồng chéo nhiệm vụ giữa các đơn vị thuộc và trực thuộc.

Đặc biệt, so với cơ cấu tổ chức trước đây đã giảm được 07 phòng tại cơ quan KBNN, 123 phòng tại KBNN cấp tỉnh và giảm trên 660 tổ, đội tại KBNN cấp huyện; bộ máy của KBNN các cấp được tổ chức thống nhất theo chức năng, giảm thiểu các đầu mối làm công tác nội vụ. KBNN cũng đã cử nhiều lượt cán bộ đi học tập và đào tạo ở các quốc gia có trình độ quản lý tiên tiến như: Anh, Pháp, Mỹ, Nhật Bản... để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.

Có thể khẳng định rằng, đến nay, KBNN đã có những bước đi thích hợp, xây dựng được khung pháp lý cơ bản về quản lý với cơ cấu tổ chức bộ máy phù hợp, đáp ứng được mục tiêu tổ chức KBNN theo hướng tinh gọn, hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả và chuyên nghiệp.

Đất nước bước vào xuân mới Đinh Dậu 2017, một năm với nhiều cơ hội và thách thức đang chờ phía trước, hệ thống KBNN đã có định hướng gì trong việc triển khai các nhiệm vụ được giao, thưa bà?

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, KBNN đã đề ra chương trình, kế hoạch và các chỉ tiêu cụ thể mà hệ thống KBNN phải phấn đấu thực hiện trong năm 2017, gồm: Hoàn thành 100% kế hoạch xây dựng, triển khai các đề án, chính sách; Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thu tập trung đầy đủ, kịp thời các khoản thu vào NSNN và điều tiết cho các cấp ngân sách đúng quy định; Kiểm soát chặt chẽ các khoản chi NSNN; Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các chủ đầu tư và các đơn vị sử dụng ngân sách trong quá trình thanh toán các khoản chi NSNN; Hoàn thành 100% kế hoạch huy động vốn…

Để đạt được các mục tiêu đó, hệ thống KBNN đã đề ra 13 nhiệm vụ trọng tâm của năm 2017, trong đó nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu là tiếp tục tập trung nguồn lực thực hiện Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020 và kế hoạch phát triển giai đoạn 2016 – 2020 của hệ thống KBNN đảm bảo đúng mục tiêu, yêu cầu về quản lý quỹ NSNN, quản lý và điều hành ngân quỹ nhà nước, triển khai chức năng tổng kế toán nhà nước.

 Cùng với đó là các nhiệm vụ trọng tâm khác như: Tập trung xây dựng cơ chế, chính sách, quy trình nghiệp vụ phục vụ công tác chuyên môn, nghiệp vụ của hệ thống KBNN; Tổ chức điều hành quản lý quỹ NSNN đảm bảo chặt chẽ, an toàn; Tổ chức tốt công tác kế toán, thanh toán đảm bảo an toàn, cung cấp thông tin, báo cáo đầy đủ, kịp thời, chính xác; Đảm bảo an ninh, an toàn tiền và tài sản Nhà nước giao cho KBNN quản lý; bám sát mục tiêu chương trình tổng thể cải cách hành chính của Chính phủ, Bộ Tài chính...

Nhiệm vụ đặt ra cho hệ thống KBNN trong năm 2017 và các năm tiếp theo là rất nặng nề nhưng tin tưởng rằng, với sự quan tâm, chỉ đạo của Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Tài chính, sự phối hợp giúp đỡ của các bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương, đội ngũ công chức, viên chức toàn hệ thống KBNN sẽ hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần cùng ngành Tài chính hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ tài chính – ngân sách năm 2017; đồng thời, hướng đến mục tiêu: KBNN hoạt động an toàn, hiệu quả, hiện đại và phát triển.

Xin cảm ơn bà!