Sáng ngày 18/11, Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết tình hình thực hiện các khuyến nghị Báo cáo đánh giá chi tiêu công Việt Nam.

Phát huy hiệu quả quản lý cải cách tài chính công

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng khẳng định, đánh giá chi tiêu công là một trong những nội dung quan trọng của công tác quản lý tài chính công. Bên cạnh nhìn nhận những kết quả đạt được, hoạt động đánh giá chi tiêu công cũng cho thấy tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức với công tác quản lý tài chính công, những xu hướng thay đổi cơ cấu chi ngân sách tổng thể cũng như trong một số lĩnh vực.

Từ đó, báo cáo đánh giá chi tiêu công đã đưa ra những khuyến nghị cần thiết để hỗ trợ việc hoạch định chính sách phân bổ, quản lý, sử dụng nguồn NSNN một cách tích cực, hiệu quả, đóng góp tốt hơn cho công cuộc phát triển kinh tế - xã hội.

Báo cáo đánh giá chi tiêu công năm 2014 là lần thứ tư Bộ Tài chính Việt Nam phối hợp cùng với các bộ, ngành và các nhà tài trợ, các địa phương để thực hiện. Thông qua việc phân tích, đánh giá khoa học từ các chuyên gia trong nước và quốc tế, báo cáo đã chỉ ra những thành tựu của Việt Nam trong giai đoạn 10 năm 2004-2014.

Trong đó, đáng kể nhất là trước bối cảnh nền kinh tế thế giới và trong nước gặp nhiều khó khăn do khủng hoảng tài chính - tiền tệ (2009-2011), Việt Nam vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng hợp lý, tăng thu thông qua cơ cấu thu NSNN, thực hiện điều chỉnh chính sách quản lý thuế đơn giản, tăng minh bạch, chống thất thu. Chi NSNN được cơ cấu lại theo hướng hỗ trợ tăng trưởng, tiết kiệm chi thường xuyên, đảm bảo an sinh xã hội và từng bước đổi mới quản lý chi theo hướng tăng cường tự chủ tài chính, nâng cao hiệu quả hiệu suất chi NSNN.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được Việt Nam phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức trên con đường phát triển. Từ đó, báo cáo cũng đưa ra 68 khuyến nghị nhằm giúp Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cân nhắc lựa chọn những ưu tiên trong cải cách quản lý tài chính công để đem lại hiệu quả cao hơn.

Theo Thứ trưởng Võ Thành Hưng, đến nay, nhiều khuyến nghị của báo cáo đánh giá chi tiêu công đã được luật hóa và đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả tích cực như: việc xây dựng kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm; kế hoạch đầu tư công trung hạn; kế hoạch tài chính ngân sách 3 năm theo hình thức cuốn chiếu; xây dựng Luật Quản lý nợ công mới và các văn bản hướng dẫn áp dụng nhiều kinh nghiệm tốt quốc tế; lập báo cáo tài chính nhà nước; hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc thu hút các nguồn lực đầu tư nước ngoài... 96% trong số 68 khuyến nghị đã và đang được triển khai thực hiện, trong đó trên 60% khuyến nghị đã hoàn thành.

“Nhìn nhận lại, các đánh giá chi tiêu công đã phát huy hiệu quả tích cực trong tư vấn cho Chính phủ các chính sách quản lý cải cách tài chính công trong thời gian qua”, Thứ trưởng Võ Thành Hưng khẳng định.

Thông tin về những kết quả cụ thể, ông Nguyễn Minh Tân - Phó Vụ trưởng Vụ NSNN cho biết, nhờ thực hiện các khuyến nghị, tình hình tài khóa đã được củng cố. Quy mô thu NSNN được cải thiện, bình quân giai đoạn 2016-2020 đạt khoảng 25,2%GDP. Tỷ lệ thu từ thuế, phí khoảng 21%GDP. Tỷ trọng thu nội địa tăng dần đạt 59,5% (2006-2010) và 68,7% (2011-2015), đến năm  2020 đạt 85,6% tổng thu NSNN

Về chi NSNN, tỷ trọng chi NSNN bình quân giai đoạn 2016-2020 khoảng 28%GDP (giai đoạn 2011-2015 là 29,5%GDP); Giảm dần tỷ trọng dự toán chi thường xuyên, từ mức 65,1% tổng chi NSNN năm 2017 xuống dưới 63,1% năm 2020. Bội chi NSNN bình quân giai đoạn 2016-2020 khoảng 3,45%GDP, đảm bảo mục tiêu không quá 3,9%GDP theo Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội. Quy mô nợ công giảm mạnh từ mức 63,7%GDP cuối năm 2016 xuống 55,2%GDP cuối năm 2020, các chỉ tiêu dư nợ Chính phủ, dư nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn an toàn.

Qua đó đã góp phần bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, tạo dư địa ứng phó hiệu quả với thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, bảo đảm an sinh xã hội. Đông thời, đóng góp vào việc thực hiện thành công mục tiêu “kép” năm 2020 vừa tập trung phòng, chống dịch bệnh, vừa duy trì, phục hồi và phát triển kinh tế. Tăng trưởng kinh tế năm 2020 của Việt Nam đạt 2,91% - thuộc nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất; giữ nguyên hệ số tín nhiệm, nâng triển vọng lên tích cực.

Cải thiện chất lượng và hiệu suất đầu tư công

Chia sẻ về định hướng chính sách tài chính 5 năm 2021-2025, đại diện Vụ NSNN cho biết, mục tiêu cụ thể của giai đoạn này là tỷ lệ huy động vào NSNN bình quân không thấp hơn 16%GDP, trong đó từ thuế, phí khoảng 13-14%GDP; tỷ lệ thu nội địa bình quân khoảng 85-86% tổng thu NSNN; tỷ trọng chi đầu tư phát triển bình quân khoảng 28% tổng chi NSNN; tỷ trọng chi thường xuyên bình quân khoảng 62-63% tổng chi NSNN. Phấn đấu tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển bình quân khoảng 29%, giảm tỷ trọng chi thường xuyên xuống khoảng 60%; tỷ lệ bội chi NSNN giai đoạn 2021-2025 bình quân 3,7%GDP; phấn đấu giảm xuống dưới 3,7% GDP; bảo đảm an toàn nợ công với các mục tiêu...

Để đạt được mục tiêu này, giải pháp cần thực hiện là tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi Luật NSNN và các văn bản pháp luật liên quan để đổi mới cơ chế phân cấp ngân sách, cơ bản khắc phục tình trạng lồng ghép trong quản lý NSNN, đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, khuyến khích các địa phương tăng thu, huy động các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Mặt khác, sẽ khẩn trương sửa đổi, hoàn thiện một số luật thuế, nhất là Luật Thuế Giá trị gia tăng, Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt... Đồng thời, chú trọng các nguồn thu từ đất đai, tài nguyên, khoáng sản để tránh thất thoát; hạn chế việc lồng ghép các chính sách xã hội trong pháp luật về thuế.

Bên cạnh đó, tiếp tục cơ cấu lại chi ngân sách theo hướng bền vững, giảm tỷ trọng chi thường xuyên, tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển; bảo đảm nguồn lực cho quốc phòng, an ninh, thực hiện cải cách chính sách tiền lương, đảm bảo an sinh xã hội. Cùng với đó là tăng cường quản lý tài chính, NSNN, nợ công theo kế hoạch trung hạn, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất giữa kế hoạch tài chính với kế hoạch đầu tư công, kế hoạch vay, trả nợ công...

Phát biểu tại Hội nghị, bà Steffi Stallmeister - Giám đốc quản lý danh mục của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho biết, nền kinh tế Việt Nam đến thời điểm này vẫn có khả năng chống chịu cao, nhưng nền kinh tế cũng bị ảnh hưởng nhiều bởi các biện pháp giãn cách xã hội để kiềm chế đợt dịch thứ tư bùng phát. Năm 2021, GDP của Việt Nam dự báo chỉ đạt 2- 2,5%, thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng trước đây. 

Theo bà Steffi Stallmeister, quá trình khôi phục kinh tế tiếp tục là ưu tiên trong thời gian tới, trong đó tỷ lệ tiêm vắc xin cao đóng vai trò quan trọng trong khôi phục kinh tế. Chính phủ cần triển khai đồng bộ các gói kích thích tài khóa kết hợp với quản lý hiệu quả tài chính công. Đặc biệt, cần cải thiện chất lượng và hiệu suất đầu tư công để chính sách tài khóa đem lại tác động tích cực trong khôi phục kinh tế. Theo đó, cần đẩy nhanh tốc độ lập kế hoạch, đấu thầu và giải ngân vốn đầu tư công...