Hoàn thiện cơ chế, chính sách theo hướng tạo thuận lợi cho DN

Đánh giá về kết quả cải cách TTHC trong lĩnh vực hải quan, ông Hoàng Việt Cường - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, thời gian qua, Tổng cục Hải quan đã chú trọng cải cách, xây dựng và hoàn thiện thể chế theo hướng tạo thuận lợi cho DN khi làm thủ tục hải quan.

Tính từ đầu năm 2021 đến nay, Tổng cục Hải quan đã chủ trì xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành 16 văn bản quy phạm pháp luật; đồng thời, tập trung nguồn lực xây dựng, hoàn thiện nhiều dự thảo văn bản quy phạm pháp luật quan trọng khác.

Về cắt giảm, đơn giản hoá TTHC, Phó Tổng cục trưởng Hoàng Việt Cường cho hay, Tổng cục Hải quan đã thực hiện tốt hoạt động đánh giá tác động của TTHC, góp phần bảo đảm sự cần thiết, tính hợp pháp, hợp lý của quy định về TTHC.

Trong năm 2020 và 2021, Tổng cục Hải quan đã nghiên cứu, đề xuất với cơ quan có thẩm quyền cắt giảm, đơn giản hóa 5% số quy định và 5% chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh theo Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ; trình Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định số 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020, trong đó đã cắt giảm, đơn giản hóa 19/29 điều kiện kinh doanh, cắt giảm 22/52 thành phần hồ sơ của các thủ tục công nhận kho, bãi, cảng, cửa hàng miễn thuế.

Cùng với hoàn thiện thể chế, chính sách, trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các Chi cục Hải quan trong cả nước thực hiện thông quan nhanh hàng hóa viện trợ, biếu, tặng phục vụ công tác phòng, chống dịch theo cơ chế thông quan hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp; Tập trung xây dựng và đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu.

Với vai trò cơ quan thường trực Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan đã chủ động rà soát các quy định pháp luật về kiểm tra chuyên ngành. Triển khai rà soát chuyển đổi mã số HS đối với danh mục hàng hoá thuộc diện kiểm tra chuyên ngành.

Kết quả, Tổng cục Hải quan đã tích hợp 98 TTHC hải quan lên Cổng dịch vụ công quốc gia. Đến nay đã có 259 TTHC của 13 bộ, ngành kết nối, thực hiện trên Cơ chế một cửa quốc gia với hơn 50.000 doanh nghiệp tham gia. Số doanh nghiệp tham gia thủ tục hải quan điện tử đạt 99,65%. Tỷ lệ tờ khai hải quan điện tử chiếm khoảng 99,8%.

Đồng thời, Tổng cục Hải quan đã kết nối chính thức Cơ chế một cửa ASEAN để trao đổi thông tin chứng nhận xuất xứ 257 mẫu D điện tử với 9 nước thành viên ASEAN; triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động (VASSCM) thông qua việc kết nối, trao đổi thông tin với 495 DN kinh doanh cảng, sân bay, kho, bãi, địa điểm chịu sự giám sát hải quan.

Đẩy mạnh chuyển đổi số để tái thiết lập quy trình nghiệp vụ Hải quan số

Ngoài triển khai hiệu quả nhiệm vụ cải cách TTHC, thời gian qua, Tổng cục Hải quan đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động nghiệp vụ hải quan để xây dựng Hải quan số, tiến tới mô hình Hải quan thông minh.

Để tiến tới hình thành mô hình Hải quan thông minh, bên cạnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ, Tổng cục Hải quan đã xây dựng trình Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển hải quan giai đoạn 2021 - 2030 (tại Quyết định số 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022). Đây được coi là cơ sở pháp lý quan trọng để ngành Hải quan triển khai công cuộc chuyển đổi số trong thời gian tới.

Chiến lược xác định mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 hoàn thành Hải quan số; phấn đấu đến năm 2030, hoàn thành Hải quan thông minh.

Về mục tiêu cụ thể, Chiến lược xác định đến năm 2025: 100% thủ tục hải quan được số hóa và thực hiện bằng phương thức điện tử; 95% các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan được chuyển sang 254 dạng dữ liệu số; 100% hồ sơ về tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu; người, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh được quản lý dưới dạng dữ liệu số.

Cùng với đó, Chiến lược đề ra mục tiêu đến năm 2025, 100% TTHC có nhu cầu sử dụng cao được cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 cho người dân, DN và được thực hiện trên nhiều phương tiện truy cập khác nhau. Tích hợp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 có sự phù hợp về kỹ thuật công nghệ lên Cổng dịch vụ công quốc gia...

Để hiện thực hóa các mụ tiêu trên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường cho biết, hiện nay, Tổng cục Hải quan đang tập trung chuyển đổi số để thực hiện tái thiết kế tổng thể quy trình nghiệp vụ hải quan.

Trong đó, rà soát tổng thể các quy trình nghiệp vụ, xây dựng các quy trình để đảm bảo tính liên thông, liên tục đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan từ khâu đầu đến khâu cuối, phù hợp với chuẩn mực thông lệ quốc tế; đồng thời, tạo điều kiện để ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin và các công nghệ của Cách mạng công nghiệp 4.0.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan tiếp tục triển khai mô hình Hải quan xanh, khuyến khích và thúc đẩy hoạt động thương mại hướng tới phát triển bền vững theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Cụ thể là thông qua việc triển khai hiệu quả các điều ước quốc tế về bảo vệ môi trường và động vật hoang dã mà Việt Nam đã ký kết.

Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực hiện các giải pháp theo mô hình nền kinh tế tuần hoàn; Giám sát và kiểm soát hiệu quả sự di chuyển hàng hóa xuyên biên giới, kịp thời ngăn chặn các vi phạm ảnh hưởng tới sức khỏe con người, ảnh hưởng tới môi trường, hệ sinh thái bảo vệ động vật hoang dã.

Ngoài các giải pháp trên, Tổng cục Hải quan tăng cường thực hiện các biện pháp kiểm soát, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại các khu vực cửa khẩu đường bộ, cảng biển, cảng sông, cảng hàng không dân dụng quốc tế và các địa điểm khác thuộc địa bàn kiểm soát hải quan, Bên cạnh đó, tập trung kiểm soát chặt chẽ các lĩnh vực dễ bị lợi dụng để vi phạm; chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát chặt chẽ khu vực biên giới...