Biến khó khăn thành lợi thế

Ninh Thuận một trong những địa phương luôn phải chịu thiệt hại nặng nề do hạn hán, bởi khí hậu ở đây quá khắc nghiệt. Và nếu cứ mãi trồng lúa, không đảm bảo đủ nguồn nước, thì thất bát trong nông nghiệp là điều khó tránh khỏi. Do vậy, những năm gần đây chủ trương của Ninh Thuận là đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chuyển từ lúa sang các loại cây ngắn ngày như, đậu xanh, ngô, cỏ chăn nuôi… sử dụng ít nước, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận, vụ đông xuân 2015 - 2016, toàn tỉnh chuyển đổi được gần 1.300 ha sang cây trồng cạn, chủ yếu là ngô, đậu xanh… Song song, với việc chuyển đổi giống cây trồng, các mô hình tưới tiết kiệm, trồng đậu xanh theo hàng tiết kiệm được 30% lượng nước tưới, năng suất tăng 20% so với canh tác truyền thống cũng đã được nông dân Ninh Thuận áp dụng.

Đơn cử, hiện năng suất giống đậu xanh của CTCP Giống cây trồng Nha Hố (Nha Hố Seed) đang đạt từ 1,5 - 1,6 tấn/ha, với mức giá hiện tại 28 nghìn đồng/kg, trừ chi phí, người trồng thu về khoảng 35 triệu đồng/ha, lợi nhuận cao hơn nhiều so với trồng lúa. Lợi nhuận cao, chống chọi được với hạn hán đã và đang khiến nhiều nông dân địa phương phấn khởi.

Ông Bay Thanh Nếu trú xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn vui vẻ cho biết, với giống đậu xanh này chỉ cần tưới một lượt khi mới gieo giống. Thời gian sau, cây sinh trưởng nhờ vào độ ẩm của đất cho đến khi thu hoạch.

Đặc biệt, trồng cây đậu xanh đầu tư thấp hơn trồng lúa, nhưng lợi nhuận cao gấp đôi. Với mức giá 28 nghìn đồng/kg do chính đơn vị cung cấp giống là CTCP Giống cây trồng Nha Hố thu mua hiện nay, sau khi trừ chi phí, người trồng thu khoảng 35 triệu đồng/ha...

Có thể nói, trong bối cảnh hạn hán đang hoành hành ở Ninh Thuận cũng như nhiều địa phương khác, việc nghiên cứu tìm ra những giống cây trồng phù hợp với điều kiện thời tiết của từng vùng, từng địa phương đang là giải pháp quan trọng để hỗ trợ người nông dân.

Xác định rõ chủ trương đó, trong những năm qua CTCP Giống cây trồng Nha Hố đã tích cực kết hợp với các Viện nghiên cứu, Trung tâm nghiên cứu Nông nghiệp để nghiên cứu chọn tạo ra các giống cây trồng có khả năng chịu hạn, năng suất cao phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu vùng Duyên hải Nam Trung bộ, đặc biệt là khả năng chịu được hạn hán, một trong những “đặc sản” ở địa phương.

Minh chứng cho điều này, chỉ dẫn phóng viên đi xem vườn ươm giống đậu xanh chịu hạn ĐX208 có nguồn gốc từ giống đậu xanh miền Nam, TS. Vũ Xuân Long, Uỷ viên HĐQT, Tổng giám đốc CTCP Giống cây trồng Nha Hố cho biết, đặc điểm của loại giống này là chín sớm, thích hợp với cả vụ đông xuân và hè thu, thời gian gieo đến thu hoạch là 70-75 ngày.

Đặc biệt, ĐX 208 có khả năng tái sinh rất mạnh, năng suất cao có thể đạt 2,0 - 2,5 tấn/ha; năng suất trung bình đạt 1,5 - 1,6 tấn/ha; Chịu hạn, chịu nóng tốt, chống đổ và chống bệnh vàng lá và đốm lá, chất lượng phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Thực tế, tại các vùng khô hạn như Bình Thuận, Ninh Thuận hay Khánh Hòa giống đậu xanh này đang là cây trồng chủ lực.

Ngân hàng tiếp sức

Có thể khẳng định, DN tiên phong trong việc hỗ trợ nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phù hợp với điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở Ninh Thuận và một số địa phương lân cận như Bình Thuận, Khánh Hoà, Đắk Lắk… chính là CTCP Giống cây trồng Nha Hố. Theo đó, từ vụ hè thu năm 2014 đến nay, công ty đã cung cấp một khối lượng lớn hạt giống như đậu xanh, ngô… cho nông dân khu vực thực hiện chương trình chuyển đổi cây trồng cạn ứng phó với hạn hán.

Bên cạnh các loại giống cây trồng cạn đã đưa vào sản xuất trên quy mô lớn, DN cũng đã lai tạo, chuyển giao giống lúa Chế biến 3988, giống lúa An Sinh 1399, có khả năng chịu hạn cao. Đặc biệt, hỗ trợ cho người dân, công ty còn ký hợp đồng với nông dân ở những vùng chuyển đổi cây trồng cạn thu mua toàn bộ sản phẩm ở các vùng sản xuất do công ty cung cấp giống với giá ổn định.

Mới đây, trong chuyến tham quan một số mô hình chống hạn ở Ninh Thuận. Ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đánh giá cao mô hình chuyển đổi cây trồng chống hạn ở Ninh Thuận, khi DN trực tiếp hỗ trợ nông dân biến cái khó thành lợi thế...

Trong quá trình thực hiện các mô hình thực nghiệm giống cây trồng, cũng như chuyển giao cho nông dân sản xuất, ứng phó với thiên tai, CTCP Giống cây trồng Nha Hố luôn được ngành Ngân hàng tiếp sức. Theo đó, đến nay công ty là một trong hai DN của Ninh Thuận được vay vốn phục vụ phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết số 14/NQ-CP của Chính phủ.

Ông Đặng Ngọc Ba, Giám đốc Agirbank Ninh Thuận cho biết, rà soát những khách hàng vay vốn bị thiệt hại do hạn hán, thời gian qua chi nhánh đã cơ cấu lại nợ, giảm, miễn lãi suất cho vay với số tiền hơn 15 tỷ đồng cho 300 hộ vay… Nhằm hợp sức đối phó với hạn hán, chi nhánh đã và đang tăng cường hỗ trợ DN sản xuất giống cây trồng, DN chế biến xuất khẩu nông sản… trong đó có CTCP Giống cây trồng Nha Hố.

Đến nay DN đã được chọn làm đơn vị cho vay thí điểm mô hình liên kết theo chuỗi giá trị khép kín từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ trong sản xuất giống cây trồng nông nghiệp. Theo đó, dự án liên kết sản xuất giống cây trồng của công ty, có quy mô 1.050 ha, tổng vốn đầu tư 49,192 tỷ đồng, đã được Agribank Ninh Thuận cam kết cho vay 18 tỷ đồng vốn lưu động, thời gian cho vay 12 tháng với lãi suất ưu đãi 6,5%/năm.

Được vay vốn ngân hàng với hạn mức cao hơn, lãi suất thấp ưu đãi, giúp DN giảm chi phí, giảm giá thành, chủ động nguồn vốn để mở rộng liên kết sản xuất, ứng phó với thiên tai. Bên cạnh, việc ký hợp đồng với các hộ dân cũng giúp CTCP Giống cây trồng Nha Hố có nguồn hàng ổn định, chủ động tiêu thụ trên thị trường.

TS. Vũ Xuân Long khẳng định, với những hợp sức từ ngân hàng, cụ thể với việc tài trợ vốn ưu đãi đã và đang giúp DN có điều kiện hỗ trợ nông dân vượt qua hạn hán như hiện nay. Với số vốn ưu đãi được vay theo Nghị quyết 14, DN đã ký hợp đồng liên kết sản xuất với nhiều hộ dân trên địa bàn Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hòa và Đắk Lắk sản xuất giống cây trồng.

DN đầu tư chi phí sản xuất giống ban đầu, cung ứng vật tư kỹ thuật, giống cây trồng, phân bón và tổ chức bao tiêu sản phẩm cho các hộ dân… giúp hàng nghìn hộ dân ổn định cuộc sống trong điều kiện hạn hán đang hoành hành như hiện nay.