Giải pháp phát triển thị trường vốn, bất động sản lành mạnh

Việt Hoàng

Sáng ngày 5/6, Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ tư với chủ đề “Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập kinh tế sâu rộng trong tình hình mới” do Ban Kinh tế Trung ương và Chính phủ đồng chủ trì chính thức khai mạc. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã có bài phát biểu khai mạc tại Hội thảo chuyên đề "Phát triển thị trường vốn và thị trường bất động sản".

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ tư với phần chuyên đề "Phát triển thị trường vốn và thị trường bất động sản"
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ tư với phần chuyên đề "Phát triển thị trường vốn và thị trường bất động sản"

Tham dự có lãnh đạo Đảng, Chính phủ; lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương; lãnh đạo các địa phương; đại sứ quán và các tổ chức quốc tế; các doanh nghiệp trong và ngoài nước; các chuyên gia kinh tế; các cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoài nước. 

Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ tư được tổ chức nhằm đánh giá, dự báo diễn biến kinh tế quốc tế, các xu hướng mới trên thế giới sau đại dịch COVID-19 trên các khía cạnh như thương mại, đầu tư, kinh tế số, dịch chuyển chuỗi cung ứng…; những cơ hội, thách thức cho nền kinh tế Việt Nam. Đồng thời, đánh giá, phân tích một cách khách quan, toàn diện, sâu sắc về các thành tựu, tồn tại và hạn chế trong phát triển kinh tế - xã hội, ứng phó với đại dịch COVID-19 tại Việt Nam trong thời gian qua.

Diễn đàn sẽ xác định các quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp và các bước cải cách, cơ cấu lại nền kinh tế nhằm khắc phục khó khăn, vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; Đề xuất các kiến nghị để khơi thông nguồn lực, phát huy hiệu quả nguồn lực cho tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế...

Ngay trong sáng ngày 5/6, đã diễn ra với 3 cuộc hội thảo với các chuyên đề: "Phát triển chuỗi cung ứng lao động ổn định sau đại dịch COVID-19"; "Phát triển thị trường vốn và thị trường bất động sản"; và: "Đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng". Theo Chương trình, phiên toàn thể - Tọa đàm cấp cao chủ đề "Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập kinh tế sâu rộng trong tình hình mới" sẽ diễn ra vào chiều ngày 5/6.

Tại Hội thảo chuyên đề "Phát triển thị trường vốn và thị trường bất động sản", Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã có bài phát biểu khai mạc. Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về tiếp tục tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao sự cạnh tranh của nền kinh tế, phát triển khu vực kinh tế Nhà nước và tư nhân, các chính sách và giải pháp phát triển thị trường vốn thời gian qua đã được quan tâm, hướng tới mục tiêu xây dựng thị trường vốn minh bạch, hiệu quả, trở thành kênh đầu tư và huy động vốn trung dài hạn cho các doanh nghiệp để phát triển và mở rộng sản xuất kinh doanh.

Với vai trò là kênh dẫn vốn, thị trường vốn là kênh quan trọng cho các doanh nghiệp BĐS để huy động vốn trung và dài hạn, phù hợp với tính chất đầu tư của dự án BĐS. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, thị trường vốn và thị trường BĐS có sự gắn bó chặt chẽ với nhau, bổ trợ cho nhau phát triển. Rủi ro của thị trường này có thể ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững. Do vậy, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho rằng cần có sự đánh giá, nhìn nhận sự phát triển của thị trường vốn và thị trường bất động sản để có các giải pháp phát triển phù hợp, giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, trong giai đoạn 2016-2021, thị trường vốn đã có những bước phát triển nhanh theo đúng định hướng của Đảng và Nhà nước, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn của nền kinh tế, phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ, góp phần quan trọng vào tái cơ cấu nợ công và đầu tư công, quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước và đóng góp cho sự phát triển chung của nền kinh tế.

Các cấu phần của thị trường vốn bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh, đều đạt tốc độ tăng trưởng cao là cơ sở để tiếp tục phát triển thị trường giai đoạn từ nay đến năm 2025 và tầm nhìn 2030.

Thống kê cho thấy quy mô của thị trường vốn Việt Nam tăng trưởng bình quân 28,5%/năm giai đoạn 2016-2021. Tính đến cuối quý I/2022, quy mô thị trường vốn đạt 134,570% GDP năm 2021, gấp 3,5 lần quy mô năm 2015, trong đó quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu tương đương 93,8% GDP; quy mô thị trường trái phiếu đạt 40,7% GDP, trong đó trái phiếu Chính phủ là 22,7% GDP và trái phiếu doanh nghiệp là 16,4%GDP. 

Từ đầu tháng 4/2022, thị trường có nhiều đợt điều chỉnh, trong đó, nhóm cổ phiếu của các doanh nghiệp BĐS có sự điều chỉnh nhiều nhất, việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp BĐS tăng trưởng nhanh về quy mô, nhưng cũng phát sinh nhiều rủi ro, bất cập. Vấn đề này cần phải được nhìn nhận và đánh giá sâu hơn để có giải pháp phát triển thị trường bền vững trong thời gian tới.

Đối với thị trường BĐS, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, kể từ khi thực hiện đổi mới nền kinh tế vào năm 1986, thị trường BĐS Việt Nam đã có sự tăng trưởng đáng kể, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Sự phát triển của thị trường BĐS có một vai trò qua trọng đối với sự phát triển kinh tế của Việt Nam… 

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, trong năm 2021, cả nước có 282.000 giao dịch BĐS thành công. Trong đó, lượng giao dịch căn hộ nhà chung cư, nhà ở riêng lẻ là 111.000 giao dịch, giảm 3% so với năm 2020. Mặc dù kinh tế chịu tác động của đại dịch, nhưng giá BĐS nhà ở, đất nền liên tục tăng trong năm 2021, giá tăng bình quân từ 5-7%, giá nhà ở riêng lẻ trong các dự án tăng 15-20%, giá đất nền tăng 20-30% so với thời điểm cuối năm 2020. Trong quý I/2022, lượng giao dịch các căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ có 20.325 giao dịch thành công, bằng khoảng 45% so với quý IV/2021 và bằng 80% so với cùng kỳ năm 2012.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhận định, việc tăng giá trên thị trường BĐS được cho là do yếu tố cung cầu, nguồn cung của thị trường chưa đáp ứng nhu cầu của người dân dẫn đến giá nhà tăng, nhu cầu nhà ở của người dân tăng trong bối cảnh đô thị hóa tăng là xu thế chung của sự phát triển... 

Nhận định thị trường vốn và thị trường BĐS, mặc dù có sự tăng trưởng nhanh, đóng góp chung vào sự phát triển của đất nước, song Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho rằng, thị trường vốn, thị trường BĐS vẫn còn tồn tại những hạn chế cần được phân tích, làm rõ và khắc phục trong thời gian tới.

Thời gian qua, thị trường vốn và thị trường BĐS đã huy động đượng một lượng vốn lớn, đáp ứng hiệu quả trong sản xuất kinh doanh, phát triển các dự án. Việc huy động vốn của các doanh nghiệp BĐS thông qua việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp tiềm ẩn rủi ro về tài chính nói chung và thị trường vốn, thị trường BĐS nói riêng.

"Việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp có lãi suất cao, thiếu thông tin, kém minh bạch, ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Hiệu quả sử dụng vốn thấp và thị trường BĐS không thuận lợi cũng khiến dòng tiền trả nợ trái phiếu doanh nghiệp đến hạn gặp nhiều khó khăn”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi phân tích. 

Đối với thị trường BĐS, việc tăng giá trong thời gian qua đang nhận được nhiều ý kiến cho rằng, đó là do đầu cơ, tích trữ của một bộ phận nhà đầu tư... Do đó, cần thiết phải có các giải pháp nhằm phát triển thị trường vốn, thị trường BĐS lành mạnh, từ hoàn thiện khung khổ pháp lý (sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp, Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS và các văn bản hướng dẫn...) đến triển khai các giải pháp điều hành và quản lý, giám sát thị trường - Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.