Đến nay, tất cả 68 Đảng bộ trực thuộc Trung ương đã tiến hành xong Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2015-2020. Theo đánh giá của Ban Tổ chức Trung ương, các đại hội diễn ra trong bầu không khí dân chủ, đổi mới, thông qua được Nghị quyết xác định những giải pháp đột phá cho sự phát triển trong những năm tới. Hầu hết các Đại hội đều bầu ra được cấp ủy khóa mới cơ bản theo đúng phương án chuẩn bị và xác định những phương hướng, mục tiêu cụ thể cho nhiệm kỳ tới. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần rút kinh nghiệm để chuẩn bị tốt hơn cho những kỳ Đại hội lần sau.

Loạt bài này sẽ đánh giá cụ thể hơn về đợt Đại hội Đảng bộ trực thuộc Trung ương vừa qua.

Nhiều chuyển biến tích cực trong công tác nhân sự

Tỷ lệ cán bộ nữ, cán bộ trẻ và trúng cử lần đầu tại các cấp ủy lần này đều cao hơn so với nhiệm kỳ trước. Chất lượng, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của các đồng chí trúng cấp ủy ngày càng nâng cao… Đó là những nét nổi bật trong công tác nhân sự cấp ủy tại các Đảng bộ vừa tổ chức xong Đại hội.

Theo đánh giá của Ban Tổ chức Trung ương, nhìn chung, các đại hội đảng bộ được tổ chức đúng quy trình, đảm bảo đúng nguyên tắc theo Chỉ thị 36-CT/TW; phát huy dân chủ, đoàn kết, an toàn, tiết kiệm. Công tác chuẩn bị, tổ chức và điều hành đại hội được thực hiện nghiêm túc, đề cao trách nhiệm của cấp ủy, tập hợp trí tuệ của cán bộ, đảng viên, tạo không khí phấn khởi, dân chủ, đoàn kết trước, trong và sau đại hội.

Nhiều Đại hội Đảng bộ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã bầu 1 lần đủ số lượng cấp ủy viên, cũng như nhiều đơn vị bầu 1 lần đủ số lượng Ủy viên Thường vụ. Không khí bầu cử thật sự dân chủ và đảm bảo số dư theo quy định của Trung ương. Có những nơi có ứng cử, đề cử thêm ngoài danh sách do cấp ủy chuẩn bị, nhưng rất dân chủ và thẳng thắn, trách nhiệm.

Báo cáo tổng hợp chung của cả nước cho thấy, trừ 2 Đảng bộ là Quân đội, Công an không bầu cấp ủy theo qui định và Đảng bộ Ngoài nước chỉ tiến hành hội nghị đại biểu, còn lại 65 Đại hội Đảng bộ thực hiện đủ 4 nội dung. Kết quả cho thấy, 65 Đảng bộ đã bầu được 3.502 đồng chí vào cấp ủy và chỉ định 02đồng chígiữ chức Bí thư. Trong đó có 1.242 đồng chí tham gia cấp ủy lần đầu (35,49%).

Tỷ lệ cấp ủy viên đổi mới đảm bảo yêu cầu theo quy định của Trung ương (trên 35%). Trong đó có 37 tỉnh đảm bảo tỷ lệ cao hơn so với quy định. Tỷ lệ, cơ cấu tại nhiều Đảng bộ cũng đảm bảo, trong đó cán bộ nữ có tỷ lệ cao hơn khóa trước, 466 cấp ủy viên nữ chiếm 13,27% (nhiệm kỳ trước là 11,4%); 104 đồng chí nữ ủy viên Ban Thường vụ, trong đó có 17 đồng chí Phó Bí thư, 3 đồng chí Bí thư Tỉnh ủy. Nhiều đơn vị có kết quả bầu với tỷ lệ cán bộ nữ trong Ban Chấp hành cao hơn 15% như: Bắc Giang: 15,09%; Lào Cai: 15,69%; Bắc Ninh: 15,69%; Phú Yên: 17,31%; Yên Bái: 17,65%; Quảng Ninh: 17,86%; Cao Bằng: 21,82%; Lâm Đồng: 18,51%; Sơn La: 21,82%; Kiên Giang: 25%; Thành phố Hồ Chí Minh: 21,74%.

Tỷ lệ cán bộ trẻ đã cao hơn khóa trước gần 2,54%. Đặc biệt, trong đó có 18 đồng chí Ủy viên Thường vụ, 1 đồng chí Phó Bí thư và 2 đồng chí Bí thư dưới 40 tuổi. Một số đơn vị có tỷ lệ cán bộ trẻ trong Ban Chấp hành cao hơn 10%: Ninh Thuận: 10%; Điện Biên: 11,54%; Phú Yên: 11,54%; Quảng Nam: 10,71%; Lào Cai: 11,76%; Kon Tum: 12,69%; Đà Nẵng: 13,46%. Đảng bộ tỉnh Trà Vinh không có cán bộ trẻ tham gia Ban Chấp hành.

Công tác cán bộ người dân tộc thiểu số lần này cũng được chú trọng với 13% tỷ lệ cấp ủy là người dân tộc thiểu số, trong đó có 13 đồng chí Phó Bí thư các tỉnh, thành ủy là người dân tộc thiểu số.

Đặc biệt, trình độ đào tạo của cấp ủy viên lần này rất cao, gần 100% cấp ủy viên được bầu có trình độ đại học và trên đại học. Trong số 3.504 cấp ủy viên khóa mới, có 273 tiến sĩ; 16 phó giáo sư và 5 giáo sư.3.473 có trình độ cao cấp chính trị.

Độ tuổi bình quân cấp ủy khóa mới là 49,86% tương đương khóa trước. Có 7 Đại hội bầu cấp ủy thiếu 1 người; 4 Đại hội thiếu 2; 1 Đại hội thiếu 3; 2 Đại hội thiếu 4; RiêngĐảng uỷ Khối Doanh nghiệp Trung ương thiếu 9 đồng chí để bổ sung sau đại hội.

Tổng số Thường vụ được bầu và chỉ định: 967 đồng chí, nữ 104 đồng chí; Cấp ủy trẻ dưới 40 tuổi là 18 đồng chí; Trình độ tiến sỹ: 102; Tuổi bình quân: 51,49.

Một số Đại hội có kết quả bầu tỷ lệ nữ trong Ban Thường vụ cao hơn 15%: Kiên Giang: 18,75%, Cao Bằng: 20%; Trà Vinh: 20%; Đảng ủy Khối cơ quan Trung ương và Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương đều đạt 20%; cao nhất là Thành phố Hồ Chí Minh đạt 26,67%.

Tuy nhiên, số lượng ủy viên Ban Thường vụ so với đề án nhân sự ban đầu còn thiếu 39 đồng chí do không bầu để bổ sung hoặc không trúng cử do tín nhiệm thấp. Một số Đảng bộ thiếu như: Vĩnh Phúc thiếu 01 đồng chí; Hải Phòng thiếu 03 đồng chí.

Các đảng bộ: Lào Cai, Phú Yên, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh có tỷ lệ nữ và cán bộ trẻ trong Ban Chấp hành khóa mới cao hơn so với quy định tại Chỉ thị 36-CT/TW của Bộ Chính trị. Tuy nhiên, tỷ lệ cán bộ nữ, cán bộ trẻ tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ nhiều nơi còn thấp hơn so với yêu cầu của Chỉ thị 36-CT/TW. Các Đảng bộ: Thái Bình, Khánh Hòa, Bình Định, Hậu Giang… không có cán bộ nữ tham gia Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Về Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy, Đảng ủy: Trong tổng số 63 Bí thư, đã có 61 Bí thư được bầu, 2 đồng chí được Bộ Chính trị chỉ định (đồng chí Nguyễn Văn Thể, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải được Bộ Chính trị điều động, chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và làm Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng nhiệm kỳ 2015 – 2020. Đồng chí Trần Sỹ Thanh, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương được Bộ Chính trị chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và làm Bí thưTỉnh ủy tỉnh Lạng Sơn nhiệm kỳ 2015-2020). Có 39 Bí thư tái cử; 2 Bí thư dưới 40 tuổi (Đà Nẵng, Kiên Giang); 3 nữ Bí thư (Vĩnh Phúc, Ninh Bình, An Giang).

Bộ Chính trị sẽ phân công cán bộ giữ chức Bí thư Quân ủy Trung ương, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Bí thư Thành ủy Hà Nội nhiệm kỳ 2015 - 2020.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Lâm, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương khẳng định, qua kết quả Đại hội của 68 Đảng bộ cho thấy, rõ ràng đã có nhiều chuyển biến tích cực trong công tác cán bộ, nhất là khâu chuẩn bị nhân sự cho Đại hội. Cách làm tập trung dân chủ đã chuẩn bị và lựa chọn được nhân sự đáp ứng được yêu cầu.